ဒုတိယ ကမၻာစစ္နဲ ့ဗမာျပည္ အပုိင္း ၁

34 thoughts on “ဒုတိယ ကမၻာစစ္နဲ ့ဗမာျပည္ အပုိင္း ၁”

1. 

   စာအုပ္ေတြစဥ္းစားေတာ့ အဂၤလိပ္လိုက သိပ္စဥ္းစားမရဘူး
   Slim’s Defeat into victory
   Latimer, Jon (2004). Burma: The Forgotten War
   Nath, Prithvi (1990). Wingate, his relevance to contemporary warfare
   ဗမာလိုကေတာ့
   ရန္ကုန္ဘေဆြေရးခဲ့တဲ ့
   သူပုန္ဆိုးေပ ပဒု
   မင္းလိုလူစားအမ်ားၾကီးေဟ့
   ဖက္ဆစ္သရဲေတြပါတ္လည္၀ိုင္းပါလို ့
   ေနာက္ အတိုေလးေတြ ေတာင္ကန္သူမေလး နဲ ့ဘုရားေလး ၂ပုဒ္
   ဦးဗေဆြ(တည္ျမဲ) ရဲ ့ေတာ္လွန္ေရးျမွဳပ္ကြက္ရွဳပ္ကြက္မ်ား
   ဗိုလ္တာရာရဲ ့ ရဲေဘာ္ ၃က်ိပ္ျပည္ေတာ္ျပန္
   ဗိုလ္မင္းေခါင္ရဲ ့ စာအုပ္ (နာမည္ေမ့ေန )
   ဗို္လ္ဗလရဲ ့ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးခရီးတေထာက္
   ဗိုလ္မွဴးသံဒိုင္ရဲ ့ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးအေရးေတာ္ပံုမွတ္တမ္း
   ဗိုလ္မွဴးၾကီးေဟာင္းတင္ေမာင္ရဲ ့ ဂ်ပန္ေခတ္ စစ္ပညာေတာ္သင္တဦး
   ဒုမွဴးၾကီးေသာင္းထိုက္ရဲ ့ မဂၤလာဒံဳ ဂ်ပန္ဘုရင္စစ္တကၠသိုလ္နဲ ့ ဆင္းဟပ္ မွတ္တမ္း (အမည္လြဲနိုင္ )
   အဲဒါေတြမွာလဲ ၀တုတ္လိုခ်င္တဲ ့ အခ်က္ေတြရနိုင္တယ္
   ခုထိေနာင္တရေနတာ တခုရွိတယ္ ။ အျပင္ကို ထြက္လာေတာ့ ေတြ ့ခ်င္တဲ ့သူတေယာက္ရွိတယ္
   သူ ့ကိုေတြ ့ရင္ သူ ့အေတြ ့အၿကံုကိုလဲ ဗမာ အဂၤလိပ္ စာေရးဘို ့ ေျပာခ်င္တာရယ္
   ေနာက္ လက္ေတြ ့သမားတေယာက္အေနနဲ ့ လက္ခံနိုင္တဲ ့ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း ေျပာခ်င္တာရယ္
   ကို ့ဟာကို ရွဳပ္ေနလို ့ သြားမေတြ ့နိုင္ဘဲ သူက ခုေတာ့ ေသေတာင္သြားျပီ
   သူဆိုတာ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္းေမာင္ေမာင္ဘဲ
   သူ ့မွတ္တမ္းဘယ္ေလာက္က်န္ခဲ့လဲ မသိ
   ၁၉၄၀-၆၀ဗမာသမိုင္းအတြင္းေရးေတြကို အမ်ားၾကီးသိတဲ ့သူတေယာက္ေပါ့
   ေဆာရီး၀တုတ္ေရ
   ပို ့စ္တင္ထားတာ မျမင္ရလို ့ အရင္ေနရာမွာကြန္မင့္တင္မိတာ
   ခုအခ်ီးကေတာ့ ဘာမွေမးစရာမရွိေသးပါ
   ေနာက္ဟာေတြ ဆက္ေရးပါ
   ပါ၀င္ေဆြးေႏြးပါ့မယ္

   Posted by tint oo | 28/05/2010, 07:03
   Reply to this comment
2. 

   က်န္ခဲ ့ျပန္ျပီ
   လူထုဦးလွ သတင္းစာမ်ားကေျပာတဲ ့ စစ္အတြင္းဗမာျပည္
   ဦးနု(ထင္တာဘဲ ) ၃ႏွစ္ရာသီဗမာျပည္ ။

   Posted by tint oo | 28/05/2010, 07:26
   Reply to this comment
3. 

   ေက်းဇူးပါ ခင္ဗ်ာ။ ေျပာခဲ့တဲ့ စာအုပ္စာရင္းမွာ တခ်ဳိ ့စာအုပ္ေတြကို (ဖက္ဆစ္ေတြ ပတ္လည္ ၀ုိင္းပါလုိ ့)က်ေနာ္ မဖတ္ဖူးတဲ့အျပင္ ၾကားေတာင္ မၾကားဖူးပါဘူး။ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ရဲ ့စာအုပ္ Sangha and Laity က မဟာ၀ိဇၨာေက်ာင္းသားေတြ ဖတ္ရတဲ့ထဲ ပါတယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ ့အခန္းက လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပုိင္းက်မွ ပုိမ်ားလာတယ္ထင္ပါတယ္။ SOAS စာၾကည့္တုိက္မွာလည္း ဗမာစာအုပ္ ေတာ္ေတာ္ စုံပါတယ္။ ေနာက္တခန္းမွာ ၂၀ ရာစု အ၀င္ကေန အဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး (၉၁ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရး) တိကနဲ ျပတ္သြားတဲ့ အခ်ိန္ထိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုံစံေတြ၊ ေနာက္လူထုေတာင္းဆို လႈပ္ရွားမႈေတြအေၾကာင္း ေရးမယ္စိတ္ကူးပါတယ္။ ကုိလုိနီေခတ္အေၾကာင္းမို ့အဂၤလိပ္လို source ေတြကေတာ့ ဒီမွာေပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူထုလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ ့သူတို ့ရဲ ့ ရုိက္ခတ္မႈေတြကို ဦးတည္ၿပီးေရးသြားမယ္ စဥ္းစားထားပါတယ္။

   Posted by watote | 28/05/2010, 09:07
   Reply to this comment
4. 

   ျဖည့္ရျပန္ျပီ
   ဗိုလ္ဥာဏ္ေမာင္ ဂ်ပန္ေခတ္ေလေၾကာင္းပညာေတာ္သင္တဦး
   ေအာင္လံ နန္းေရွ ့ ( ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္းေသာင္းဒန္) ရဲ ့ ေဆာင္းပါးမ်ား

   Posted by tint oo | 28/05/2010, 09:13
   Reply to this comment
5. 

   Waiting for the sequels to come. But, please don’t let it be a load for you. Until now, I do not have any question to raise regarding the post. Hope many will come up in the sequels.

   Posted by Nanda | 28/05/2010, 09:25
   Reply to this comment
6. 

   အင္းေလ
   တခုခက္တာက representative views and voices ရဘို ့ဟာမွာက
   အဂၤလိပ္ဘက္ကနဲ ့ ဂ်ပန္ဘက္က မွတ္တမ္းေတြကမခက္ဘူး
   ဗမာစစ္ဘက္က မွတ္တမ္းေတြလဲ မခက္လွဘူး
   ခက္တာက သာမာန္ျပည္သူေတြရဲ ့ အသံဘဲ
   ေနာက္တခုက ေနာက္ပိုင္းမွာ စင္ျမင့္ေပၚက ေပ်ာက္သြားတဲ ့ သူေတြရဲ ့ အဲအခ်ိန္က ခံယူခ်က္နဲ ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ အမွန္အတိုင္း( untainted view )ရဘို ့ကေတာ္ေတာ္ ခက္တာဘဲ
   ၀တုတ္ေရးခဲ့တဲ ့ သခင္စိုးရဲ ့ ျမင္းျခံစစ္တမ္းကိစၥလိုေပါ့
   ၾကားလူေတြအျမင္က သခင္စိုးက အဂၤလိ္ပ္နဲ ့ေပါင္းခ်င္မွာေပါ့ ေထာင္ထဲ တေန ့ ၃က်ပ္ဘို းစားေနရရတာကိုးတဲ ့
   ( အျပင္ထမင္းဆိုင္မွာ တခါစား တမတ္ ၂ျပားေခတ္တဲ့ )
   ဒါေပမဲ ့ အဲအခ်ိန္က သခင္စိုးရဲ ့ တကယ့္စိတ္ရင္းမွန္ကို သိဘို ့တအားခက္ေနတယ္ ။

   Posted by tint oo | 28/05/2010, 10:03
   Reply to this comment
7. 

   Hmmmm..
   အဲ့သလုိ ေျပာဖုိ့ကလည္း ခက္သားပဲ။ သခင္စိုးဘာ့ေၾကာင့္ ျမင္းၿခံစစ္တမ္း ေထာက္ခံသလဲ ဆုိတာ မသိႏုိင္ဘူး။ သိရတာက ေထာက္ခံတယ္ဆုိတာပဲ သိရတယ္။ ခက္တာက သမုိင္းရဲ့ အကန့္အသတ္က ရထားတဲ့ အေထာက္အထားကေနပဲ ေကာက္ခ်က္ဆြဲလုိ ့ရတာ မဟုတ္လား။ ေနာက္သာမန္ျပည္သူေတြရဲ ့အျမင္ ဘယ္လုိရွိလဲဆုိတဲ့ေမးခြန္း။ ဒါလည္း သိပ္ကုိ သိခ်င္တဲ့ေမးခြန္းပါ။ အဲ့ဒိတုံးက သတင္းစာေတြကေန တတ္ႏုိင္သေလာက္ မွန္းၾကည့္တာတုိ ့၊ သိမွီလုိက္သူေတြရဲ ့oral history ေလာက္ကလြဲၿပီး တျခားဘယ္လုိ source ကေန အေထာက္အထားယူမလဲ ဆိုတာစဥ္းစားရက်ပ္တယ္။ အေမရိကန္မွာေတာင္ public opinion survey ဆိုတာ ၁၉၃၀ ၀န္းက်င္ မတုိင္ခင္ေလာက္ထိ ရွိေသးတာ မဟုတ္ဖူးလုိ ့ၾကားဖူးတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ၀ုိင္းအႀကံေပး၊ အားေပးတဲ့သူအားလုံးကို ေက်းဇူးပါ။

   ကိုနႏၵေရ ေလ့လာရင္းေလ့လာရင္းနဲ ့မသိတာေတြ ေမးစရာေတြ ပိုပုိမ်ားလာသလုိပဲ။ ဘယ္ႏွစ္ပုိင္းခြဲေရးရ ေကာင္းမလဲေတာင္ မသိေတာ့ဘူး။ ခုဒုတိယပုိင္းကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္း အေခ်ာကုိင္ေနတယ္။ ကိုလုိနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး (အမွန္က ကိုလုိနီရဲ ့ ကုိလုိနီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလုိ့ ေျပာရမလား) အစကေန ဒုတိယကမၻာစစ္ စခါနီးတ၀ုိက္ထိကုိ ဒုတိယပုိင္းမွာ တင္မယ္ စဥ္းစားထားတယ္။ နိဒါန္းတယ္ရွည္သကိုးဆုိလည္း ခံရမွာဘဲ။

   ၀တုတ

   Posted by Watote | 28/05/2010, 11:59
   Reply to this comment
8. 

   သံသရာဆြဲဆန္ ့လို ့ဘယ္ေလာက္ပင္ရွည္ရွည္
   ရွည္တာကေတာ့ရွည္လိမ့္မယ္
   ခုေတာင္တခုေတြးမိျပန္ျပီ
   WW1 ေၾကာင့္ဗမာျပည္ရလာတဲ ့အက်ိဳးေတြကိုေရာ ပို ့စ္၂ထဲေရာထည့္မလား
   သတ္သတ္ခြဲမလား
   သတင္းစာေတြေပၚလာတာ
   နိုင္ငံေရးနိုးၾကားလာတာ
   Mesopotamia front မွာ Governor’s commission နဲ ့ ဂ်မဒါေလးေတြအျဖစ္စစ္မွဳထမ္းခဲ့တဲ ့လူငယ္ေတြျပန္ေရာက္လာတာ( ဂ်မဒါေမာင္ေမာင္ ေနာက္ ဦးထြန္းခင္ထင္တာဘဲ
   sapper miner ေတြအျဖစ္စစ္မွဳထမ္းခဲ့တဲ ့ ေနာင္ အာဠာ၀ကသခင္ဖိုးလွၾကီးျဖစ္လာမဲ ့ဦးဖိုးလွၾကီးတို ့ေတြ နိုင္ငံေရးနိုးၾကားလာတာ
   အဲ
   ကူကီးေတြေလ
   ခ်င္းေတာင္မွ စစ္သားစုေဆာင္းတာကို မေက်နပ္လို ့ ထခ်တာ ။
   ( ဟီးး အစတစကေနေတြးမိတာ မနဲဘူး )

   Posted by tint oo | 28/05/2010, 13:27
   Reply to this comment
9. 

   ဗ်ိဳ ့ အကိုစိုးနိုင္
   ေမးလ္ထဲမပို ့နဲ ့ဗ်
   ၀င္ေဆြးေႏြးပါ
   soe: ကိုတင့္ေရ ငါးႏွစ္ရာသီဗမာျပည္ပါ သံုးႏွစ္မဟုတ္ပါဘူး၊ ဦးႏုေရးတာပါ
   1:26 PM ေနာက္ၿပီး က်ေနာ့္ဆီမွာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းေရးတဲ့ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးကာလ မွတ္တမ္းရွိတယ္ လိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ ကိုဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္းဆီမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ယူၿပီးေပးမယ္

   Posted by tint oo | 28/05/2010, 13:29
   Reply to this comment
10. 

    ၀တုတ္ေရ
    ဒီဟာေတြ research လုပ္ရင္းနဲ ့ ေတြ ့မိနိုင္တာတခု အကူေတာင္းပရေစ
    (သတိရတုန္း ) ခုန ပထမကမၻာစစ(၁၉၁၄-၁၈)္မွာ ဗမာထဲက King’s commission နဲ ့ အရာရွိျဖစ္တာ တေယာက္ထဲ ရွာလို ့ရတယ္
    အဲဒါကလဲ reliable source ကမဟုတ္ဘူး ။ လွကြန္ ့ေရးတဲ ့ၾကံေတာကေျပာေသာ သမိုင္းဆိုတာမွာ
    သူ ့အဆိုကေတာ့ Lieutenant Maung Maung of Grenadier Guards တဲ ့ ။ အဲဒါကို အခ်ိန္ေလးရတိုင္း လက္လွမ္းမီရာ archives ေတြမွာရွာတာ ဒီစေရာက္ထဲက ၁၃နွစ္ရွိလာျပီ တခါမွ မေတြ ့ဘူး။ ေတြ ့မိရင္ တခါထဲ ထည့္ေရးေပးပါအုံး ။

    Posted by tint oo | 28/05/2010, 13:43
    Reply to this comment
11. 

    ကို၀တုတ္၊

    ကို၀တုတ္ဟာ ဘယ္သူ၊ ဘယ္လိုလဲဆိုတာမသိလို႔ စာဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ေရးရမွန္းေတာ့ သိပ္မေသခ်ာပါ၊ လိုရင္းကို အဆင္ေျပသလိုသာ ေရးလိုက္ပါတယ္။

    အေပၚကပို႔စ္ကိုေတာ့ ေထာက္ျပစရာမရွိသေလာက္ပါပဲ၊ ကိုယ္မသိတာနဲ႔ စိတ္၀င္တစားမရွိလို႔ မမွတ္ထားတာေတြလည္း ပါပါလိမ့္မယ္။

    မရွိဘူးဆိုေပမယ့္ ရွိတဲ့အပိုင္းေလးေတြရွိေနျပန္ေတာ့ ေျပာရပါအံုးမယ္။ ျပည့္စံုေစခ်င္တဲ့ ေစတနာလို႔ သေဘာထားရင္ေတာ့ အဲ .. ပိုအဆင္ေခ်ာမယ္ ထင္ပါတယ္။ ပထမတစ္ခ်က္ကေတာ့ စားလံုးေပါင္းသတ္ပံုအခ်ိဳ႕နဲ႔ ဒုတိယကေတာ့ လာမယ့္ပို႔စ္ေတြမွာ တိုက္ဆိုင္ၾကည့္ခ်င္စရာ၊ ပိုေသခ်ာေအာင္ရွာေဖြခ်င္စရာနဲ႔ အပိုဆာဒါေလးေတြပါ။

    သုေတသနလုပ္လို႔ သတင္းအရင္းအျမစ္ေတြကို ရွာတဲ့အခါ တင္ျပပံုဒီဇိုင္းနဲ႔ သဒၵါ၊ သတ္ပံုေတြဟာလည္း တန္ဖိုးျဖတ္ရာမွာ ပါတယ္လို႔သေဘာေပါက္မိလို႔ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္း တိုင္းရင္းသားတစ္ေယာက္ျဖစ္လို႔ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ေတြနည္းေအာင္ ျမန္မာစာလံုးေပါင္းသတ္ပံုက်မ္းကို ေရွ႕ခ်ၿပီးအမွားနည္းေအာင္ လုပ္ပါတယ္။

    `ေသနတ္သံေတြ ခဏစဲသြားတယ္´
    `အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ နယ္ပယ္ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔ ေစ့ေဆာ္လာသလို´
    `ရုရွ´ ၊ `ရပ္ရွား´
    ခ်က္ကိုစလိုေဗးကီးယား – စာေၾကာင္းမွာ ဂ်ာမန္ေတြနဲ႔ေရာၿပီး စာေၾကာင္းရွည္ကာ မရွင္းမရွင္း ျဖစ္ေနပါတယ္။
    `ေအာက္ကျမင့္´ ေတြကို “shift+y / shift+u” ရိုက္ထည့္ၾကည့္ပါ၊ `တစ္ေခ်ာင္းငင္´ ေအာက္တည့္တည့္ကေန နည္းနည္းလြဲၿပီး သီးျခားအစက္ကေလး ျဖစ္လာရင္ ပိုဖတ္လို႔အဆင္ေျပမယ္ထင္ပါတယ္။

    သမိုင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ အခ်က္အလက္နည္းနည္း ေျပာထား၊ အဆိုျပဳထားခ်င္ပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း သိနားလည္တာေတြက အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး မွီျငမ္းေတြျပည့္စံုေအာင္ေတာ့ မရွာရေသးပါဘူး။

    – အေပၚက ကိုတင့္ဦးေျပာထားတဲ့စာအုပ္ေတြက အေတာ္စံုပါတယ္။ ခၽြင္းခ်က္တစ္ခုပဲရွိတာက စာေရးသူေတြမွာ တိုင္းရင္းသားနာမည္ တစ္ေယာက္မွမပါတာပါပဲ။
    – ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္ဖို႔ အဂၤလိပ္ကိုဆက္သြယ္ေတာ့ ပယ္ခ်ခံရပါတယ္။ ဒီေတာ့ တစ္ဖက္လွည့္ၿပီး ကရင္ေခါင္းေဆာင္ေတြကေနတစ္ဆင့္ ျပန္၀င္ခဲ့ရေပမယ့္ အရွိန္ရသြားတာနဲ႔ ကရင္ေတြေခ်ာင္ထိုးခံလိုက္ရတယ္လို႔ အဆိုျပဳခ်က္ရွိပါတယ္။
    – ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း စစ္ထြက္ေတာ့ ေဒၚခင္ၾကည္နဲ႔ သားသမီးေတြကို ဧရာ၀တီတိုင္းက ကရင္ရြာမွာသြားထားခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚခင္ၾကည္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚကရင္စကား ေျပာတတ္ပါတယ္။
    – ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ဗမာ့တပ္မေတာ္ ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္ဖို႔ထြက္ေတာ့ လက္နက္မျပည့္စံုရတဲ့ၾကားထဲ ရန္ကုန္ကစထြက္တာနဲ႔ လက္နက္တင္ရထားတြဲႀကီးကို ဗံုးအၾကဲခံလိုက္ရလို႔ ဘာမွမရွိေတာ့ပဲ ေတာ္လွန္ေရးရဲ့ထိေရာက္မႈဟာ ဒီကေန႔သင္ေနၾကရသလို အဓိကေနရာကပါခဲ့တာဟာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။
    – လြပ္လပ္ေရးရၿပီးေတာ့ သိတဲ့အတိုင္း ကရင္ေသနတ္ကိုင္တပ္ရင္းေတြကမ်ားၿပီး စစ္ဦးစီခ်ဳပ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္စမစ္ဒြန္းပါ။ ဒီတင္ ဗမာေတြမေၾကမလည္ျဖစ္ၿပီး ကရင္ေတြကိုျပန္တိုက္မယ္လို႔ဆိုၿပီး ေတာခိုခဲ့ၾကတယ္။ ဒါကို သေဘာတူတဲ့ ဦးေန၀င္းက အေျခအေနမဟန္ေတာ့ အသာခ်န္ေနရစ္ခဲ့ၿပီးမွ၊ ေကအန္ဒီအိုကို အသံုးခ်ၿပီးၿမိဳ႕ေတြျပန္သိမ္း၊ ၿပီးေတာ့မွ အင္းစိန္ေကအန္ဒီအို႒ာနခ်ဳပ္ကို ၀င္စီးၿပီး ကရင္ေတြကို သူပုန္ဘ၀ တြန္းပို႔လိုက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ (ငယ္စဥ္က သူငယ္ခ်င္တစ္ေယာက္က ပီကင္းဗမာ့အသံနားေထာင္ၿပီး ဦးေန၀င္းကို ေခြးနဲ႔နိႈင္း၊ သစၥာေဖါက္လို႔ ေခၚတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္၊ အေပၚကနဲ႔ သြားၿပီး ဆက္စပ္ေနပါတယ္။)
    – ကရင္ခရစ္ယာန္ေတြမွာ ကရင္စာနဲ႔ဆယ္တန္းအထိ သင္နိုင္တဲ့အေျခအေနရွိခဲ့ၿပီး ဧရာ၀တီတိုင္းက ကိုသာျဖဴေက်ာင္းဟာ အေတာ္ႀကီးက်ယ္ၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ နွစ္လံုးတည္းရွိတဲ့ ေအာ္ဂင္ထဲက တစ္လံုးရွိပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းလည္း၀င္စီး၊ မီးရိႉ႕ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘီအိုင္ေအလား၊ ဦးေန၀င္းလားေတာ့ မေသခ်ာပါ။
    ဒီကေန႔မွာေတာ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ နွစ္ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ျမႈတ္ေနခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဘာသာစာကို ျပန္ဆြဲထုတ္၊ ရႈပ္ေအာင္လုပ္ၿပီး ခုေတာ့ ဘယ္စာမွသင္လို႔မလြယ္ေအာင္ လုပ္ထားတာလည္းရွိပါေသးတယ္။

    – ဘုရင့္ေနာင္ဟာ (ဘြဲ) ကရင္၊ တပင္ေရႊထီးဟာ (စေကာ) ကရင္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကရင္ေတြဟာ အျခားလူမ်ိဳးေတြ၀င္လာရင္ အျခားဖက္ကိုေရႊ႕၊ အိသြားတာထံုးစံပါ။ ဒါေပမယ့္ ေတာင္ငူကိုၾကည့္ရင္ က်ံဳးအေရွ႕ဖက္ နည္းနည္းသြားတာနဲ႔ ကရင္ရပ္ကြက္ကို ေရာက္ေနပါၿပီ၊ စဥ္းစားစရာပါ။
    – ဗညားဒလ (မင္းရဲေက်ာ္စြာနဲ႔တိုက္တဲ့ မြန္အမတ္ထင္ပါတယ္) ဆိုရင္လည္း ပိုးကရင္စကားကိုၾကည့္ရင္ `ပြန္ညာ့တလာ´ ဆိုတာ `မဟာပညာေက်ာ္´ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကရင္ပညာရွိအမတ္ျဖစ္ၿပီး နွလံုးရည္သမားမို႔လည္း စီးခ်င္းထိုးတာ ရံႉးခဲ့တယ္လို႔ ယူဆနိုင္ပါတယ္။

    – `ကမာရြတ္´၊ ဗမာစကားနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ဆက္စပ္လို႔မရခဲ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ `ကမာ့=ကန္´၊ `ယို႔၊ ယိုး=နက္´ (ကန္နက္) ဆိုတဲ့ ပိုးကရင္စကားရယ္၊ ဆင္ေရတြင္းမွတ္တိုင္နဲ႔ အင္ယားကန္နဲ႔ မလွမ္းမကမ္းမွာရွိတာေတြရယ္က အေျဖတစ္ခုထြက္ေလာက္ၿပီ ထင္ပါတယ္။

    အေတာ္လည္းရွည္သြားပါၿပီ၊
    ဒီစာဟာ ေဖၚျပေပးဖို႔ေရးတာေတာ့ မဟုတ္ပါ၊ အီးေမးလ္မေတြ႕လို႔ မွတ္ခ်က္ေနရာမွာ လာေရးလိုက္တာပါ။
    အေပၚက သမိုင္းနဲ႔ပတ္သက္တာေတြက အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ၾသစေတ်းလ်က Monash နဲ႔ Melbourne Uni ေတြမွာ မာစတာဘြဲ႕ တစ္ခုစီယူခဲ့သူ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ဆီက သိရတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

    အဆံုးသတ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ကို၀တုတ္ရဲ့ ပို႔စ္အစမွာ ကြန္႔ထားတာေတြက (မ်က္ကန္း) မ်ိဳးခ်စ္ေတြအတြက္ေတာ့ မ်က္စိပါးေမႊးစူးစရာပါ။ ျပန္ေျဖေရးထားတာကေတာ့ အဲဒီလိုလူေတြအတြက္ အကာအကြယ္ႀကိဳယူမ်ား ယူထားသလားေတာ့ မခန္႔မွန္းတတ္ပါ။

    က်ေနာ့္ပို႔စ္ေတြ လာမ်ားဖတ္ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ့္မွာ လူမ်ိဳးနဲ႔ဘာသာေရးေတြအၾကား အင္မတန္ပါးလ်တဲ့ ႀကိဳးတန္းကေလးကိုႀကိဳးစားေလွ်ာက္ေနတာမို႔ နားလည္ေပးစရာေတြရွိမယ္လို႔ ႀကိဳေျပာထားလိုပါတယ္။

    အိပ္လည္းငိုက္ၿပီဗ်ာ၊ စာကလည္းလူလိုပဲ ဒယီးဒယိုင္ျဖစ္လာၿပီ၊ သည္းခံတည့္မတ္ဖတ္ေပးပါ။

    Posted by မန္းကိုကို | 28/05/2010, 14:29
    Reply to this comment
12. 

    ေကာင္းဗ်ား၊ test လို႔ဆိုစဥ္ကေတာ့ ပို႔လိုက္တာ မေပၚဖူး၊ ခုမွ တန္းေပၚလာေတာ့တယ္။ Private စာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဦးေနွာက္စားၿပီေပါ့။ ဆရာကလည္း ေမးလ္လည္း မထည့္ထားဘူး။

    အိပ္လည္းငိုက္လာလို႔ ပို႔ၿပီးမွ ကိုယ့္စာလံုးေပါင္းေတြလည္း မွားတာျပန္ေတြ႔မိေတာ့တယ္။

    ကဲ ကို၀တုတ္ေရ၊ ကိုယ့္ဘာသာ ဆံုးျဖတ္ၿပီး က်ေနာ့္ကြန္မင့္ကို ဖ်က္ရင္လည္ဖ်က္၊ မဖ်က္ရင္လည္း က်ေနာ္ကေတာ့ ကိုယ္ေရးပို႔ထားၿပီးၿပီမို႔ တာ၀န္ယူရေတာ့မွာေပါ့ဗ်ာ။

    Posted by မန္းကိုကို | 28/05/2010, 14:40
    Reply to this comment
13. 

    ကိုမန္းကိုကုိ ေျပာျပသြားတာေတြက တန္ဖုိးရွိပါတယ္။ ဘုရင့္ေနာင္တုိ ့၊ တပင္ေရြွထီးတုိ့က ကုရင္ဆုိတာ ခုမွ ပထမဆုံးၾကားဖူးတာပါ။ ဘယ္လုိ အေထာက္အထားနဲ့ေျပာသလဲ ဆုိတာလည္း သိခ်င္ပါတယ္။ သီးသန့္ေလ့လာသင့္တဲ့ အေၾကာင္းအရာလို့လည္း ထင္ပါတယ္။ သတ္ပုံေတြနဲ့ ပတ္သက္လုိ့ ပိုဂရုစုိက္ပါမယ္။ (သတ္ပုံက်မ္းလည္း မၾကာခင္ အိမ္ျပန္ေရာက္လာဖို့ရွိပါတယ္။) က်ေနာ္အေပၚဆုံးမွာ စဖြင့္ထားတဲ့ အျမင္ကလည္း ဘယ္သူ့ကိုမွ နာေစ၊ သာေစ ကလိလုိစိတ္ လုံး၀ လုံး၀ မရွိပါ။ က်ေနာ္ ရုိးရိုးသားသား ျမင္တဲ့ အျမင္ကုိသာ ေျပာတာပါ။ မွားခ်င္လည္း မွားႏုိင္သလုိ သေဘာမတူသူေတြလည္း မ်ားႏုိင္ပါတယ္။ အဲ့ဒိအတြက္ အေထာက္အထားေတြကုိ ေနာက္ပုိင္း အခန္းေတြမွာ ေဖာ္ျပသြားမွာပါ။ ဘာပဲေရးေရး က်ေနာ့္ရဲ ့ေဆာင္ပုဒ္က no fear no favour ပါ။ ေနာက္ အရာရာကို သံသယမ်က္စိနဲ့ ၾကည့္ပါဆုိတာပါပဲ။
    အီးေမးက zizawa01@gmail.com ဆုိေရာက္ပါ၏။

    ၀တုတ္

    Posted by watote | 28/05/2010, 15:44
    Reply to this comment
14. 

    စာအုပ္ကိစၥကေတာ့ ကိုမန္းကိုကိုေရ
    ကၽြန္ေတာ္တို ့အားလံုး စာဖတ္တတ္ခ်ိန္မွာ စာေပလြတ္လပ္ခြင့္က ေတာ္ေတာ္ေလးဆိုးေနျပီေလ ။
    ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ခဲ ့ရျပီး စိတ္ထဲ စြဲက်န္ေနတဲ ့ စာအုပ္စာရင္းဆိုတာမွာ ၆၂မတိုင္မီထုတ္ထားတဲ ့ အေဟာင္းတန္းက စာအုပ္ကေလးေတြနဲ ့ တခါတေလ သေဘာေကာင္းခ်ိန္ထြက္လာတဲ ့ စာအုပ္ေလးေတြ စုဖတ္ရတာလား ။ ေနာက္ ခုဟာက ၁၃ႏွစ္တိုင္တိုင္ဗမာစာအုပ္ဆိုင္နဲ ့ ေ၀းေနရတဲ ့ ကၽြန္ေတာ့ေခါင္းထဲက်န္သမွ်ေလ။ လိုတာျဖည့္ေပးပါဗ်ာ
    ခုနက ဘယ္လူမ်ိဳးနဲ ့ ဘယ္လူမ်ိဳးျပႆနာဆိုတာေတာ ့ကၽြန္ေတာ့ အျမင္က နဲနဲကြဲမလားဘဲ
    ဒါမေန ့ က ကြန္မင့္ ကၽြန္ေတာ္ေရးတာ
    https://zizawa.wordpress.com/2010/05/22/pi-%E1%80%86%E1%80%BC%E1%80%B8%E1%80%B1%E1%82%8F%E1%80%BC%E1%80%B8%E1%80%81%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%B9%E1%80%80%E1%80%AF%E1%80%AD-%E1%80%BB%E1%80%95%E1%80%94%E1%80%B9%E1%81%BE%E1%80%80%E1%80%AC/
    ဗမာျပည္မွာလဲ ၾကည့္ရင္ ႏွစ္ ၄၀မြန္ျမန္မာစစ္မွာ ျပည္ကေန မြန္ဘုရင္ဆိုတဲ ့ ရာဇဓိရာဇ္ခံထုတဲ ့ ပ်ံခ်ီဆိုတာ ေျမာင္းျမစားေလာက္ဖ်ားရဲ ့သား မြန္စစ္ပါဘဲ ။ ဒီလိုဘဲ ။ လဂြန္းအိမ္က အင္း၀ဗမာဘုရင္ မင္းေခါင္ကို သတ္ဘို ့လိုက္ေတာ့ ကုန္းလည္စးီလိုက္တာ ဗမာစစ္စစ္ ရွင္သိဒၵတ္ဘဲ ။
    ေနာက္ အင္း၀က ဟံသာ၀တီပါမင္းကို မြန္တပ္တိုက္လို ့ ပ်က္တယ္လို ့အစဥ္အဆက္ေျပာၾကတာတကယ္ၾကည့္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ခဲ ့တဲ ့ သမိန္ေထာနဲ ့ဗညားဒလဟာလူမ်ိဳးစစ္ေတာ့ ခုန ဟံသာ၀တီပါမင္းရဲ ့ ဦးေလးေတာ္တဲ ့ ဗမာစစ္စစ္ေတြပါဘဲတဲ ့ဗ်ာ ။
    လြတ္လပ္ေရးရခါစက တပ္မေတာ္ထဲက ခလရ(၁) ပထမဆံုးရင္းမွဴးဟာ မွဴးၾကီးေစာထြန္းစိန္ ကရင္ျဖစ္သလို ေကအင္ဒီအိုက ဗိုလ္စိုးဟာ ဘုန္းၾကီးလူထြက္ဗမာပါဘဲ ။
    ဒီေတာ့ conflict တခုမွာ ဟိုဘက္ဒိဘက္ဒီလိုဘဲပါၾကတာပါဘဲဗ်ာ

    Posted by tint oo | 28/05/2010, 17:08
    Reply to this comment
15. 

    ကို(ဦး)တင့္ဦးေရာ၊ ကို(၀တုတ္)ေရာ က်ေနာ္စာဆိုလိုရင္းသိပ္မတည့္ပဲ ေခ်ာ္သလိုျဖစ္သြားရင္ေတာ့ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ အိပ္ကငိုက္၊ ပညာဗဟုသုတေနာက္ခံကနည္း၊ အရြယ္ကလည္း အေနာက္တိုင္းမွာဘ၀စရံု၊ ပညာေရးကလည္း ၈၈ ကတည္းက လြတ္ထြက္သြားတာ ခုမွ under grad ျပန္စဖို႔ေတာင္ တစ္စစီျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္က ဖြတ္ခ်က္ဖြတ္ခ်က္ အဂၤလိပ္စာအရည္အခ်င္းေလးကို လက္ပူတိုက္တံုးမို႔ ကေလးတစ္ေယာက္၀င္ေဆြးေႏြးသလို ျဖစ္ေနနိုင္ပါတယ္။

    လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး၊ ေဒသစြဲေတြကင္းေအာင္ေတာ့ အတတ္နိုင္ဆံုးလုပ္ေနပါတယ္၊ (ဖိအားေတြေတာ့ ရွိတာေပါ့ေလ)။ တစ္ခု အဦးဆံုးေမးခ်င္တာကေတာ့ ဗမာ လူမ်ိဳးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပါ။ ဗမာအစ တေကာင္းက၊ ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားဟာ တိဗက္အႏြယ္၀င္ေတြျဖစ္တယ္ ဆိုတာေတြ၊ ဗမာဟာ သာကီႏြယ္(ကုလား) ျဖစ္တယ္ဆိုတာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး အယူအဆေတြေတြ႕ရပါတယ္။ စာေရးဆရာႀကီးတစ္ေယာက္ကေတာ့ ဗမာေတြ တေကာင္းဇာတိဆိုရင္ေတာင္ တိဗက္အႏြယ္ေတြက ၀ါးမ်ိဳသြားၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။

    ပ်ဳလူမ်ိဳးေတြအရင္က ရွိခဲ့တာ ဗမာလို႔ သက္ေသျပနိုင္ခ်က္ေတြမေတြ႕ရပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ေလာက္က ကမ္းယံနဲ႔ သက္လူမ်ိဳးေတြရွိခဲ့ၿပီး ကမ္းယံဆိုတာ ကရင္၊ သက္ဆိုတာ မြန္လို႔ၾကားမိပါတယ္။ အထက္ျမန္မာျပည္ကို ရွမ္းေတြအနွစ္ ၂-၃၀၀ ေလာက္အုပ္စိုးခဲ့တာ သမိုင္းအထင္အရွားရွိသလို၊ အင္မတန္အင္အားႀကီးမားခဲ့တဲ့ ခမာအႏြယ္ မြန္ေတြ ဒီကေန႔ ျမန္မာျပည္မွာလူနည္းစုျဖစ္ေနတာ သဘာ၀မက်ဘူးလို႔လည္းထင္ပါတယ္။ ဒါေတြေျပာရတာက analysis နဲ႔ synthesis လုပ္ရေအာင္ရယ္လို႔ပါ။

    ၿပီးရင္ အထက္ဗမာျပည္က ရိုးသား၊ အသားညိဳ၊ သန္မာၾကတဲ့ ဗမာေတြနဲ႔ ေအာက္ျပည္က အသားလတ္ၿပီး အျခား႒ာေနတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ခြဲမရေအာင္ျဖစ္ေနတဲ့ ဗမာေတြကိုၾကည့္ရင္ – ဒီကေန႔အဂၤလန္မွာ စစ္နိုင္ခဲ့တဲ့ေနာ္မန္ေတြ ယဥ္ေက်းမႈစစ္ပြဲမွာရံႉးခဲ့သလိုပဲ လာဆင္ေနတယ္လို႔ ယူဆနိုင္မယ္ထင္ပါတယ္။ မြန္စာအေရးအသားနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈကိုတင္သြင္း၊ ဗမာမႈျပဳခဲ့လို႔ မြန္ေတြကို assimilate လုပ္နိုင္ခဲ့ၿပီး လူမ်ိဳးေပါင္းစံုက ေသြးေရာသူေတြပါ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဗမာလို႔နားလည္သြားၾကတယ္လို႔ အဆိုျပဳရင္ မွားမ်ားမွားနိုင္မလား။

    အေပၚက ကိုတင့္ဦးေျပာသြားတဲ့ စာအုပ္အေၾကာင္းေတြကိုေတာ့ လက္ခံပါတယ္။ လူမ်ိဳးျပႆနာလို႔ဆိုထားတာကေတာ့ – က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ျပႆနာလို႔ မဆိုလိုပါ၊ သမိုင္းထဲက ျဖစ္စဥ္အခ်ိဳ႕ကို ခ်ိန္ညႇိလို႔ရေအာင္ သိသေလာက္တင္ျပၾကည့္တာပါ။ ဆက္ရွင္းထားတာေတြကိုေတာ့ လက္လွမ္းသိပ္မမွီတာ အမွန္ပါ။

    ကို၀တုတ္ေျဖရွင္းထားတဲ့ ကလိလိုစိတ္မရွိဘူးဆိုတာ နားလည္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အခ်ိဳ႕သူေတြျမင္ၾကမွာကို ႀကိဳၿပီး သတိေပးထားတဲ့သေဘာပါ။ က်ေနာ္က တိုင္းရင္းသားျဖစ္ေပမယ့္ ဗမာၾကားႀကီး၊ ဗမာေက်ာင္းတက္ခဲ့ေတာ့ ဘယ္သူေတြဘယ္လိုစိတ္ထားၾကသလဲ ျမည္းစမ္းသိခဲ့ရလို႔ပါ။

    ေနာက္တစ္ခုက ဘုရင့္ေနာင္တို႔ကိစၥပါ။
    က်ေနာ္လည္း တစ္သက္တစ္ခါမသိခဲ့ဘူးပဲ မၾကာခင္ကမွ လူႀကီးတစ္ေယာက္ေျပာျပလို႔ ေခါင္းထဲ၀င္လာတာပါ။ Oral history လို႔ ေခၚရမယ္ထင္ပါတယ္။ (ဒီေနရာမွာ ကရင္ေတြရဲ့ `ထား´ လို႔ေခၚတဲ့ အာဂံုေဆာင္ ကဗ်ာေတြရွိၿပီး တရုတ္ျပည္အထိ ေျခရာခံလို႔ရတာရွိေၾကာင္း ေျပာလိုပါတယ္။) က်ေနာ္လည္း သမိုင္းပညာရွင္လုပ္ဖို႔စိတ္မကူးေပမယ့္ ဆက္ေလ့လာသြားပါအံုးမယ္၊ ခုနကေျပာသူကို scholar စတိုင္နဲ႔သြားေမးရင္ေတာ့ အနည္းဆံုး စိတ္ဆိုးခံရနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ကေတာ့ လတ္တေလာ ဘာစာအုပ္စာတမ္းမွလက္ထဲမရွိေတာ့ ရသမွ် data ေတြကိုပဲ logic နဲ႔ analytical thinking ေတြသံုးၿပီး ေတြးေနရတာ ခုမွေဆြးေႏြးစရာၾကံဳလို႔ ထုတ္ေဆြးေႏြးခြင့္ ရလာတဲ့သေဘာရွိလို႔ တင္ျပေနတာပါ။

    ေတြးစရာအခ်ိဳ႕ကိုေျပာရရင္ – ပထမ၊ ဒုတိယနဲ႔ တတိယျမန္မာနိုင္ငံေတြကို ယွဥ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အေနာ္ရထာဟာ သထံုဘုရင္မနူဟာနဲ႔ လက္မႈ၊ အနုပညာသည္အားလံုးကို ပုဂံကို ဖမ္း(သိမ္း)လာခဲ့ၿပီး ဘုရားကၽြန္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတာင္တေလာက ေစ်းကြက္ဂ်ာနယ္မွာ သထံုကိုပုဂံကမတိုက္ပဲ ကပ္ေဘးက်လို႔ ခိုလံႉလာတယ္ဆိုၿပီး သမိုင္းဖ်က္ေနတာက ရွိပါေသးတယ္။ ကရင္အမတ္ ဖူ႔ဒိုက္ေကာ္ ဆိုသူဟာ ကရင္စာေပ ေပရပိုဒ္ေတြကို လူအေယာက္ ၄၀ နဲ႔ ဆင္ေတြေပၚတင္ၿပီး ဘီလူးကၽြန္းဘက္ေျပးတယ္လို႔ သမိုင္းရွိထားပါတယ္။

    ကရင္ေတြ အရက္ႀကိဳက္တဲ့ သဘာ၀ကေတာ့ တပင္ေရႊထီးနဲ႔ သြားကိုက္ပါတယ္။ ဘုရင့္ေနာင္ဟာ ဘုရင္တကာတို႔ရဲ့ ဘုရင္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးမႈေတြကို ဗမာေတြ (typically) လုပ္တတ္သလို မလုပ္ခဲ့တာေတြ႕ရပါမယ္။ ယိုးဒယားလူမ်ိဳးေတြ ဘုရင့္ေနာင္ကို (သူတို႔မင္းသမီးတစ္ေယာက္ကို ေဒါသေၾကာင့္ခုတ္သတ္ခဲ့တာကလြဲရင္) စိတ္မနာၾကဖူးလို႔ ၾကားဖူးပါတယ္။

    ေနာက္ပိုင္း မြန္ေတြနဲ႔ ဗမာေတြတုိက္ေတာ့ လဂြန္းအိမ္လို သစၥာရွိသူတစ္ေယာက္ကို မေသေသေအာင္(ညစ္)လုပ္ၾကံတာ၊ ရာဇာဓိရာဇ္ သူ႔ေဖာင္ဖ်က္ၿပီးလႉခဲ့တဲ့ ဇရပ္ကိုသူျပန္တာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္မီးရိႉ႕ခ့ဲတာ၊ အေလာင္းမင္းတရား အယုဒၶယကို ရက္ရက္စက္စက္လုပ္ခဲ့တာေတြဟာ ဘုရင့္ေနာင္ဟန္ပန္နဲ႔ မတူတာေတြျဖစ္ေနပါတယ္။ (ဗမာကိုရႈတ္ခ်တယ္လို႔ေတာ့ မျမင္ေစလိုပါ၊ အျခားလူမ်ိဳးေတြရဲ့ မေကာင္းခ်က္၊ ညံ့ခ်က္ေတြကို ေနာင္ၾကံဳရင္ စာေတြေရးၿပီးေထာက္ျပသြားမွာပါ။)

    ၿပီးေတာ့ အေပၚမွာေရးခဲ့ဖူးသလို ဗမာေတြဖိလာေပမယ့္ ေတာင္ငူမွာ ကေန႔အထိ ကရင္ေတြအလံုးအရင္းရွိေနေသးတာ (အျခားလူမ်ိဳးေတြဖိလာရင္ ကရင္ေတြအျမဲတမ္း ေတာပိုင္းကိုေရႊ႕သြားတတ္တဲ့) သဘာ၀နဲ႔ေတာ့ ဆန္႔က်င္ေနတာေတြ႕ရပါတယ္။

    တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ေမဂ်ာစီးဂရင္းအေၾကာင္းစာအုပ္ထဲက ကရင္ရြာသူႀကီး၊ ထိုင္းနိုင္ငံမွာ အႀကီးက်ယ္ဆံုးရုပ္ရွင္ေတြထဲက တစ္ကားျဖစ္တဲ့ King Naresuan ဇာတ္ကားထဲက ဘုရင့္ေနာင္သရုပ္ေဆာင္၊ Delang, Claudio ေရးတဲ့ Living at the Edge of Thai Society : The Karen in the Highlands of Northern Thailand ကရင္ တစ္ေယာက္တို႔ရဲ့ပံုေတြ ဆင္တူေနတာေတာ့ တိုက္ဆိုင္မႈတစ္ရပ္လို႔ပဲ ေလာေလာဆယ္ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။ ဘုရင့္ေနာင္ ထိုင္းနိုင္ငံကို တိုက္စဥ္က ကရင္ေတြအခ်ိဳ႕ ထိုင္းနိုင္ငံထဲ အေျခခ်က်န္ရစ္ခဲ့တာေတြ ရွိတယ္လို႔လည္း ဆိုထားလို႔ တခ်ိန္မွာေတာ့ သြားေလ့လာျဖစ္မယ္ ထင္ပါတယ္။

    ေအးဗ်ာ၊ ေျပာရင္းနဲ႔ မ်ားကုန္ပါၿပီ၊ တိုက္ခိုက္ခ်ိဳးနွိမ္ေျပာေနတယ္လို႔မထင္ဖို႔ ဆုပဲေတာင္းရေတာ့မွာပါပဲ။

    အဆံုးသတ္အေနနဲ႔ ေမးခ်င္တာက ကို၀တုတ္ကိုပါ။ သြားနႈတ္ထားၿပီး ဆရာ၀န္အနားယူခိုင္းထားတယ္ဆိုေတာ့ ငယ္သြားနႈတ္တာေတာ့ မျဖစ္နိုင္ဘူး။ အဂၤလိပ္စာတတ္သိပံုနဲ႔ ideology ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြအရ ဘိုဘိုလန္းစင္တို႔လို လူငယ္လည္း မဟုတ္တန္ရာဘူး။ နာမည္က `၀တုတ္´၊ ဧရာ၀တီထဲက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေက်ာ္ေဇာအေၾကာင္းေဆာင္းပါးမွာ ဓါတ္ပံုထဲၾကည့္ေတာ့ ဦးဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္းက ခပ္၀၀။ ေတြးၾကည့္၊ ဆက္စပ္ၾကည့္တာပါဗ်ာ၊ လြဲေတာ့လည္း ဦးရွံစားေပါ့။

    Posted by မန္းကိုကို | 29/05/2010, 01:49
    Reply to this comment
    • 

      ဗမာလူမ်ဳိးေတြဟာ တရုတ္ျပည္နန္ေခ်ာင္ဘက္ကေန ဆင္းသက္လာၿပီး ေက်ာက္ဆည္လြင္ျပင္မွာ အေျခခ်ေနထုိင္တယ္လို႔ ေဒါက္တာသန္းထြန္းတုိ႔၊ သူ႔ဆရာ ပါေမာကၡ Luce တို႔ေျပာတာ မွတ္သားဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္လည္း ေသခ်ာမသိပါဘူး။ ေနာက္မွတ္သားဘူးတာတခုက ဟုိးအေစာပုိင္းကာလကေန ၁၆ ရာစုေလာက္ထိ အေရွ ့ ေတာင္အာရွ သမုိင္းကိုေလ့လာတဲ့အခါ ဗီယက္နမ္ကလြဲၿပီး ဗမာအပါအ၀င္ က်န္တဲ့ေဒသေတြရဲ ့သမုိင္းက သမုိင္းဘာသာရပ္ရဲ ့ေတာင္းဆုိခ်က္အရ ခုိင္လုံစိတ္ခ်ရတဲ့ အေထာက္အထား ေကာင္းေကာင္းမရွိတဲ့အတြက္ (တခ်ဳိ ့သမုိင္းဆရာေတြကလည္း ဗီယက္နမ္၊ ဗမာနဲ႔ ထုိင္းမွာ အေထာက္အထားေကာင္းေကာင္း ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိၾကတယ္။ ကုိယ္ကြ်မ္းက်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာလည္း မဟုတ္ေတာ့ ေသခ်ာမေျပာတတ္ပါဘူး။) မွန္းဆခ်က္ေတြ မ်ားတယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ ေဒါက္တာသန္းထြန္းကုိယ္တုိင္ကလည္း ပုဂံေခတ္ သမုိင္းကုိ ေရးတဲ့အခါ ေက်ာက္စာကိုပဲ အဓိကအားကုိးတယ္ဆုိတယ္။ anyway…
      က်ေနာ့္ကုိ သတိေပးတာလည္း ေက်းဇူးပါ။ ဒါနဲ႔စကားမစပ္ ဦးဘုိဘုိေက်ာ္ၿငိမ္းက က်ေနာ့္ အေဖထက္ေတာင္ႀကီးတယ္လုိ႔ သိရတယ္ ကုိမန္းကုိကိုေရ။

      And I still have plenty of teeth left… lol

      Posted by zizawa | 29/05/2010, 08:45
      Reply to this comment
16. 

    ဟီးး
    ကိုမန္းကိုကိုဆြဲထုတ္လာတဲ ့ အစေတြက နဲဘူး
    ဒါးခုတ္ရာလက္လ်ွိဳရရင္ေတာ့ ဗမာအစတေကာင္းကဆိုတာကို ခုထိေတာ့ လက္ခံမရေသးဘူး
    အဲဒါကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လက္ခံမရတာက စာေပအေထာက္အထားမရွိတာေၾကာင့္ပါ ။
    ဒီလိုေလ အဲဒီတကာင္းအဘိရာဇာဒို ့ဗမာသာကီမ်ိဳးဟာမို ့ဆိုတဲ ့ အယူအဆကို အခိုင္မာစတင္တာက မွန္နန္းဘဲ ။ မွန္နန္းကို အဓိကေရးတဲ ့ရည္ရြယ္ခ်က္က အရပ္သူနန္းမေတာ္မယ္နုဟာ အမ်ိဳးမညံ့ဘူးဆိုတဲ ့ အခ်က္ကို သက္ေသျပဘို ့ အဲမွာ မယ္နုကေန ေဆြမ်ိဳးစပ္ခ်လိုက္တာ မဇၥ်ိမက ျမတ္ဘုရားထိေရာက္သြားတာကိုး ။အဲဒါကို ကၽြန္ေတာ္လက္ခံမရေသးဘူး ။ လက္ခံမရေသးဘူးဘဲေျပာတာေနာ္ မွန္တယ္မွားတယ္မေျပာရဲေသးပါ ။ ဗမာဆိုတာ မူရင္းရွိေနတဲ ့ indigeneous tribes နဲ ့ ေျပာင္းလာတဲ ့ လူမ်ိဳးစုေတြ ေသြးေႏွာ။ တရုပ္နဲ ့ မဇၥ်ိမက အတတ္နဲ ့ ယဥ္ေက်းမွဳေတြကို မိမိနဲ ့ ေတာ္ေအာင္ျပဳျပင္ရင္း ပုဂံေခတ္ေလာက္မွာ စတင္အင္အားၾကီးလာတဲ ့ လူမ်ိဳးစုတခုလို ့ဘဲ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ခဏ မွတ္ထားတယ္ဗ်ာ
    စစ္ကိစၥကေတာ့ စစ္ဆိုတာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ တရား၀င္လူသတ္တာဘဲေလ။ ဒီေတာ့ သတ္ပံုသတ္နည္းနဲနဲကြာတာဘဲရွိမယ္ ။ သတ္တာေတာ့သတ္တာဘဲလို ့ထင္ျမင္ေနမိပါတယ္ ။ (အၾကမ္းဘက္မွဳ မပါဘဲ ကြဲလြဲမွဳေတြကို ေျဖရွင္းနိုင္တဲ ့ လူ ့ေဘာင္တရပ္ကိုေတာ့ လိုခ်င္သားဗ်ာ ။ မျဖစ္နိုင္ဘူးလို ့ထင္တာဘဲ ) ဘုရင့္ေနာင္ကိစၥကေတာ့ ေတာ့ပစ္တခုေထာင္ျပီးေဆြးေႏြးရမလားဘဲ ။ သူ ့ ညီသားမက္ သတိုးမင္းေစာက ဇင္းမယ္တိုက္ပြဲမွာ ေ၀ဘန္တာေတြ ၊ ေနာက္ သူ ့တပ္ေတြကို အကြပ္အညွပ္နာလွတယ္လို ့ စကားစဥ္ေတြရွိေနေတာ့ သူလဲ ေလေလာကီသားလို ့ဘဲ ေတြးမိပါတယ္။
    အေလာင္းမင္း
    အင္း သူ ့လဲ သီးျခားေလ့လာရမလားဘဲ
    သူ ့ရဲ ့ျပႆနာကလဲ သူ ့ခမ်ာမင္းသာေခၚရတာကိုး။ ရြာကလူမိုက္ေတြစုျပီး ထခ်ခဲ့တဲ ့ သူၾကီးဘ၀က စရတာဆိုေတာ့ Geneva convention ေတြဘာေတြၾကားဘူးမယ.္မထင္ဘူးဗ်။ ေနာက္တခုက သူ ့ေလ့လာရင္ သူ ့တပည့္ေတြျဖစ္တဲ ့ မုဆိုးျခံဳ ဗိုလ္တြန္ ၊ေသနတ္၀န္ဦးေကာင္း ၊ သားၾကီး ေနာင္ေတာ္ၾကီးနဲ ့ သားလတ္ ေနာင္ဆင္ျဖဴရွင္ျဖစ္လာမဲ ့ေမာင္ရြတို ့ကိုပါ ေလ့လာအံုးမွ ။
    ဟားဟား ကၽြန္ေတာ္တို ့စကား၀ိုင္းက ေနာက္ထပ္ ၅ႏွစ္ေတာင္ဆံုးပါ့မလားဘဲ

    Posted by tint oo | 29/05/2010, 08:58
    Reply to this comment
17. 

    ဟားဟား
    ကို၀တုတ္နဲ ့ဦးဘိုဘိုေက်ာ္ျငိမ္းေတာ့တေယာက္ထဲမထင္မိပါ ။ ဟိုဆရာၾကီးက အေမရိကေနတာဟုတ္ဘူးလား
    ကၽြန္ေတာ့အျမင္ကေတာ့ ကို၀တုတ္၊ကိုမန္းကိုကိုတို ့ရဲ ့ အျပင္ ID ကို စိ္မ၀င္စားမိပါ ။ကၽြန္ေတာ္တို ့ခု ေဆြးေႏြးေနတဲ ့ ဗမာသမိုင္းကို စိတ္ခံစားခ်က္မပါဘဲ ( လံုးလံုးေတာ့မပါဘဲ မျဖစ္နိုင္ဘူး ကၽြန္ေတာ္တို ့အားလံုးက ပုထုစဥ္ေတြဆိုေတာ့ ) စိတ္ခံစားခ်က္နဲစြာနဲ ့ ေဆြးေႏြးခ်င္းဆိုတဲ ့ ရည္ရြယ္ခ်က္တူတဲ ့ မိတ္ေဆြေတြဘဲလို ့ ခံယူပါေၾကာင္း

    Posted by tint oo | 29/05/2010, 09:04
    Reply to this comment
18. 

    ေအးဗ်ာ၊ ဦးရွံစားတစ္ေယာက္ ဦးဒိန္းေဒါင္မရွိေတာ့ မွားတဲ့အခါလည္း မွားေပမေပါ့။

    ကို၀တုတ္ေျပာတဲ့ အေထာက္အထားဆိုလို႔ ျမန္မာျပည္မွာ က်ေနာ္နားလည္သေလာက္က ရွိတဲ့အေထာက္အထားေတြလည္း တမင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မသိလို႔ေသာ္လည္းေကာင္း ဖ်က္ဆီး၊ ပ်က္စီးလာခဲ့တာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ကိုယ္လုပ္နိုင္တဲ့အခါက် က်န္ပါ့ေတာ့အံုးမလား ေတြးပူမိပါတယ္။ ဥပမာ ပုဂံကိုပဲၾကည့္ပါ၊ ၉၀ ခုနွစ္ေလာက္ေရာက္သြားေတာ့ ေစတီတိုင္းလိုလို ႒ာပနာေဖာက္ခံထားရတာေတြ႕ခဲ့ရလို႔ စိတ္ေတာ့မေကာင္းပါ။ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈဆိုတာကလည္း ေငြေၾကး၊ အတတ္ပညာနဲ႔ ဆႏၵေတြရွိမွျဖစ္နိုင္ရာမွာ တစ္ခုမွရွိမေနတဲ့ အေျခအေနက ထင္ရွားေနပါတယ္။ ေငြရလို႔သာ ေပါင္ဒါဖို႔ေနတာေတြကို မဆိုလိုပါ။

    ေတြ႕ဖူးသူတစ္ေယာက္အဆိုအရ သထံုၿမိဳ႕ကအဓိကရဘုရား (အေရးထဲ နာမည္ေမ့ေနျပန္ၿပီ) မွာရွိခဲ့တဲ့ မြန္၊ ကရင္နဲ႔ ေနာက္တစ္မ်ိဳးက ပါဠိဆိုလား ေက်ာက္စာတိုင္ႀကီးတစ္ခုရွိတာေတာင္ ေပ်ာက္သြားၿပီဆိုပါတယ္။ ဘားအံၿမိဳ႕နားက ေကာ့ဂြန္းဂူမွာရွိတဲ့ ေရွးေဟာင္းအုတ္ခြက္ဘုရားေတြနဲ႔ သမိုင္း၀င္အေထာက္အထားေတြကေတာ့ ကိုလိုနီေခတ္ေနွာင္းပိုင္းမွာ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာတစ္စီးစာ တင္လို႔မကုန္ဖူးဆိုခဲ့တာ ခုေတာ့ ဘာမွမယ္မယ္ရရ မေတြ႕မိေတာ့ပါဘူး။ (ေဖၚထုတ္လို႔မရေသးတဲ့ မိဖုရား သို႔မဟုတ္ ဘုရင္မတစ္ပါး ခိုေနခဲ့တာလို႔ ဆိုထားပါတယ္။) ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕မွာေတာ့ ေျမာင္းလိုလိုတစ္ခုေတြ႕ေတာ့ ၿမိဳ႕ေဟာင္းသမိုင္းရယ္၊ ေျဖာင့္တန္းၿပီး လူဖန္တီးထားပံုေပၚတာရယ္၊ အနက္ အက်ယ္ေတြၾကည့္ၿပီး က်ံဳးေဟာင္းလို႔မွတ္ခ်က္ခ်မိပါတယ္။ ၿမိဳ႕နာမည္မတပ္ေတာ့ပါ၊ စိုးရိမ္လို႔ပါ။

    စိုးရိမ္တယ္ဆိုေတာ့လည္း နမူနာတစ္ခုေျပာလိုပါတယ္။ ၁၇ ရာစုေလာက္မွာ ကရင္ကိုရင္တစ္ပါး က်မ္းဂန္သင္လိုလို႔ ဦးပဥၥင္း၀တ္ဖို႔က်ေတာ့ မြန္ဘုန္းႀကီးေတြက တက္မေပးရဲၾကဘူး။ ေနာက္ဆံုးအင္း၀အထိေရာက္ၿပီး သကၤန္းတကာမအေနနဲ႔ မင္းသမီးတစ္ပါးဆီမွာ အလႉခံနိုင္ခဲ့ပါတယ္။ နန္းတြင္းစာျပန္ပြဲမွာေတာ္လို႔ ဘုရင္ကိုယ္တိုင္ ေရႊျပားနဲ႔လုပ္တဲ့ဆုတံဆိပ္ ဆက္ကပ္ခံရၿပီး ေအာက္ျပည္ျပန္ေတာ့ ကရင္ေတြကိုးကြယ္ဆည္းကပ္တဲ့ ဖူ႔တာမိုက္ဆိုတဲ့ ေပ်ာက္ကြယ္သြားတဲ့ ကရင္စာကိုျပန္ေဖၚထုတ္ေပးခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

    သူ႔ရဲ့ ေရႊျပားဆုကို တစ္ခ်ိန္မွာဓမၼႏၱရာယ္တစ္ဦးက အရည္က်ိဳျပစ္လိုက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာလည္း မ်က္ျမင္ကိစၥအခ်ိဳ႕ရွိေတာ့ သတိထားရမလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြကို ဂ်ိမ္းစဘြန္းကားေတြမွာေလာက္ပဲရွိတယ္လို႔ နားလည္ထားတဲ့ အင္မတန္သေဘာရိုးလွသူ ျမန္မာျပည္သားေတြကေတာ့ အမ်ားစုပါ၊ က်ေနာ္လည္း ျဖစ္နိုင္ရင္မၾကံဳခ်င္ေပမယ့္ လူသားလာျဖစ္ေနေတာ့လည္း ေရွာင္ရအခက္သားကလား။

    ကိုတင့္ဦးေျပာတဲ့ စစ္ကိစၥဆိုလို႔ အခုက်ေနာ္အနည္းအက်ဥ္း စဖတ္ေနမိတာက state ေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ coercive power နဲ႔အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အေၾကာင္း ဆက္စပ္ၿပီးေတြးၾကည့္ေနတာ၊ ဖတ္ၿပီးသြားရင္ေတာ့ နိုင္ငံေရးစကားေလးေတြနည္းနည္း ေျပာနိုင္လာမယ္ထင္ပါရဲ့။ ဟုတ္ပါတယ္ စစ္ဟာ စစ္ပါပဲ၊ တခုရွိတာက ဒီကေန႔ သိနိုင္ခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်လာနိုင္တဲ့ေခတ္ႀကီးမွာ လက္ရွိအာဏာခ်ဳပ္ကိုင္သူေတြက သာမန္ျပည္သူေတြကို ဒီသေဘာသဘာ၀ေတြ မသိေစခ်င္တဲ့ အေနအထားရွိေနတဲ့ကိစၥပါ။

    ေျပာရင္းနဲ႔ေတာ့ လမ္းေခ်ာ္လာျပန္ၿပီ၊ ဇာတိျပလာတယ္ ဆိုၾကပါစို႔ဗ်ာ။ တခ်ိန္တတ္နိုင္တဲ့အခါက်ရင္ အခြင့္အေရးမရွိ၊ အားနည္းသူေတြကို ကူညီမယ္ဆိုၿပီး ရည္မွန္း၊ ဆႏၵရွိလို႔ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ နိုင္ငံေရးဖက္ေရာက္သြားတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီမိုအမည္လည္းမခံ၊ အတိုက္အခံလည္းမဟုတ္တဲ့ သာမန္လူတစ္ေယာက္ပါ။ (ေၾကာ္ျငာနဲ႔ တူေနၿပီ ထင္ပါတယ္။) ေတာ္ပါအံုးမယ္။

    Posted by မန္းကိုကို | 29/05/2010, 12:16
    Reply to this comment
19. 

    ေကာင္းလိုက္တဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြဗ်ာ၊ ဒါမ်ိဳး ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ိဳးကို (မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္မ်ား၏) အေႏွာက္အယွက္မရွိ ဖက္ရတာက အခ်ိဳေပၚ ျပားရည္ ဆမ္းသလိုပါပဲဗ်ာ။
    ဘာမွ ေဆြးေႏြးတတ္မွာ မဟုတ္ေသးေပမယ့္ စိတ္၀င္တစား ေစာင့္ၾကည့္ အားေပးေနပါတယ္။

    ဦးတင့္ … မဂၤလာပါ!

    Posted by ေဇယ်ာ | 31/05/2010, 08:58
    Reply to this comment
20. 

    အဂၤလိပ္စာတတ္သိပံုနဲ႔ ideology ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြအရ ဘိုဘိုလန္းစင္တို႔လို လူငယ္လည္း မဟုတ္တန္ရာဘူး။

    ကုိမန္းကုိကုိ ဝတုတ္သခင္က က်ဳပ္မိတ္ေဆြပါ။ က်ဳပ္ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ အုိင္ဒီေယာ္ေလာ္ဂ်ီက ဘာျဖစ္ေနလုိ႔ပါလိမ့္။

    ကမာရြတ္က မြန္နာမည္ပါ။ ရတနာကန္။ ဆရာဦးဝန္ေရးတာ ရွိပါတယ္။ ဘုရင့္ေနာင္က အင္းဝဆက္ပါ။ ေတာင္ငူ မင္းႀကီးညိဳက ဗမာပါပဲ။

    Posted by Bo Bo | 31/05/2010, 22:16
    Reply to this comment
    • 

      ဟုတ္ကဲ့ဗ်ား၊ ဒီတစ္ခါ ဘိုဘို ကေတာ့ ဘိုဘိုလန္းစင္ ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ ကို၀တုတ္ရဲ့ အဂၤလိပ္အသံုးနႈန္းနဲ႔ အိုင္ဒီယိုလိုဂ်ီေတြကို ဖတ္ရတာကို ကိုဘိုဘိုေရးတဲ့ ဧရာ၀တီက ေဆာင္းပါးေတြနဲ႔ နိႈင္းယွဥ္ထိုးၾကည့္တယ္လို႔သာ ေယဘုယ်ေျပာပါရေစ။ ကိုဘိုဘို အေရးရဲတာ၊ ျမန္မာစာအေရး သူမ်ားေတြနဲ႔ နည္းနည္းကြဲတာ၊ စာေပနဲ႔ သမိုင္းအေၾကာင္းကို စာေတြ႕နဲ႔ သက္ရွိသမိုင္းေတြကေန ရယူခဲ့တယ္လို႔လည္း နားလည္ရပါတယ္။ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ရယ္လို႔ ျမင္မိတာေတာ့မရွိေသးပါဖူး။

      ဒါနဲ႔ ဆရာဦး၀န္က မြန္လား။ မြန္ေက်ာက္စာေတြပါ ဖတ္တတ္တဲ့ မြန္ပညာရွင္ နိုင္(ထြန္းလွ) ထင္ပါတယ္၊ သူ႔လိုလူေတြရဲ့စာေတြနဲ႔ တိုက္ဆိုင္ၾကည့္နိုင္ရင္ေတာ့ ကမာရြတ္ အေျဖ ပိုေသခ်ာမယ္ထင္ပါတယ္။

      ကရင္နဲ႔ မြန္ေတြက အတူယွဥ္တြဲေနခဲ့တဲ့မွတ္တမ္းဟာ ေအဒီ ၁ ရာစုေလာက္ ကတည္းက စတယ္လို႔ မန္းသင့္ေနာင္ (ေကာ့ကရိတ္) ရဲ့စာအုပ္မွာ ဆိုထားပါတယ္။ အေခၚအေ၀ၚအခ်ိဳ႕ overlap ျဖစ္တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိနိုင္ပါတယ္။

      ဘုရင့္ေနာင္ဟာ အင္း၀ဆက္ဆိုရင္ေတာ့ ရွမ္းမ်ားျဖစ္ေနမလားပဲ။ တစ္ခုရွိတာက အဲဒီေခတ္က စစ္နိုင္တဲ့နယ္မွာ ကိုယ့္တပ္ေတြခ်န္ရစ္ အေျခခ်ေစခဲ့ၾကရာမွာ ထိုင္းမွာကရင္ရြာေတြကိုသာ ဒီကေန႔ေတြ႕ရပါတယ္။ အလားတူအျဖစ္မ်ိဳးကေတာ့ တနသၤာရီတိုင္းမွာရွိတဲ့ ရွမ္းရြာေတြကို ေတြ႕နိုင္ပါေသးတယ္။ (ရွမ္း သို႔မဟုတ္ ခမာ၊ မြန္၊ ကရင္ေတြရဲ့ ႏွစ္ေထာင္ခ်ီတဲ့ ဆက္ဆံမႈေတြကိုေတာ့ သီးျခားေျပာရမယ္ထင္ပါတယ္။)

      ဘုရင့္ေနာင္ေခတ္၀န္းက်င္မွာ ဗမာေတြေအာက္ဖက္ အိက်လာတယ္လို႔ေတာ့ သိမွတ္ထားမိပါတယ္။ မင္းႀကီးညိဳကိုေတာ့ ဖတ္မိတာအနွစ္ ၂၀ ေက်ာ္သြားၿပီထင္ပါတယ္၊ မသိ သို႔မဟုတ္ ေမ့သြားၿပီလို႔သာ ၀န္ခံလိုပါတယ္။

      Posted by မန္းကိုကို | 01/06/2010, 10:22
      Reply to this comment
21. 

    ပို႔စ္သံုးခုစလံုးကို မွတ္ခ်က္ေတြကိုပါ တခါတည္း လာဖတ္သြားပါတယ္။ အမွန္က မွတ္ခ်က္ကို အေပၚဆံုးပို႔စ္မွ ထည့္ခ်င္တယ္ အဲဒီမွာ မွတ္ခ်က္ေနရာ မေပၚလို႔ မထည့္ျဖစ္ေတာ့ဘူး။ စာေမးပြဲကလည္း ရွိေနတယ္ စာကလည္း ဖတ္လို႔ေကာင္းတယ္။ ကၽြန္မက လြတ္လပ္ေရး မရခင္က သမိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ငယ္ငယ္က ရွစ္တန္းအထိ သင္ဖူးတာနဲ႔ ေန႔ႀကီးရက္ႀကီးေတြနီးရင္ ေက်ာင္းကဆရာဆရာမေတြ ေျပာျပတာပဲ သိခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းလည္း လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးကလ သမိုင္းကိုပဲ ဖတ္ျဖစ္ၿပီး အရင္ကအေၾကာင္းေတြ မဖတ္ျဖစ္ေတာ့ အခုသိရတာေတြဟာ ကၽြန္မအတြက္ သိပ္ၿပီး ဗဟုသုတ ရပါတယ္။ ေနာက္မွ အခ်ိန္ယူၿပီးျပန္လာဖတ္ဦးမယ္။ ဘက္စံုသိတဲ့ ဆရာတင့္ကိုေတာ့ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။

    Posted by Nge Naing | 01/06/2010, 02:28
    Reply to this comment
22. 

    ဟုတ္ပါတယ္။ ဧရာဝတီမွာ ေကာ္မန္႔ေပးတာလဲ ဖတ္ရပါတယ္။ အင္တာနက္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ဗမာစာမ်ိဳး သိပ္ေရးၾကမွာ မွုတ္ဘူး။

    ဆရာဦးဝန္က မြန္စပ္တယ္။ ျမန္မာအဘိဓာန္ဖခင္လဲျဖစ္တယ္။ ဆရာသန္းထြန္းလဲ ေအာက္ျပည္က မြန္ၿမိဳ ့ရြာေတြအေၾကာင္းေရးပါတယ္။ ႏုိင္ပန္းလွကေတာ့ မြန္ပ႑ိတ္ပါ။ ကရင္နာမည္နဲ႔ထင္ရွားတာ ေအာက္ျပည္မွာ သိပ္မမရွိပါဘူး။

    Excising the ‚Mon Paradigm’ from Burmese historiography
    Victor Lieberman လုိစာေတြထဲ ရွာဖတ္ရမွ ပုိသိမွာပဲ။

    မင္းႀကီးညိဳက တပင္ေရႊထီးအေဖပါ။

    Posted by Bo Bo | 01/06/2010, 10:47
    Reply to this comment
    • 

      ေအးဗ်ာ၊ ဧရာ၀တီမွာ ကိုဘိုဘိုကို ကြန္မန္႔ေပးခဲ့တာ အဲဒီမွာ ေနာက္ဆံုးေပးခဲ့တဲ့ ကြန္မန္႔ထင္ပါတယ္။
      ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ဧရာ၀တီကို ကြန္မန္႔မေပးျဖစ္ေတာ့ဘူး။ က်ိဳးေၾကာင္းနဲ႔ေရးခဲ့တဲ့စာေတြ၊ တိုင္းရင္းသားအေၾကာင္းေတြ တစ္ခ်က္ေလာက္ပါရံုနဲ႔ ဆင္ဆာထိခဲ့တာလည္း မနည္းေလေတာ့ အခုေရးေနတဲ့ဘေလာ့ စလုပ္ဖို႔တြန္းအားေပါ့ဗ်ာ။ ၾကံဖန္ၿပီးလည္း ေက်းဇူးတင္ရမလို ျဖစ္ေနတယ္။

      ကရင္အမည္နဲ႔ ထင္ရွားတာေတာ့ မရွိသေလာက္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ညံ့ခ်က္ေပါဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ နာမည္သိပ္မႀကီးသူ စာေရးဆရာအခ်ိဳ႕နဲ႔ ေမာင္စင္ၾကယ္ (မန္းညြန္႔ေမာင္) တို႔လို သမိုင္းပညာရွင္မဟုတ္တာေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။

      အခ်က္အလက္ေတြအတြက္ေတာ့ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

      Posted by မန္းကိုကို | 02/06/2010, 10:44
      Reply to this comment
23. 

    ကရင္အမည္နဲ႔ ထင္ရွားတာေတာ့ မရွိသေလာက္ဆိုတာဲမိဳ ့ရြာနာမည္ေတြ ေျပာတာပါ။ ေမာင္စင္ၾကယ္ (မန္းညြန္႔ေမာင္) က နာမည္ႀကီးပါ။

    Posted by Bo Bo | 02/06/2010, 17:59
    Reply to this comment
    • 

      ဟုတ္တယ္ဗ်၊ က်ေနာ္တို႔၊ ကိုဘိုဘိုတို႔ ႀကီးျပင္းလာၾကခ်ိန္မွာ ဗမာမႈျပဳထားတာေတြက အေတာ္ခရီးေရာက္ေနၿပီေလ။ အခု ဖားအံ (ဘားအံ) ဆိုတာ ကရင္လို `ထာ့ေအာင္´(အ၀က်ယ္)၊ ေကာ့ကရိတ္ ကို `ကိုတလိုင္´(အင္ေတာ ဆိုလားပဲ) စသည္ျဖင့္ အမည္ရင္းေတြရွိတာ လူမသိၾကေတာ့ဘူးဗ်။ ဧရာ၀တီျမစ္လည္း ကရင္အမည္ရွိပါတယ္။ ျမ၀တီလည္း ဦးစတို႔ေရာက္မွ ျမ၀တီဆိုၿပီး စျဖစ္လာပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ ေကာ့ကရိတ္ (ကရင္ ၆ ၿမိဳ႕ နိုင္ငံ) ဘုရင္ရဲ့လက္ေအာက္ခံ ခံတပ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။

      က်ံဳး ၇ ထပ္ရွိတဲ့ ေတာင္ၾကားခံတပ္ၿမိဳ႕ (ေကာ့ကရိတ္ နိုင္ငံ – နာမည္သီးသန္႔ ရွိပါေသးတယ္) ကို ရွမ္းေတြလာတိုက္လို႔ က်သြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ဘားအံနားဇြဲကပင္ေတာင္ေျခက ဒံုရင္းၿမိဳ႕(နိုင္ငံ) အထိ ေနာက္ပုိင္းလာတိုက္ကာ ကရင္သံု႔ပန္းေတြကို နားရြက္မွာ ငါးမွ်ားခ်ိတ္ေတြနဲ႔တြဲၿပီး ဖမ္းေခၚသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီကေန႔မွာေတာ့ ထိုင္းနိုင္ငံ Chonburi နားမွာထင္ပါတယ္၊ အေျခခ်ေနေစခဲ့တာ ခုအခ်ိန္မွာ သူတို႔ရဲ့ `ထား´ ကဗ်ာေတြထဲမွာ မိုးရြာရင္ ဇြဲကပင္ေျမကိုလြမ္းေၾကာင္း ဖြဲ႔ဆိုထားတာေတြ ရွိေသးေၾကာင္း ထိုင္းနိုင္ငံမွာ အေျခခ်ေနတဲ့ ကရင္ခရစ္ယာန္သာသနာျပဳတစ္ဦးက ေျပာျပဖူးပါတယ္။

      စာအုပ္အခ်ိဳ႕ပါမလာလို႔နဲ႔ ကရင္လို လိပ္ပတ္လည္ေအာင္ မေျပာနိုင္ေတာ့တဲ့အေနအထားမို႔ ေနာင္မွပဲတင္ျပနိုင္ပါလိမ့္မယ္။

      ေမာင္စင္ၾကယ္ကေတာ့ ဗမာစာေပပညာရွင္ (စာေပဗိမာန္) ျဖစ္ေပမယ့္ သမိုင္းပညာရွင္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ၾကံဳရင္ေတာ့ စကားေလးေတြ သြားနာပါအံုးမယ္။

      Posted by မန္းကိုကို | 03/06/2010, 08:18
      Reply to this comment
      • 

        ကုိမန္းကိုေရ

        ႏုိင္ငံဆိုတဲ့ စကားလုံးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သတိထားဖုိ႔လုိမယ္ထင္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံဆုိတဲ့ စကားလုံးက ဗမာမွာကုိ အေတာ္ေလး ေနာက္က်ၿပီးမွ ေပၚတယ္ထင္ပါတယ္။ ဥပမာ Michael Symes ဘုိးေတာ္ဘုရားဆီ ၿဗိတိသ်ွသံအေနနဲ႔ ၁၇၉၅ တ၀ုိက္မွာ သြားေတာ့
        ဗမာႏုိင္ငံဆုိတာထက္ Kingdom of Ava, Birman Empire ဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈံးကိုပဲ သတိျပဳမိပါတယ္။ ေနာက္ အေလာင္းဘုရား ကုိယ္တုိင္းက သူ႔ကုိယ္သူ ဗမာႏုိင္ငံေတာ္မင္းလုိ႔ ရည္ညႊန္းသုံးစြဲတာ က်ေနာ္ တခါမွ သတိမျပဳမိပါဘူး။ သုနာပရႏၱတိုင္း (ေမရွင္သီခ်င္းထဲေတာင္ အဲ့သလုိ ထည့္ဆုိထားေသးတယ္)တပၼဒီပတုိင္း၊ ထီးေဆာင္းမင္း အေပါင္းတုိ႔၏ ဘုရင္၊ ဆင္ျဖဴမ်ားရွင္ စသျဖင့္သာ သုံးႏႈန္းတယ္ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ ကုန္းေဘာင္ မင္းဆက္ ထီးနန္းဆုိက္ရာကိုလည္း ဗမာႏုိင္ငံၿမိဳ ႔ေတာ္လုိ႔ ေခၚေ၀ၚတာ က်ေနာ္ မၾကားဖူးပါ။
        ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းဟာ တခ်ဳိ ့သမုိင္းေလ့လာသူမ်ားအဆုိအရ ၁၉ ရာစု ထဲေရာက္မွ တနည္းအားျဖင့္ ပထမအဂၤလိပ္ဗမာစစ္ အၿပီးေလာက္က်မွ ကုန္းေဘာင္
        မင္းဆက္က ဘုရင္ေတြညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ျပဳစုေရးသားတဲ့ ရာဇ၀င္စာအုပ္ေတြမွာ ပါလာတာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ မွတ္သားဖူးပါတယ္။
        ေနာက္ ၁၈ ရာစုအကုန္ေလာက္ မုိက္ကယ္ဆုိင္း အ၀နန္းေတာ္ကုိ သံအျဖစ္နဲ႔သြားေတာ့
        အ၀၊ ပဲခူး၊ ရခုိင္နဲ ့ဆုိင္ယမ္ ဆုိတဲ့ အင္ပုိင္ယာေလးခုကုိပဲ ေဖာ္ျပထားတာ သတိျပဳမိပါတယ္။
        ကေန႔ေခတ္ က်ေနာ္တုိ႔နားလည္ေနတဲ့ nation-state ႏုိင္ငံဆုိတဲ့ သေဘာတရားဟာ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရး ေနာက္ပုိင္းက်မွသာ ေပၚေပါက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
        ေကာ့ကရိတ္ႏုိင္ငံ၊ ဒုံးရင္း (ႏုိင္ငံ)ဆုိတာ က်ေနာ္ေတာ့ မၾကားဖူးပါဘူး။
        ကရင္ေတြအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံ ရွိခဲ့သည့္ျဖစ္ေစ မရွိခဲ့သည္ ျဖစ္ေစ ကရင္လူမ်ဳိးေတြဟာ ဗမာျပည္ရဲ ့သားသမီးေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ က်န္တဲ့ဗမာလူမ်ဳိး ရွမ္းလူမ်ဳိးေတြနဲ႔တန္းတူ အခြင့္အေရး ရပိုင္ခြင့္တန္းတူ ရွိေစရမွာပါ။ ႏုိင္ငံရွိခဲ့တာ မရွိခဲ့တာဟာ အေရးမႀကီးဘူးလုိ႔
        က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ တခါတခါ ကုိယ္ကကုိယ့္အမ်ဳိးသား အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆုိရာမွာ
        တရားထူေထာင္တဲ့အေနနဲ႔ သမုိင္းကို ‘ထြင္’ တာေတြ မလုပ္မိေအာင္ သတိထားရမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဥပမာ ပါကစၥတန္ ႏွစ္ငါးေထာင္ သမုိင္းဆုိတဲ့ စာအုပ္မ်ဳိးဟာ ထြင္သမုိင္းႀကီးပါ။

        ၀တုတ္

        Posted by zizawa | 03/06/2010, 16:36
24. 

    ကို၀တုတ္ေျပာတာေတြ မွားေတာ့မမွားပါဘူး။
    က်ေနာ္က ေခတ္ရဲ့သေဘာနဲ႔ `နိုင္ငံ´ ဆိုၿပီး သံုးလိုက္တာပါ။ ခုနွစ္ျပည္ေထာင္မင္းမ်ား လို႔သံုးထားၾကသလို `ျပည္ေထာင္´သို႔မဟုတ္ vassal state လို႔ပဲေခၚေခၚ က်ေနာ္ကေတာ့ျပႆနာ မရွိပါဘူး။ ကရင္ေတြက ရွမ္း၊ မြန္၊ ဗမာ၊ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ တစ္လွည့္စီေရာက္ခဲ့ေတာ့ မထူးပါဘူးဗ်ာ၊ ဘယ္သူ႔ေအာက္ေရာက္ေရာက္ပါ။ (ဆြဲရတဲ့ လွည္း၊ အတို႔ခံခဲ့ရတဲ့ႀကိမ္သာ ကြာတာပါ။ ရိုင္းတယ္ေတာ့မထင္ပါနဲ႔၊ သရုပ္ေပၚေအာင္လို႔ပါ။)

    ကို၀တုတ္ မၾကားဖူးတာေတြလည္း မဆက္စပ္မိသူတစ္ဦးအတြက္ သဘာ၀လို႔ပဲထင္ပါတယ္။ တီေတာ့ မတီထြင္ပါဘူးဗ်ာ၊ အနွစ္ ၅၀၀၀ ကေတာ့ ရခိုင္ေတြရွိခဲ့တယ္လို႔ တင္ျပတာေတြေတာ့ရပါတယ္ (၆၀၀၀ ထင္ပါတယ္)။ ကရင္သကၠရာဇ္က ျမန္မာျပည္ထဲ ေရာက္ၿပီးလူစံုကေတည္းက စေရတြက္ခဲ့တာ နွစ္ေပါင္း ၂၇၄၉ ပဲရွိပါေသးတယ္။ သံလြင္၊ မဲေခါင္နဲ႔ ျမစ္၀ါ(ထင္ပါတယ္) စတင္စီးဆင္းရာမွာေနခဲ့စဥ္ သို႔မဟုတ္ အဲဒီထက္ေစာၿပီး ျပကၡဒိန္ေရတြက္နည္းရခဲ့တယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ lunar ျပကၡဒိန္ျဖစ္ပါတယ္။ နွစ္သစ္က ဒီဇဘၤာ၊ ဇႏၷ၀ါရီ ၀န္းက်င္မွာ ကုန္ပါတယ္။

    အရင္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္လွ (ကရင္ျပည္နယ္ ၈၀ စစ္ဆင္ေရးအစမွာေတာ့ ဗိုလ္မႉးႀကီး) နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔တို႔ကေတာ့ ေနာင္ဆို ကရင္ေတြကို ျပတိုက္ထဲမွာပဲ သြားရွာရေတာ့မယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ျပတိုက္ထဲတကယ္ေရာက္ေနပါၿပီ။ ျပတိုက္ငယ္ေတြျဖစ္ေနလို႔ ကရင္ေတြကိုယ္တိုင္ေတာင္ လူတိုင္းမသိၾကပါဘူး။

    ကရင္ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကလည္း ဗမာ သို႔မဟုတ္ အေနာက္တိုင္းသားေတြက (နားၾကားလြဲ၍ေသာ္လည္းေကာင္း) တီထြင္ခဲ့တာပါ။ ကရင္ေတြဆီမွာ ကရင္ဆိုတဲ့ စကားလံုးမရွိပါဘူး။ ပိုး၊ စေကာ (စေ၀ွာ္) စတာေတြပဲရွိပါတယ္။ ေအးဗ်ာ က်ေနာ္လည္း ကို၀တုတ္ကို အျခားရႈေထာင့္တစ္ဖက္က ျမင္ရသလိုေျပာေနမိေတာ့ ကြာျခားမႈရွိမွာနဲ႔ academic value အရေတာ့ လက္ခံဖို႔ ခက္ခဲတာေတြရွိနိုင္ပါတယ္။

    အေထာက္အထားနဲ႔ ေျပာဆိုလုပ္ကိုင္ဖို႔ကေတာ့ က်ေနာ့္တာ၀န္ေပါ့ဗ်ာ၊ အနွစ္ ၂၀-၃၀ လည္းေစာင့္ဖို႔ လိုရင္လိုပါလိမ့္မယ္။ (ကုိယ္မလုပ္နိင္ရင္ေတာ့ လုပ္နိုင္မယ့္သူေတြကို ေစ့ေဆာ္၊ ေျမေထာင္ေျမႇာက္ေပးရမွာေပါ့။)

    Posted by မန္းကိုကို | 04/06/2010, 08:17
    Reply to this comment
25. 

    မွတ္ခ်က္ေတြကို ဖတ္ရတာ လွတယ္လို႔ေျပာခ်င္တယ္။ လူမ်ိဳးေရးကို ထဲထဲဝင္ဝင္ ေဆြးေႏြးေနၾကေပမယ့္ ဒီလိုမ်ိဳး သမာသမတ္ တည္တည္တံ့တံ့ ေျပာေနၾကတာေတြ႔ေတာ့ ေလးစားမိပါရဲ့။ အဲဒီလို ေလ့လာမႈေတြကို ႏွစ္သက္ အားေပးပါတယ္။

    Posted by WinSg | 05/07/2010, 11:23
    Reply to this comment
26. 

    Ko Tint Oo သို႕
    သံုးႏွစ္ရာသီဗမာျပည္ မဟုတ္ပါဘူး။
    ငါးႏွစ္ရာသီဗမာျပည္ပါ ဦးႏု(၀န္ၾကီးခ်ဴပ္ေဟာင္း)ေရးတာ။

    Posted by comet | 18/07/2010, 13:49
    Reply to this comment
27. 

    ေကာင္းတယ္ဗ်ာခုလို ေရွးေရွးကလူၾကီးေတြကၿပဳစုထားေတာ့ေနာက္လူေတြသိ၇တာေပါ့အဲဒီလို လူမ်ိဳးေတြမ်ားမ်ားေပၚေပါက္ပါေစဗ်ာ

    Posted by က၇င္ေလး | 24/08/2010, 02:50
    Reply to this comment
    • 

      မင္းတုိိ႔ဘာပဲေျပာေျပာ ပစၥဳပန္မွာေတာ့ ဒါဗနာျပည္ပဲ အႏုရုဒါ ဘုရင့္ေနာင္ အေလာင္းမင္းတရား ဗုိလ္ခ်ဳအ္ေအာင္ဆန္း အားလုံးဗမာေတြပဲ တုိင္းရင္းသားလဲဗမာပဲ ေနရာေဒသကြဲ ေနလုိ႔ပါ ဗမာႏုိင္ငံမွာေနတဲ႔လူအားလုံးဗမာပဲေပါ့ ေခါင္းရူပ္မခံပါနဲ႔ ႏုိင္ငံသာတုိးတက္ေအာင္လုပ္ျကပါ

      Posted by သာကီမ်ဳီးေဟ့တုိ႔ဗမာ | 28/10/2012, 13:59
      Reply to this comment
28. 

    မင္းတုိိ႔ဘာပဲေျပာေျပာ ပစၥဳပန္မွာေတာ့ ဒါဗနာျပည္ပဲ အႏုရုဒါ ဘုရင့္ေနာင္ အေလာင္းမင္းတရား ဗုိလ္ခ်ဳအ္ေအာင္ဆန္း အားလုံးဗမာေတြပဲ တုိင္းရင္းသားလဲဗမာပဲ ေနရာေဒသကြဲ ေနလုိ႔ပါ ဗမာႏုိင္ငံမွာေနတဲ႔လူအားလုံးဗမာပဲေပါ့ ေခါင္းရူပ္မခံပါနဲ႔ ႏုိင္ငံသာတုိးတက္ေအာင္လုပ္ျကပါ

    Posted by သာကီမ်ဳီးေဟ့တုိ႔ဗမာ | 28/10/2012, 14:11
    Reply to this comment