လူတုိင္းလူတုိင္းဟာ တာ၀န္အရ ကုိယ့္အလုပ္ကုိယ္လုပ္ၾကတာမို႔ ေက်းဇူးတရားဆုိတာ အပုိေတြ (ဒါမွမဟုတ္) မရွိဘူးဆုိတဲ့ အေျပာဟာ ၁၇ ရာစု ၁၈ ရာစုကေန ကေန႔ထိ တကမၻာလုံးမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔လက္ခံက်င့္သုံးေနတဲ့ စနစ္တခု တနည္းအားျဖင့္ အရင္းရွင္စနစ္ရဲ ႔ underlying concept နဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ႏြယ္ေနတယ္။ ဖီေလာ္ေဆာ္ဖီမွာ ဒါကုိ self-ownership လုိ႔သိၾကတယ္။ အဲဒိ concept သေဘာတရားကုိ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ ေရးထားပုံက … the libertarian principle of self-ownership, which says that each person belongs to him/herself and therefore owes no service or product to anyone else တဲ့။
ႏွစ္ဆယ္ရာစုထဲမွာ ေပၚလာၿပီး အထုိက္အေလ်ွာက္ ေခတ္စားခဲ့တဲ့ အေတြးအေခၚ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဒီသေဘာတရားနဲ႔ မကင္းဘူး။ feminist ေတြ၊ ေနာက္ ဘာတဲ့ အိပ္ဇစ္စတယ္ရွင္လစ္ဇင္လုိ၊ ေနာက္ဆုံး အရင္းရွင္စနစ္ကုိ မတရားဘူးလုိ႔ ေ၀ဖန္တဲ့ ဆုိရွယ္လစ္ေတြကိုယ္တုိင္ အရင္းရွင္စနစ္ကို ေထာက္ပံ့အားေပးထားတဲ့ ဒီ self-ownership သေဘာတရားကို ကိုင္ၿပီး အရင္းရွင္စနစ္ကုိ ေ၀ဖန္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ ခုေျပာခဲ့တာေတြဟာ ဗလာခ်ီ ၾကြားေနတာ မဟုတ္ပါ။ ဆက္ဖတ္ရင္ ေနာက္ပုိင္းမွာ ခုဘာေၾကာင့္ ဒါေတြေျပာေနသလဲဆိုတာ ရွင္းေလာက္တယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။
ညီလင္းဆက္ကေန စလုိက္ၿပီး ရီတာကို ဘေလာ့မွာ ျငင္းေနၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြမွာ ကိစၥတခုက (ကြ်န္ေတာ္နားလည္သေလာက္က) ေက်းဇူးတရားဆုိတာ in general ရွိကို မရွိႏုိင္ဘူးဆုိၿပီး ေျပာတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ကုိယ္လုပ္စရာ ရွိတဲ့အလုပ္ကို လုပ္ရာမွာ ေက်းဇူး (အျပန္အလွန္ေက်းဇူး၊ တလုပ္စားဖူး သူ႔ေက်းဇူး စသျဖင့္ စသျဖင့္) ဆုိတာႀကီးကို ‘မရုိးမသား’ အသုံးခ်တာကိုသာ ရႈံ ့ခ်တာလုိ႔ နားလည္တယ္။ ေက်းဇူးတရား in general ဆုိတာ ေလာကႀကီးမွာ ရွိကုိမရွိဘူးလုိ႔ေတာ့ ညီလင္းဆက္ေရာ၊ ရီတာကိုေရာ ေျပာမယ္မထင္ဘူး။ ေျပာရင္ေတာ့ ဒါကုိဘယ္လုိသက္ေသျပလုိ႔ရမလဲဆုိတာ စိတ္၀င္စားစရာပဲ။ မီဒီယာသမားနဲ႔ မင္းသမီး အျပန္အလွန္ေက်းဇူးရွိတယ္ဆုိတာ ရီႊးေနတယ္ဆုိတာ မွန္ႏုိင္တယ္။ မွန္တယ္လုိ႔လည္း ထင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒိ particular ဥပမာကေန ေက်းဇူးတရားဆုိတာ in general ရွိကုိမရွိဘူးလုိ႔ ကြ်န္ေတာ္နားလည္းသေလာက္ ေျပာလုိ႔မရဘူး။ (particulars ကေန generalise လုပ္တာ အၿမဲတန္းမမွန္ပါ)
ခုကြ်န္ေတာ္ ေျပာခ်င္တာက တခ်ဳိ ့ကိစၥေတြမွာ ေက်းဇူးစကားေတြ ေျပာေနစရာ မလုိဘူး ဆုိတာကို လက္ခံသူေတြ ဘာ့ေၾကာင့္ လက္ခံသလဲဆုိတာ သိသလုိလုိ ရွိတယ္၊ ေနာက္နားလည္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ထင္မိတယ္။ ခုေအာက္မွာေရးမဲ့ စာမွာ ဒီအေၾကာင္းကို ရွင္းျပၾကည့္ဖို႔ ႀကိဳးစားထားတယ္။ ဒီအထင္ကုိ ျဖစ္ေစတဲ့ သဲလြန္စက Andy Myint ဆီကလာတယ္။
ဒီေနရာမွာ ဘိုေတြနဲ႔ “ဗမာ”ေတြ ကြာသြားတာက ဘိုေတြက ….. မင္းကိုငါ မေန႔က ကူညီထားတာေလ သြားေျပာရင္ေတာင္ မမွတ္မိဘဲ ဘာေတြ လာေၾကာင္ေနတာလဲ ေျပာထည့္လိုက္ဦးမည္။
တို႔ဗမာမ်ားကေတာ့ ပါးစပ္က မသြက္ေပမယ့္ စိတ္ထဲမွာ တစ္သက္လံုး စြဲစြဲၿမဲၿမဲ မွတ္ေနေရာ။ ညီလင္းဆက္ေပးတဲ့ ဆရာ၀န္ေတြ ေက်ာင္းဆရာေတြ ဥပမာက ေကာင္းတယ္။ ဆရာ၀န္၊ ေက်ာင္းဆရာ အတန္းအစားထဲကဆို ကိုယ့္ကို ကုသေပး၊ သင္ၾကားေပးတဲ့သူ မဟုတ္တာေတာင္ အဲဒီ အတန္းအစားဆို ေလးစားၿပီး ေက်းဇူးေတြ တင္ေနလိုက္ၾကတာထဲမွာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ေတာင္ ပါခ်င္တယ္။
တကယ္ေတာ့ ဗမာေတြတင္မဟုတ္ပါဘူး။ အာဖရိကမွာလည္း ဒီလုိ ‘ေက်းဇူး’ သေဘာတရား ရွိတယ္။ ကုိလံဘတ္(စ) မေရာက္ခင္ အေမရိကတုိက္မွာေနတဲ့ ဌာနီ တုိင္းရင္းသားေတြမွာလည္း ေျပာခဲ့တဲ့ ‘ေက်းဇူး’ သေဘာတရားရွိတယ္လုိ႔ သူတို႔အေၾကာင္း ေရးတဲ့ သမုိင္းဆရာေတြ အေျပာအရသိရတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ pre-capitalist societies အရင္းရွင္စနစ္၀င္မလာေသးတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတုိင္းမွာ ဒီသေဘာတရားဟာ အသြင္သ႑ာန္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ရွိတာေတြ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ အရင္းရွင္ စနစ္ထဲမွာ လုံး၀အသားက်ေနသူေတြၾကားမွာ well-socialised products of capitalism ဒီသေဘာတရားဟာ ေခတ္မစားေတာ့ပဲ အာပလာ ျဖစ္သြားတာကုိ နားလည္လုိ႔ရတယ္။ တဘက္မွာ ဘုိေတြၾကားမွာ၊ ဘုိေတြရဲ ႔စာေတြနဲ႔နီးစပ္မႈရွိသူေတြၾကားတင္မက ဂ်ပန္ျပည္ေရာ၊ ကေန႔ေခတ္ တရုတ္ျပည္လုိႏုိင္ငံေတြမွာပါ တနည္းအားျဖင့္ အရင္းရွင္စနစ္ အသားက်လာတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြအျပင္ pre-capitalist society ကလုပ္ပုံကုိင္ပုံ၊ ေတြးပုံေခၚပုံကုိ စိတ္ကုန္သူေတြၾကားမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ Self-ownership သေဘာတရားဟာ အားေကာင္းႏုိင္စရာ ရွိတယ္။
ဘာ့ေၾကာင့္အားေကာင္းသလဲဆိုတာ ရွင္းျပဖုိ႔ pre-capitalist အဖြဲ႔အစည္းတြင္း အလုပ္လုပ္ပုံနဲ႔ capitalist အဖြဲ႔အစည္း အလုပ္လုပ္ပုံကို ဘာကြာလဲဆုိတာ အရင္ ေျပာသင့္တယ္။ ပထမအဖြဲ႔အစည္းမွာ ကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္သူဟာ (လယ္စုိက္တဲ့ လယ္သမားပဲ ဆုိပါစို႔) သူ႔ရဲ ႔လုပ္အား labour power ကို အျပည့္အ၀မပုိင္ဘူး။ သူဟာ သီတင္းတပတ္မွာ တခ်ဳိ ႔ရက္ေတြမွာ ေျမပုိင္ရွင္အတြက္ ပုိက္ဆံမယူဘဲ အလုပ္လုပ္ ေပးရတာမ်ဳိးရွိတယ္။ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ ေျမပုိင္ရွင္က သူ႔အတြက္ စီးပြားေရး လုံၿခဳံမႈ အတုိင္းအတာတခုထိ ေပးတယ္။ အဲဒိမွာ အျပန္အလွန္ေက်းဇူးရွိျခင္းဆုိတဲ့ အယူအဆ ေပါက္ပြားလာပုံရတယ္။ ဗမာျပည္က ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ ဥပမာ သူႀကီးအိမ္မွာ ဒါမွမဟုတ္ ရပ္ရြာထဲက ေငြေၾကးျပည့္စုံသူေတြအိမ္မွာ အလႈလုပ္ရင္ တရပ္လုံးက ၀ုိင္းကူ ၾကတာမ်ဳိးရွိတယ္။ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ ပုိက္ဆံျပည့္စုံတဲ့သူဟာ တရြာလုံးက်ပ္တည္းတဲ့ အခါမ်ဳိးမွာ က်န္တဲ့လူေတြကိုလည္း ၾကည့္သင့္တယ္ဆုိတဲ့ expectation မ်ဳိးရွိတယ္။ ဒါဟာ ေက်းလက္ ethic ပဲ။ ေက်းလက္တင္မကပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ငယ္ငယ္ကဆုိရင္ လမ္းထဲ မီးမလာ ေရမလာလုိ႔ ကုိယ့္အိမ္က မီးစက္နဲ႔ ေရတင္ႏုိင္ရင္ တလမ္းလုံးလုိခ်င္တဲ့ လူကုိ ေရေပးတာပဲ။ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ အိမ္မွာအလႈလုပ္ရင္၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ရွင္ျပဳတဲ့ အခါမ်ဳိးေတြမွာ တရပ္လုံးက လာကူၾကတယ္။ ဒါ forced labour လည္းမဟုတ္ဘူး။ ကုိယ့္သေဘာနဲ႔ ကုိယ့္ေစတနာနဲ႔ကုိယ္ လာၾကတာသာျဖစ္တယ္။ တခုေတာ့ ရွိတယ္။ ဒါဟာ society ထဲမွာလက္ခံထားတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြက ဖိအားေပးလို႔ လာတယ္လုိ႔ေတာ့ ေျပာခ်င္ေျပာႏုိင္မယ္။ ဒီလုိဓေလ့မ်ဳိးဟာ ဗမာျပည္တင္မကပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေလးငါးဆယ္ ေလာက္က ဗီယက္နမ္၊ ကေမၻာဒီးယား စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ ၿခဳံေျပာရရင္ pre-capitalist societies ေတြမွာေတြ႔ရတဲ့ ဓေလ့ပဲ။ ေက်းဇူးတရား (အျပန္အလွန္ေက်းဇူးရွိျခင္း)ဆုိတာ ဒီဓေလ့ေတြထဲက တခုပဲ။ ရီတာကို ေျပာတာဟာ
ေက်းဇူးတင္စိတ္ဟာ ဘယ္ကေန ျဖစ္လာသလဲလို႔။ ပုထုဇဉ္မွန္သမွ်အတြက္ ကိုယ္က်ိဳးအတၱကို ျပည့္စံုေစတဲ့အတြက္ ေက်နပ္မိတဲ့စိတ္က ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ စိတ္သေဘာနဲ႔ ေတြ႕တဲ့ အေရးကိစၥေတြ လုပ္ေဆာင္ျပတာ ေတြ႕ရတဲ့အခါ ျဖစ္မယ္ေပါ့။
မွန္တယ္။ လယ္သမားကလည္း သူ႔ကုိယ္က်ဳိးအတၱ ျပည့္စုံေစတဲ့အတြက္ (ဥပမာ ရွားပါးတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူႀကီးဆီက ရပ္ထဲရြာထဲ ပုိက္ဆံခ်မ္းသာသူဆီက စားနပ္ရိကၡာလုံၿခဳံမႈ ရတာက) သူ႔မသိစိတ္ထဲမွာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ သိစိတ္ထဲပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ရွိေနတယ္။ သူထုတ္မေျပာတတ္လုိ႔သာ ရွိခ်င္ရွိမယ္။ (ေမာင္ထင္ရဲ ့ငဘနဲ႔ ဦးသာေဂါင္ႀကီးတို႔ ဆက္ဆံေရးလုိ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိးဟာ ငဘတုိ႔ရြာတင္မက ဗမာျပည္က တျခားရြာေတြနဲ႔ အေရွ ့ေတာင္အာရွက တခ်ဳိ ့ရြာေတြမွာပါ ရွိခဲ့တဲ့ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိးပဲ။)
တဘက္မွာ capitalist societies ေတြမွာေတာ့ ကုန္ပစၥည္းတုိက္ရုိက္ထုတ္လုပ္သူဟာ (ၿခဳံေျပာရရင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အားလုံး) သူ႔လုပ္အားကို အျပည့္ပုိင္တယ္။ အဲဒိေတာ့ သူဟာ ဘယ္သူ႔အတြက္မွ သူ႔စိတ္မပါရင္ အခမဲ့လုပ္ေပးစရာ မလုိဘူး။ သူ႔အတြက္က ေက်းဇူးတရားမလုိဘူး။ ရွစ္နာရီအလုပ္လုပ္ရင္ ရွစ္နာရီစာ အျပည့္ပုိက္ဆံရမယ္။ မလုပ္ရင္ မရဘူး။ အရင္းရွင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းပုံစံကို ကူးေျပာင္းရာမွာ အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ Self-ownership ဆိုတဲ့ သေဘာက ပုိအားေကာင္းလာတယ္။ လယ္ေတာထဲမွာ အခမဲ့ လုပ္အားေပးေနရတာထက္ ကုိယ္အလုပ္လုပ္ရင္ လုပ္သေလာက္ ေရာ့ပတၱျမား ေရာ့နဂါး၊ ေရာ့ဒီမွာငါ့လုပ္အား ေရာ့ေငြသား ဆုိတဲ့ ဓေလ့က အားေကာင္းလာတယ္။ ေျမရွင္ပေဒသရာဇ္နဲ႔ ေျမကြ်န္ၾကား ဆက္ဆံေရးလုိ မဟုတ္ဘဲ အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမားၾကားဆက္ဆံေရးမွာ အျပန္အလွန္ မွီခုိမႈရွိေပမယ့္ ေက်းဇူးတရားဆိုတာကေတာ့ အားနည္းသြားၿပီ။ (ရွိခ်င္လည္း ရွိေနႏုိင္ပါေသးတယ္။) ဗမာျပည္က ‘ဘုိ’ ႏုိင္ငံတခ်ဳိ ့လုိ အရင္းရွင္ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ပုံစံကုိ ျပည့္ျပည့္၀၀မေရာက္ေသးဘူး။ ဒီေတာ့ ရႈပ္ရႈပ္ေထြးေထြးျဖစ္ဖုိ႔ ပုိလြယ္တယ္။
pre-capitalist အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ လယ္ပုိင္ရွင္ေတြက (ပေဒသရာဇ္ေတြက) လယ္သမားေတြ (တခ်ဳိ ့ကလည္း ေျမကြ်န္လုိ႔ေခၚတယ္)ကုိ ေသြးစုတ္ခ်င္ေတာ့ ေျပာခဲ့တဲ့ ေက်းဇူးသေဘာတရားႀကီးနဲ႔ ကုိင္ကုိင္တုတ္ေနတယ္။ သူ႔ေလာက္မတုိးတက္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း (ဥပမာ ေက်းကြ်န္အဖြဲ႔အစည္းမ်ဳိး)နဲ႔ယွဥ္ရင္ေတာ့ ဒီလုိေက်းဇူးတရားဟာ စားသာတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ကေန႔ေခတ္လုိမ်ဳိးမွာ ၂၀ ရာစုကုန္ ၂၁ ရာစုထဲမွာ လူေတြက ပုိပညာတတ္လာ၊ ကုိယ့္လုပ္အား တခုထဲနဲ႔ (ကာယပဲျဖစ္ျဖစ္ ဥာဏပဲျဖစ္ျဖစ္) ရင္းစားလုိ႔ရတဲ့ေခတ္ တနည္းအားျဖင့္ capitalist society ထဲမွာေတာ့ ေျပာခဲ့တဲ့ ေက်းဇူးတရားနဲ႔ ကုိင္တုတ္တာႀကီးဟာ မႏွစ္ၿမိဳ ့ စရာဆုိတာ ထင္ထင္ရွားရွားႀကီး ျဖစ္လာတယ္။ အလုပ္ရွင္ကလည္း အလုပ္သမားကို နာရီေပးခုိင္းလုိ႔ရတဲ့ အရာတခုအျဖစ္သေဘာထားတယ္။ အလုပ္သမားကလည္း အလုပ္လုပ္ခ်ိန္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဒီအလုပ္နဲ႔ ပတ္သက္ေနခ်ိန္မွာဘဲ professional ဆက္ဆံေရးအရ အလုပ္ကုိ စိတ္၀င္စားတယ္။ ဒိျပင္အခ်ိန္မွာေတာ့ အလုပ္ဆုိတာႀကီးကုိ ပလိပ္ေရာဂါလုိပဲ အနားအကပ္ မခံခ်င္ၾကပါဘူး။ အလုပ္သမားအတြက္ အလုပ္ရွင္ဟာ သူ႔ရဲ ့ ends အတြက္ means ျဖစ္သလုိ အလုပ္ရွင္ရဲ ့ends မွာ အလုပ္သမားဟာ means ပါ။ ေက်းဇူးတရား ၀င္လာႏုိင္စရာ အေၾကာင္းမျမင္ပါ။ ဒီလုိအဖြဲ႔အစည္းမွာ ကုိယ့္ဘာသာကုိယ္ တာ၀န္ယူေၾကး၊ ကုိယ္ျဖစ္ကုိယ္ခံ၊ ကုိယ္ရကုိယ္ယူ၊ ကုိယ္စားကုိယ္ရွင္း (American system လုိ႔လည္း ေခၚၾကတယ္မလား)ဆိုတဲ့ က်င့္၀တ္မ်ဳိးက ပုိအားေကာင္းလာတယ္။ ေနာက္ဒီလုိ က်င့္၀တ္ရႈေဒါင့္ကၾကည့္ရင္ လူအဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာ၀န္ မရွိေတာ့ဘူး။ ပညာေရး ၀န္ေဆာင္မႈေပးသူ၊ က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မႈေပးသူေတြသာ ရွိေတာ့တယ္။ ဒါဟာ ေကာင္းတယ္ ဆိုးတယ္ ဆုိတာထက္ ဘာ့ေၾကာင့္ဒီလုိ ျဖစ္လာသလဲဆုိတာကုိ နားလည္ၾကည့္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ေျပာခဲ့သလုိ ကုိယ္လုိခ်င္တာရဖုိ႔ ေက်းဇူးတရားနဲ႔ ကိုင္တုတ္တာ ရြ႔ံစရာပဲ။ ေက်ာင္းဆရာေတြ အာစရိယဂုေဏာနဲ႔ တပည့္ေတြကို ႏုိင့္ထက္စီးနင္း လုပ္ေနတာေတြ လည္း ရြ႔ံစရာ အမွန္ပဲ။ ကုိယ္ေတြ႔ေတြ အမ်ားႀကီးမွ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီလုိေက်းဇူးတရားကို ရြ႔ံစရာေကာင္းေအာင္ မရုိးမသားအသုံးခ်ေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပဲ ေက်းဇူးတရားဆုိတဲ့ သေဘာတရား ကုိယ္ႏႈိက္ကိုေတာ့ ရြံ ့စရာလုိ႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ေျပာေနတယ္လုိ႔လည္း မျမင္မိပါ။
၀တုတ္
ေနာက္ဆက္တြဲ
တဘက္မွာ feminist ေတြရဲ ႔ self-ownership သေဘာတရားကိုကုိင္ၿပီး တန္းတူညီမ်ွေရး ေတာင္းဆုိတာေတြဟာ ကုိယ့္ရႈးကုိယ္ပတ္ႏုိင္တဲ့ အႏၱရယ္ ရွိတယ္။ prostitution ဟာ အင္မတန္မွ ထင္ရွားတဲ့ သာဓကပဲ။ feminist ေတြက prostitution ဟာ မိန္းမေတြရဲ ့ဂုဏ္ သိကၡာကို ညွိးႏြမ္းေအာင္လုပ္တာမုိ႔ မတရားဘူးေျပာတယ္။ တဘက္မွာ self-ownership သေဘာတရားအရ ကုိယ့္စိတ္နဲ႔ကုိယ့္ကုိယ္ ၀ါသနာအရ (နားနဲ႔မနာ ဖ၀ါးနဲ႔နာပါ) ဖာခံတာကုိ မတရားဘူးလုိ႔ ေျပာလုိ႔မရျဖစ္ေနတယ္။ ဒီအေၾကာင္းက အမ်ားႀကီးပုိသိမ္ေမြ ့တယ္။ တကယ္က တရားမႈ မတရားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး prostitution ဟာ တရားလား မတရားဘူးလားဆုိတာကို ေရးဖို႔လုပ္ေနရာမွာ ၾကားထဲက ကိစၥေတြေပၚလာလုိ႔ ဒါကေဘးေရာက္ေနတယ္။ မၾကာခင္ တရားမႈ၊ မတရားမႈ စီးရီးေအာက္မွာ တင္ႏုိင္မယ္လုိ႔ ေမ်ွာ္လင့္ရပါတယ္။
ေရႊမင္းသမီးနဲ႔ မီဒီယာကိစၥမွာလည္း မီဒီယာ ဆရာသမားမ်ားက ေက်းဇူးတရားနဲ႔ နင္ပဲငဆ ေျပာတာဟာ ရုိးသားမႈရွိရဲ ့လားဆုိတာ ေလးေလးနက္နက္ ေမးခြန္းထုတ္သင့္တယ္။
ကြ်န္ေတာ့္ကုိ တေယာက္က လာေမးတယ္။ So which side are you on? အဂၤလိပ္လုိ ေမးလုိ႔ အဲဒိတုန္းက ေျဖလုိက္တဲ့အတုိင္း ေျဖမိပုံက Well, I won’t try to reduce the complexity of the situation by taking partisanship လုိ႔ေျဖမိတယ္။ တခ်ဳိ ႔ေတာ့ ဒီေကာင္ လူလည္ပါလုိ႔လည္း ထင္ခ်င္ထင္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ့္သေဘာအမွန္က ေျပာခဲ့တဲ့ အတုိင္းပါ။
ဖတ္ပီး ဘာကိုေျပာတာမွန္းနားမလည္ဘူး
မခင္ဦးေမေျပာသလိုပဲ..က်ေနာ္လဲျမန္မာစာမဖတ္တတ္ဘူး
အဲဒါဆုိလည္း နားမလည္တဲ့ အတုိင္းပဲ ထားလုိက္တာ ေကာင္းပါတယ္။ ျပည္တြင္းထဲက မိတ္ေဆြတခ်ဳိ ့ကုိ ပုိ႔ဖုိ႔ ေရးရာမွာ ဘေလာ့ေပၚက လူေတြရဲ ႔အျမင္ကိုလည္း သိခ်င္လုိ႔ တင္လုိက္တာပါ။
က်ေနာ္က ေတာ့ ကိုအန္ဒီေထာက္ျပသြားတဲ့ပို႔စ္ကို လံုး၀ လက္ခံတယ္။
prostitution ဟာ တရားလား မတရားဘူးလား
ဟိုက္ !!
ko tint, go and read ‘the secret diary of a call girl’. this is a real life story. she has a PhD in IT and a proud, self-declared hooker. ITV series is based on her story. try searching belle de jour!! the concept of self-ownership justifies voluntary slavery or prostitution. more later….
of course, i personally don’t endorse it (hookerdom). but that’s not the point. the point is voluntary slavery can be shown to be endorsed by that ‘self-ownership’ concept. and that is really troubling.
yeah
I must say that it is an area I need to learn . It is named as oldest profession and I never learnt thei reasons for choosing that .
ko tint, look at this syllogism..
I own my body. Therefore I have rights to treat it in a way I want. You pay me money, I give you my kidney (or) I sleep with you. What is wrong with that? Of course plenty is wrong with that. But the worrying thing is that self-ownership concept allows this…. That’s the whole point.
ခက္တာက ခက္တာပဲ bro.
ကိုအင္ဒီ ကၽြန္မ ဘေလာ့မွာ ကြန္မန္႔ေရးရင္း ေျပာသြားတယ္။ ကေလးကို ေျပာသလို ႐ိုး႐ိုးစင္းစင္း တိုက္႐ိုက္တဲ့တိုး ေျပာတဲ့နည္း ဆိုတာ… အဲဒီနည္းက ကိုအင္ဒီ သံုးျပလိုက္တာ အလုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ပါ။ ညလဆ ဆီမွာ၊ ကိုေပါဆီမွာ တလြဲနားလည္လာၾကတဲ့ သူေတြ၊ ကိုအင္ဒီဆီမွာ တကယ္နားလည္သြားၾကတယ္။
သို႔ေသာ္… ျပႆနာက ကိုေပါ၊ ညလဆသည္ အဓိပၸါယ္တမ်ိဳး၊ ကိုအင္ဒီသည္ အဓိပၸါယ္တမ်ိဳးလို႔ ဆက္လက္ ယူဆေနၾကျပန္တာပဲ။
ခက္တာက ခက္တာပဲ bro.
What is that??? lol…….
hmmmmmmmm….
က်ဳပ္ တဘက္ဘက္ လုိက္ေရးတဲ့ ပုံမ်ဳိး မေရာက္ေအာင္ ေရးပါသည္။ တကယ္လည္း မလုိက္ပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီလုိ ဒီလုိ ေတြးၾကသလဲဆိုတာ သိသလုိလုိရွိလုိ႔ ခ်ေရးၾကည့္တာပါ။
wesheme blog မွာ မီလ်ံနာဆုိသူရဲ ့အေျပာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး It’s not fair to comment about Nyi Lynn Seck and Ritako. I haven’t read Ko Paw yet. But they have a very valid reason to say what they said. ဆုိၿပီး ေရးခဲ့တယ္။ က်ဳပ္ေရးထားတာကို မေတြ႔ခဲ့ပါ။
ကြန္မင့္မထားရစ္ခဲ့ေပမယ့္ လာဖတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဗဟုသုတ ႂကြယ္ဝပုံကုိ အားက်မိၿပီး သုံးသပ္ျပပုံကုိလည္း သေဘာက်ႏွစ္ၿခဳိက္မိပါတယ္။
Thank you, sir. (again) lol……
ကြ်န္ေတာ္ ဒီ post ကုိေရးပီးတင္တဲ့အခ်ိန္က ညီလင္းဆက္နဲ႔ ရီတာကို တို႔ဘေလာ့မွာ ေရးတာေတြပဲ ဖတ္ထားရတယ္။ ကိုေပါစာေရာ wesheme မွာေရးထားတာကိုေရာ ေနာက္ပုိင္းမွာ ဖတ္ရတယ္။ ရွင္းမလုိလုိနဲ႔ ရႈပ္ေနတဲ့ အရာ (or) ရႈပ္မလုိလိုန႔ဲ ရွင္းေနတဲ့ အရာတခုလား ဘယ္လုိေျပာရမလဲေတာင္ မသိေတာ့ဘူး။ ဒီေန႔ကေတာ့ အရယ္မိဆုံးေန႔ တေန႔ပါ။ အဲဒိအတြက္ again (အဟမ္း) ေက်းဇူး လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ တင္မိပါသည္။ (အားလုံးကို)
ဟိဟိ
၀တုတ္ကုိ ထပ္ဆင့္ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ။
ေျပာတဲ ့ဘေလာ့ေတြလိုက္ဖတ္တာ ေတာ္ေတာ္ေတာ့ ရီရတယ္
ကၽြတ္မုန္း၀င္ကိုျငင္းေနသူမ်ားဘဲ ။
ကိုတင့္ ခင္ဗ်ား မေနာက္ပါနဲ႔။ crime brings together honest men and concentrates them တဲ့။ Durkheim ရဲ ့crime အျမင္ကို ထပ္ဆင့္ရွင္းထားတဲ့ quote တခု။ wesheme blog မွာ ကိုအင္ဒီေရးတာကို စုၿပဳံေထာက္ခံတာကိုသာၾကည့္။ ကြ်တ္မုန္း၀င္ အဲဒါဆက္ျငင္းရင္ေကာင္းမယ္။
😛
ဟုတ္ဟုတ္
အဲ နားလည္သလိုေျပာမယ္ေနာ္ ။
လူေလာကမွာက အျမင္တခုကိုေျပာရင္အခ်ိန္တခုမွာ လူ ့အသိုင္းအ၀ိုင္းက ၁)ဘယ္ေတာ့မွ လက္မခံတဲ ့ အျမင္ေတြက တပိုင္း ။ ၂)လူအမ်ားက လက္မခံနိုင္တဲ ့အပိုင္းဗ်ာ ။ ၃)လူအနဲစုက လက္မခံနိုင္တဲ ့ အပိုင္း ။ ၄)ကိုယ္ကိုယ္တိုင္လဲ တခါတေလလက္ခံ တခါတေလလဲ လက္မခံနိုင္တဲ ့အပိုင္းဗ်ာ ။
အဲလို ၄မ်ိဳး ခြဲၾကည့္ရေအာင္ ။
ဥပမာဗ်ာ
ခုလူ ့အသိုင္းအ၀ိုင္း ခုအခ်ိန္မွာေနာ္ ။ ( ေက်ာက္ေခတ္ဆိုေတာင္တမ်ိဳး ျဖစ္မွာ၊အဲ အဲေလာက္မေ၀းနဲ ့အံုး ဗိုက္ကင္းေခတ္ဆိုရင္ေတာင္ တမ်ိဳးျဖစ္အံုးမယ္ ။ ) မုဒိန္းမွဳကို လူ ့အသိုင္းအ၀ိုင္းတခုလံုးက လက္မခံဘူး (၁)
တခါ လင္ရွိမယားေဖါက္ျပန္တာကို လူအမ်ားစုက လက္မခံနိုင္ဘူး (၂)
ေနာက္တဆင့္က်ေတာ့ လက္မထပ္ဘဲအတူေနတာကို လူအနည္းစုက လက္မခံေသးဘူး (၃)
ေနာက္ဆံုးတဆင့္က်ေတာ့ ကိုယ္လင္ကိုယ္မယားဘဲ ၾကည္ေနခ်ိန္မွာ အနားကပ္တာ ျပႆနာမရွိေပမဲ ့စိတ္ေကာက္ေနခ်ိန္မွာက် ကိုက္လႊတ္ခ်င္တာ( ၄)
အဲလိုရွိေတာ့ ခု ျငင္းၾကခံုၾကတတဲ ့ ေက်းဇူးျပႆနာက ကို၀တုတ္ေျပာသလို ရာဇ၀တ္မွဳေတာ့ မေျမာက္ဘူးထင္တာဘဲ ။
ကၽြန္ေတာ္ထင္တာေတာ့ ၄)ထဲေတာင္ေရာက္မလားဘ။ ထားပါေလ အနဲဆံုးေတာ့ ၃)ဘဲ ဲ ။ ေပးတဲ့သူကလဲေက်းဇူးတင္ခံခ်င္တဲ ့အခါ တင္ခံခ်င္မယ္ ။ မခံခ်င္တဲ ့ အခါ မခံခ်င္ဘူး။ ယူတဲ ့သူကလဲ ထိုနည္း၎၊ ထိုနည္း၎ ၊
အဲဒီေတာ့ အျမင္ကတူခ်င္လဲတူမယ္ မတူလဲမတူဘူး ။
မတူလို ့လဲ ေလာကၾကီးဘာမွျဖစ္မသြားပါဘူး ။ အမ်ားလက္မခံတဲ ့ အျမင္ကိုယူလို ့လဲ အမ်ားမွာ ဘာမွ အက်ိဳးမယုတ္ပါဘူး
အဲ ကို၀တုတ္တြက္သလို အမ်ားပိုစည္းလံုးသြားၾကတယ္လို ့လဲ မျမင္နိုင္ပါဘူး ။ အဲအျမင္တခုကို လက္မခံနိုင္ၾကတဲ ့သူေတြကလဲ သူ့ ့အေၾကာင္းခံနဲ ့သူ လက္မခံၾကတာေလ ။ ျငင္းပါယ္ရာမွာတူေသာ္လဲ ျငင္းပါယ္ရျခင္းအေၾကာင္းနဲ ့ ျငင္းပါယ္ပံုကြဲေနပါေသးတယ္ ။
ဟိုက္
ကိုယ္ေရးတာကိုယ့္ဟာကိုယ္ျပန္ဖတ္တာ အေျဖကတခုဘဲထြက္တယ္ ။
ကၽြန္ေတာ္လဲ အားလို ့ မျငင္းသင့္ေၾကာင္း၀င္ျငင္းေနမိတာပါလား
ဟားဟား
(ကၽြတ္ မုန္း၀င္ကေတာ့ ကို၀တုတ္သိတဲ ့ ဟာက ဘာလဲမသိ ကၽြန္ေတာ္သိတာေတာ့ ျမန္မာ့ရိုးရာဟာသ ပံုျပင္ေလးပါ )
ေက်းဇူးကိစၥက ရာဇ၀တ္မႈ မေျမာက္ပါဘူးဗ်ာ။ ေျပာခ်င္တာက စာဖတ္သူေတြ အျမင္မွာ သူတို႔ရဲ ႔ collective conscience ကုိ လာထိပါးခံရတယ္ ထင္တယ္။ အဲဒိအထင္နဲ႔ စုစည္း မိၾကတာပဲ။ ရာဇ၀တ္မႈဆိုတာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက သတ္မွတ္ထားတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြကို ေဖာက္ဖ်က္မႈကို ေခၚတာလို႔ Durkheim ကေျပာတာ။ အဲဒါတနည္း မွန္တာပဲ။ ေဖာက္ဖ်က္တယ္ transgress လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ စကားမွာကို အဓိပၸါယ္က ပါၿပီးသား။ ဘာကို ေဖာက္ဖ်က္တာလဲ??? ဟုတ္တယ္မလား။
အဲ့ဒါေၾကာင့္ေျပာတာဗ်။ ကြ်န္ေတာ္ စာျပန္သင္ခ်ယ္တယ္ဆိုတာ။ ကုိယ္ေျပာတာ စိတ္၀င္စားမယ့္သူေတြနဲ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ပီး စကား၀ုိင္းဖြဲ႔ေျပာမွ မရွင္းမလင္း ျဖစ္ေနတာေတြကို ခ်က္ခ်င္းရွင္းလို႔ရတာ။ ေခြးေဟာင္တုိင္း ထၾကည့္ေနရလုိ႔ အိပ္ေရးလည္း ပ်က္လွၿပီ။
ဟုတ္ပါျပီ
၀တုတ္ဆိုလိုခ်င္တဲ ့ transgression stimulates the society ဆိုတဲ ့ အဆိုကို လက္ခံပါတယ္။
degrees of transgression ကို နားလည္သလို ျပန္ေျပာၾကည့္မိလို ့ ရွဳပ္သြားတာပါ ။
တနည္းေတာ့ ၀တုတ္ေျပာခ်င္တာ ဒီဗီဒီယိုေလး ၂ခု နဲ ့ တူတယ္လို ့ထင္မိပါတယ္
This is a concrete theoretical view of society for the given aspect. If you could make more comprehensive enough, I wouldn’t need to read more than twice. 😀 Just kidding. I have read twice and still dont get some parts. Well I will do it again. My standing is just as I wrote and I wont discuss further though. Nice one, indeed.
I don’t have anything to disagree in your post. It’s a matter of attitude. Even if we are obliged to or entitled to give/receive certain services, saying ‘thank you form your heart’ is a matter of personal attitude. And of course I would personally say ‘thank you sincerely’ to a nice taxi driver (who is not too professional) even after paying for the journey. This is a exchange of service and money, right? But saying thank you is entirely one’s own choice, perhaps reflecting your personal attitude…
Did you say.. you dropped a comment at my blog and it didnt show up? Comments are not monitored and they should come up immediately. Perhaps you are unfortunate.
Yes, sir. I have no ill-feeling about it. All I want at that time was to register my dissent against millionaire whose comment on Nyi Lynn Seck and Ritako I consider is unfair.
ကိုဝတုတ္တို႔ လက္စြမ္းျပထားတာ က်ေနာ္ေတာ့ မ်က္စိမူးၿပီး ျပန္သြားရၿပီဗ်ာ၊ ေနာက္ဆံုးေရးတဲ့ပို႔စ္ေတြက အေပၚဆံုးေရာက္လိုက္၊ ေအာက္ဆံုးေရာက္လိုက္နဲ႔ ရီးတာ ညြန္းတာကို အျခားဘေလာ့မွာေတြ႕မွပဲ ဒီပို႔စ္ကို သတိထားမိေတာ့တယ္။ အခ်ိန္ယူ ဖတ္ရမွာေတြမို႔ ေနာက္မွလာပါအံုးမယ္။ အတိုခ်ဳပ္ ေျပာရအံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္သီခ်င္း တင္ထားတာေတြ႕လို႔၊ က်ေနာ္က ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို အစိတ္အပိုင္းအခ်ိဳ႕ကလြဲရင္ လက္ခံလို႔မရေသးဘူးဗ်၊ သီအိုရီအရပဲ အလုပ္ျဖစ္တဲ့အေတြးအေခၚလို႔ ယူဆမိတယ္။
ရီတာဟာ သူ႕ကို ၾကိဳက္မဲ့လူ မရွိလုိ႕ နည္းနည္းေဂါက္ေန
တယ္၊ ကိုေပါက္က ၀က္သားတုတ္ထုိး ေရာင္းမေကာင္းလုိ႕
ေဂါက္ေနတာ၊ ညီလင္းဆက္က မီးပ်က္ခ်ိန္မွာ အင္တာနက္
မသုံးရလုိ႕ စိတ္ညစ္ျပီး ေပါက္ကရေတြ ေတြးတာျဖစ္မယ္။
ကို၀တုတ္ေရ၊ ဒီစာနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ မဆိုင္ေပမယ့္ ဆက္စပ္ၿပီး သတိရမိလို႔ တစ္ခုေမးပါရေစ။
Ayn Rand နဲ႔ သူ႕ရဲ႕ libertarian လို႔ တံဆပ္ကပ္ခ်င္ ကပ္လို႔ရမယ့္ အေတြးအေခၚေတြဟာ ပညာ႐ွင္ အသိုင္းအ၀ိုင္း (academia) မွာ ၾသဇာသိပ္ မ႐ွိဘူးလို႔ ၾကားဖူးတယ္။ အဲဒါ ဟုတ္သလား။ (ဆိုလိုတာက she’s no Max Weber. ဒီလို ႏိႈင္းတာေတာင္ တရားရဲ႕လား fair comparison ဟုတ္မဟုတ္ ကၽြန္ေတာ္မသိ။) ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္က အဲဒီ ဘာသာရပ္ အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႔ ေ၀းလို႔ ဗဟုသုတ အေနနဲ႔ ေမးၾကည့္တာပါ။ သူ႕၀တၳဳကို ႐ုပ္႐ွင္႐ိုက္ထားတဲ့ ႐ုပ္႐ွင္တစ္ကားနဲ႔ သူ႕၀တၳဳတက်ဥ္း တစ္ပုဒ္ေလာက္ပဲ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ (သိသေလာက္ေတာ့ သူ႕အျမင္ကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ လက္မခံပါ။) သူ႕အျမင္နဲ႔ ဆက္စပ္အျမင္ေတြကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ (overview/survey) သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေထာက္ခံၿပီးေတာ့ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဆန္႔က်င္ ၿပီးေတာ့ (rebuttal အေနနဲ႔) ျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္ပုဒ္ေလာက္ ေရးမယ္ဆိုရင္ ဖတ္ခ်င္ပါတယ္။
ေမးလက္စ၊ (ေတာင္းဆို လက္စနဲ႔) ေတာ့ မထူးေတာ့ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ ဖတ္ခ်င္တာေတြကို ဆက္ၿပီးေတာင္းလိုက္ဦးမယ္။
ဖတ္ခ်င္တာက…
၁။ ဘာထရန္ ရပ္ဆဲလ္ကို တျခား school က philosopher ေတြက ဘယ္လိုျမင္သလဲ။ ဆိုလိုတာက သူနဲ႔ အျမင္မတူတဲ့ philosopher ေတြက ဘယ္လို ျမင္သလဲ။
အားရင္ ေရးေပးပါဦး။
ေမးခ်င္တာက…
၂။ philosophy ကို ဒႆနိက ေဗဒ / အေတြးအေခၚေဗဒ လို႔ ဘာသာျပန္တာ သင့္သလား။
၃။ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္မွာ philosophy department လို႔ သပ္သပ္ ႐ွိသလား။
အားရင္ ေျဖေပးပါဦး။
More later, sir, when I get home…. or I’ll get a sack. 🙂
ပုိင္ေရ
ကြ်န္ေတာ္လည္း libertarian အယူအဆကုိ သေဘာမတူဘူးဗ်။ ေမးခြန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔
နံပါတ္တစ္ ေမးခြန္းက ကြ်န္ေတာ္ ေသခ်ာမသိဘူးခင္ဗ်
နံပါတ္ႏွစ္လည္း အလားတူပဲ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ကြ်န္ေတာ္လည္း ဖေလာ္ေဆာ္ဖီဆုိၿပီး အလြယ္ ခ်ေနတာ။
နံပါတ္သုံးကေတာ ရွိတယ္လုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ ဒ(သႀကီး)နိကေဗဒဌာနလုိ႔လည္း ေခၚတယ္ ထင္တယ္။ မေရာက္ဖူးပါ။
ကို ပိုင္
က်ေနာ္ အမွတ္မမွားဘူးဆိုရင္ ဘာထရန္ရပ္ဆယ္လ္ အေႀကာင္းကို နႏၵာသိန္းဇံ စာအုပ္ေတြထဲမွာ စတင္ဖတ္မွတ္ရဖူးပါတယ္။ နာမည္ေက်ာ္ စာေရးဆရာ တကၠသိုလ္ ဘုန္းနိုင္လဲ ေရးသားဖူးတယ္ထင္ပါတယ္။ ဆရာဘုန္းနိုင္ဟာ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ ဒႆနိကေဗဒ ဌာန (study of philosophy department) မွာ ဌာနမႈးတစ္ဦးအေနနဲ႔ တာ၀န္ထမ္းခဲ႕ဖူးပါတယ္။
က်ေနာ္ သိသေလာက္ေတာ႔ မႏၱေလးေရာ ရန္ကုန္မွာပါ ဒႆနိကေဗဒ ဌာနဆိုတာ သပ္သပ္ရိွပါတယ္ philosophy ဆိုတာကို ဒႆနိကေဗဒ လို႔ ဘာသာၿပန္တာမွန္ပါတယ္။ ဘာထရန္ရပ္ဆဲလ္ အေပၚ အၿမင္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ႔ ကိုယ္တိုင္လဲ ေမ႔ေလ်ာ႔သြားၿပီမို႔ ေၿပာၿပဖို႔ မတတ္နိုင္တာ ေဆာရီးပါ။
ကိုနႏၵေျပာတာ ပထမတပိုင္းကေတာ့မွန္ပါတယ္
ခုဘဲဦးဆန္းလြင္ေရးခဲ့တဲ ့ ရတနာ ၃ပါးကို ျပန္ဖတ္ေနမိတာ .။
ရန္ကုန္မွာေရာ မႏၱေလးမွာပါ ၁၉၅၀-၆၀ေလာက္ department of philosophy ရွိခဲ ့တယ္ ။ စေတာ့ သဘာ၀၀တၳ႒ာနလို ့ေခၚျပီးေနာက္ေတာ့မွ ဒႆနိကေဗဒ႒ာနလို ့ေျပာင္းခဲ့တယ္လို ့ဆိုတယ္ ။ ရန္ကုန္မွာ
စစခ်င္းက ဆရာ ဒတ္စ္က ပါေမာကၡ လို ့ ဆိုတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဆရာကား၊သူ ့ေနာက္က ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္၀င္း (ေနာင္ပညာေရး၀န္ၾကီး ) ႒ာနမွဴးျဖစ္လာတယ္လို ့ ဆိုထားပါတယ္ ။
ကိုနႏၵေျပာတာကို ကၽြန္ေတာ္မကြဲတာက တကၠသိုလ္ဘုန္းနိုင္ဘဲ ။
ယူအက္စ္ကေနဘြဲ ့လြန္တခု( PhD or MA မေသခ်ာ ) ရထားတဲ ့ တကၠသိုလ္ဘုန္းနိုင္ဟာ စိတ္ပညာ႒ာန ( Dept of psychology ) ကလို ့ ထင္ေနမိတယ္ ။
(ထင္တာေျပာတာေနာ္။ ငယ္ထဲက သူ ့စာအုပ္ေတြဆို ဖြဲ ့ ႏြဲ ့တာ မ်ားတာနဲ ့ အဖံုးေလာက္လွန္ၾကည့္ျပီးျပီးသြားတာ မ်ားလို ့ 😛
အဲ ေနအံုး
ေတြးမိတာ ေနာက္တခုရွိတယ္
လကြယ္မိုးေႏွာင္း တို ့ မိုးညအိပ္မက္ျမဴတို ့ သူေရးတာ မဟုတ္လား
အဲဒါေတြကေတာ့ စိတ္ေရာဂါအေျခခံေတြဘဲ။
. Born U Khin Maung Tint in 1930, Saya Tetkatho Phone Naing began writing when he was nineteen, and has spent most of his adult life in senior teaching and administrative roles at Myanmar’s best universities.But it is words for which this psychologist by training is famous
http://www.myanmar.gov.mm/myanmartimes/no58+59/timeout_1.htm
After graduating with an honours degree in psychology, he worked as a lecturer at Mandalay University. He later went to the United States where he earned a master’s degree in psychology at a university in New York.
http://www.myanmar.gov.mm/myanmartimes/no118/myanmartimes6-118/New/9.htm
ဟား.. ဟုတ္တယ္ထင္တယ္ဗ်ိဳ႕. ဦးတင္႔ေၿပာတာၿဖစ္နိုင္တယ္။ က်ေနာ္လဲ အခုခပ္ေရးေရးၿပန္မွတ္မိလာၿပီ။တကၠသုိလ္ဘုန္းနိုင္ဟာ philo ကမဟုတ္ပဲ psychology ကၿဖစ္နိုင္တယ္။ ၿပန္သတိရေအာင္ ေထာက္ၿပေပးတာေက်းဇူးပဲ။
ကိုနႏၵအစေဖၚေပးမွ ေနာက္တခုသတိရတာရွိေသးတယ္ ။
၂ဘက္ေပါင္းမွ တရံျဖစ္တဲ ့ခံုဖိနပ္ ။ အဲေလ ေယာင္လို ့
၂လႊာေပါင္းမွ တရြက္ျဖစ္တဲ ့ စြယ္ေတာ္ရြက္ဆိုတာလဲ သူ ့လက္ရာဘဲထင္တယ္ေနာ္ ။
စာေရးသက္ေတာ္ေတာ္ကိုရွည္တဲ ့ စာေရးဆရာတေယာက္ဘဲ။
သူနဲ ့ပါတ္သက္(ပတ္သက္ ) ျပီး ေပါက္ေပါက္ရွာရွာမွတ္မိေနတာက အင္းစိန္တိုက္ပြဲမွာေက်ာင္းသားရဲေခါင္ဆိုျပီးတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြစုျပီးသြားၾကေတာ့ သူလဲပါတယ္တဲ ့ ။ ခလရ (၁)က ဗိုလ္ၾကီးထူးရဲ ့ ေမာ္တာဂတ္လုပ္ခဲ့တယ္လို ့ ဆိုတယ္ ( အဲဒါကိုကပ္သီးကပ္သပ္မွတ္မိေနတာ ဗိုလ္မွဴးထူးမေသခင္ကျပန္ေျပာျပတာလား ၊ဒါမွမဟုတ္ သူ ့စာအုပ္တအုပ္ထဲလားမသဲကြဲေတာ့ျပန္ဘူး ) .။
ေနာက္ဆုိ သမုိင္း အခ်က္အလက္ေတြအတြက္ ကုိတင့္ကုိ အားကုိးရေတာ့မွာဘဲ။
ကြ်န္ေတာ့္ေရးလက္စ ဗမာျပည္နဲ႔ ဒုတိယကမၻာစစ္ မွတ္စုေတြက မိန္းမဆီပါသြားတယ္ဗ်ာ။
သူက တပတ္ခရီးထြက္တာမွာ သူ႔ laptop က သိပ္မေကာင္းေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္ laptop ယူသြားတယ္။ အဲ့ဒါ ေရးလက္စ စာေတြနဲ႔ notes ေတြက အဲဒိစက္ထဲမွာ သိမ္းထားေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ေလာေလာဆယ္ ေရွ ့ဆက္ဖုိ႔ ခက္ေနတယ္။ သူ႔ကို အီးေမးကတဆင့္ျပန္ပုိ႔ ခုိင္းရမွာဘဲ။
သိပ္အထင္မၾကီးနဲ ့ကို၀တုတ္ေရ
စာနဲ ့မွတ္တတ္တဲ ့အက်င့္က တခါမွမရွိခဲ့ဘူးဘူး ။
အစေပၚလာမွ ျပန္ျပန္စဥ္းစားေနရတာ ။
စာသင္ခ်င္တယ္ဆိုလုိ ့ ကၽြန္ေတာ္နဲ ့ တူေနတာတခုေတြ ့မိလို ့ ျပံဳးမိေသးတယ္ ။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ခုထိ စာသင္ရတဲ ့ ဘ၀က မလြတ္ေသးဘူး ။ ဂ်ပန္ ထန္းထက္လက္မွတ္ေပါ့
အေပ်ာ္ဆံုး သင္ခဲ့ရတဲ ့အခ်ိန္တခုက ၁၉၉၈-၉၉ Scotland မွာ ကံအလွည့္တခုနဲ ့ ၆လေလာက္ သင္ေပးခဲ့ရဘူးတာဘဲ ။ ျပန္ေတြးၾကည့္ေတာ့ ရီေတာ့ ရီခ်င္စရာဘဲ ။ ၅၀% ေအာင္တယ္ဆိုေတာ့ ေအာင္ျမင္တယ္ေခၚမလားဘဲ ။
ခုျပန္စဥ္းစားေတာ့ အဲအခ်ိန္က စာနဲ ့သာ မွတ္ထားမိရင္ စာေမးပြဲ ေအာင္ေအာင္ဘယ္လိုေျဖမလဲ ဆိုျပီး ဘေလာ့တခုေထာင္ရတယ္ ။ ခက္တာက under pressure and stimulation မရွိရင္ လူကပ်င္းေနေတာ့ စာတလံုးမွကို ခ်မေရးျဖစ္ေတာ့ဘူး ။
I can read you.
Please continuous write above related subject.
Some of peoples are talking only.
They never complied it.
BINO
.
ကို၀တုတ္၊ ကိုနႏၵနဲ႔ ကိုတင့္ဦး
ေမးခြန္းေတြကို ေျဖထားတာ ေက်းဇူးပါ။
ကိုနႏၵေရ၊ ဘာထရန္ရပ္ဆဲလ္ အေၾကာင္း ဗမာလိုေရးတဲ့ စာတစ္အုပ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ျမင္ဖူးတယ္။ (မ်က္ႏွာဖံုးကို ေျပာတာ။ 🙂 ) စာေရးသူကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိတာက ဆန္းလြင္ ဆိုလား။ ‘ဆန္း’ ပါတယ္။ ရပ္ဆဲလ္က နာမည္ႀကီးဆိုေတာ့ ဗမာလို တစ္အုပ္ထက္ မက႐ွိတာ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ သူ႕အေၾကာင္းကို စိတ္မ၀င္စားလို႔ အဲဒီစာအုပ္ကို ေသခ်ာေတာင္ ကိုင္မၾကည့္ပါဘူး။ ေနာက္မွ သခ်ၤာက Russell’s Paradox တို႔ဘာတို႔နဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး စိတ္၀င္စား လာလို႔ ဖတ္ခ်င္ေတာ့ စာအုပ္က မ႐ွိေတာ့ဘူး။ ကိုယ္တိုင္လိုက္ၿပီး ႐ွာဖတ္ရမွာ ပ်င္းတာရယ္၊ ၀ီကီပီးဒီးယားကို သိပ္ စိတ္မခ်တာရယ္ေၾကာင့္ သိႏိုင္မယ့္ ဆရာေတြကို ေမးၾကည့္တာပါ။
Ayn Rand လည္း ဒီလိုပဲ၊ ၀ီကီကို သိပ္ စိတ္မခ်တာေၾကာင့္ ေမးၾကည့္တာပါ။ ဒီစာကိုဖတ္ၿပီး ဆက္စပ္ၿပီး ေတြးျဖစ္သြားတာကေတာ့ The Fountainhead ထဲက Howard Roark ရဲ႕ အေျပာမ်ိဳးေတြ ကို သတိရသြားလို႔ပါ။ ေဆာင္းပါး႐ွင္ေတြ ေျပာခ်င္တာနဲ႔ အဲဒီ စာအုပ္/႐ုပ္႐ွင္ထဲက အယူအဆေတြနဲ႔ မတူဘူးဆိုတာ သိပါတယ္။ ဆက္စပ္ေတြးမိ႐ံု သက္သက္ပါ။ ကို၀တုတ္ ေရးစရာ ေခါင္းစဥ္ ႐ုတ္တရက္ ႐ွာမရ ျဖစ္ခဲ့ရင္ ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ခ်င္တာေလးကို သူေရးခ်င္လာေအာင္ မဲဆြယ္တာပါ။ 😀 (ေနာက္မ်ား ႀကံဳခဲ့ရင္ လက္ဖက္ရည္တိုက္ပါ့မယ္။ 😉 )
ဒႆနိကေဗဒ ဌာနနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေျဖေတြအတြက္ ကိုတင့္ဦးကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆရာတကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္နဲ႔ ပတ္သက္တာလည္း ဟုတ္တယ္၊ စိတ္ေရာဂါကပဲလို႔ ကၽြန္ေတာ္လည္း မွတ္မိတာပဲ။
ေနာင္ကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ လာေမးရင္ ေျဖေပးၾကပါဦး။
ပိုင္
ကဲၾကည့္။ ‘သိႏုိင္မယ့္ ဆရာေတြကို ေမးၾကည့္တာပါတဲ့’ ဒုိ႔ေတြကို အထင္ႀကီးပုံမ်ား။
ကြ်န္ေတာ္ခု libertarian နဲ႔ပတ္သက္တာေတြ အမ်ားႀကီး ျပန္ဖတ္ျဖစ္ေနတယ္ ပုိင္ေရ။ မၾကာခင္တင္ႏုိင္မယ္ေမ်ွာ္လင့္ပါတယ္။ Rober Nozick and Wilt Chamberlain ေနာက္ သူ႔ရဲ ့critic ကြ်န္ေတာ့္ရဲ ့ျမင္ဆရာနဲ႔ ဟီးရုိး Gerald Cohen (မႏွစ္ကဆုံးသြားရွာတယ္)ကို ၀ီကီမွာ ရုိက္လုိက္ရင္ သူတို႔ရဲ ့ position ေတြကို သိႏုိင္ပါတယ္။ ပုိင္ေျပာတဲ့ Rand ကိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္မဖတ္ဖူးဘူး။ ၾကားလည္းမၾကားဖူးဘူး။
Btw, ကုိယ္တို႔ဆီ လာလည္ျဖစ္ရင္ လၻက္ရည္တင္မကဘူး မုန္႔နဲ႔ ဧည့္ခံပါ့မယ္။ ေနာက္ သခ်ၤာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေမးစရာေလးေတြလည္း ရွိေသးတယ္။ အနႏၱအေၾကာင္းလည္း အားရင္ ဆက္ပါအုံး။
ကြ်န္မကုိယ္ကုိ ကြ်န္မပုိင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီခႏၶာကုိယ္ကုိ ကြ်န္မႀကိဳက္သလုိ အသုံးခ်ပုိင္ခြင့္ ကြ်န္မမွာ ရွိတယ္။ ဒါကြ်န္မရဲ႔ အခြင့္အေရးပဲ။ ကြ်န္မပုိက္ဆံလုိလုိ႔ ကြ်န္မ ေက်ာက္ကပ္တျခမ္းကို ၀ယ္မဲ့သူရွိရင္ ေရာင္းပုိင္ခြင့္ရွိတယ္။ ကြ်န္မကို ပုိက္ဆံေပးၿပီး လာအိပ္မလားလုိ႔ေခၚရင္ ကြ်န္မသေဘာက်တဲ့လူဆုိ လုိက္အိပ္မယ္။ ဒါကြ်န္မရဲ ့ အခြင့္အေရးပဲ။ မေတာ္တဆ ကုိယ္၀န္ရလာခဲ့ရင္ ဒီကုိယ္၀န္ဟာ ကြ်န္မ ပုိင္တဲ့ ကြ်န္မ ခႏၶာကုိယ္ရဲ ့အစိတ္အပုိင္းတခုမို႔ ဖ်က္ခ်ပုိင္ခြင့္ ကြ်န္မမွာ ရွိတယ္။
ခုေျပာခဲ့တဲ့ စာပုိဒ္ဟာ ကြ်န္ေတာ္တင္မယ့္ ေနာက္အေၾကာင္းအရာ တခုကေန ေကာက္ႏႈတ္ထားတာျဖစ္ပါသည္။ self-ownership သေဘာတရားကေန ဆင္းလာတဲ့ အဆိုေတြကို မိတ္ဆက္ေပးခ်င္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ပုိင္ဆုိင္မႈ (ownership, property) ဆိုတဲ့ စကားလုံးေတြကို အရည္မရ အဖတ္မရ ခဲြျခမ္း စိတ္ျဖာၾကည့္ၿပီး ဒီကေန ဆင္းသက္လာတဲ့ အဆိုေတြကို မိတ္ဆက္ေပးမယ္။
ေကာင္းေလစြ။ 🙂 အဲဒီ ေဆာင္းပါးကို ေစာင့္ဖတ္မယ္။
အနႏၲအေၾကာင္းက နည္းနည္း ၾကာဦးမယ္။ စာေမးပြဲတစ္ခုနဲ႔ ပတ္႐ႈပ္ေနလို႔ အခု တစ္ေန႔ကို တစ္နာရီပဲ ေက်ာင္းစာနဲ႔ မဆိုင္တဲ့စာေတြ ဖတ္တာ ေရးတာ လုပ္မယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ထားရေတာ့ အခ်ိန္က သိပ္မရဘူး။ ေရးရတာထက္ ဖတ္ရတာကို ပိုသေဘာက်ေတာ့ ဘာမွ ဟုတ္တိပတ္တိ မေရးျဖစ္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီ တစ္နာရီကလည္း ကို၀တုတ္ရဲ႕ ဘေလာ့မွာပဲ ကုန္သြားတာ မ်ားတာပဲ။ 😀 (မုန္႔ပိုၿပီး ေကၽြးခ်င္လာေအာင္… :D)
အေပၚက မွတ္ခ်က္မွာ စိတ္ေရာဂါမဟုတ္၊ စိတ္ပညာလို႔ ေရးရမွာ၊ မွားသြားတယ္။