ရာဇ၀တ္မႈကုိ ေကာင္းတယ္လုိ႔ ဘယ္သူမွ ေျပာမယ္မထင္ဘူး။ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ေရြးေကာက္ခံရဖုိ႔ မဲဆြယ္တဲ့အခါမွာ ရာဇ၀တ္မႈ ေလ်ာ့က်ေအာင္ လုပ္ေပးမယ္လုိ႔ ကတိေပးၿပီး မဲဆြယ္တာေတြကုိ မၾကာခဏ ၾကားဖူး ေတြ႔ဖူးၾကမွာဘဲ။ ဒါေပမယ့္ ရာဇ၀တ္မႈ crime ဟာ တကယ္ပဲ မေကာင္းဘူးလား။ လူတေယာက္ အသက္ရွင္ဖုိ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့ အဆုတ္တခု လုိအပ္သလုိမ်ဳိး လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခု က်န္းက်န္းမာမာ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ ရာဇ၀တ္မႈဟာ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္တယ္ဆုိတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အယူအဆတခုကို ဒီအခန္းမွာ မိတ္ဆက္ေပးခ်င္တယ္။
ဒီအဆုိကုိ စေျပာသူက ျပင္သစ္လူမ်ဳိး Emile Durkheim။ ဂူဂယ္မွာ သူ႔နံမယ္နဲ႔ crime ဆုိၿပီး တြဲရုိက္ၾကည့္ရင္ သူနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြ တသီႀကီးေတြ႔ရမယ္။ Durkheim ဟာ လူမႈေဗဒေခၚတဲ့ sociology ဘာသာရပ္ကုိ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးျပဳသြားသူအျဖစ္ Karl Marx ေနာက္ Max Weber တုိ႔ႏွစ္ေယာက္နဲ႔အတူ ပူးတြဲ အသိအမွတ္ျပဳခံရသူ ျဖစ္တယ္။
Durkheim က ရာဇ၀တ္မႈဟာ inevitable ေရွာင္လဲႊလို႔ မရရုံမက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္တဲ့ အရာတခု necessary ဆုိၿပီးေျပာတယ္။ သူဘာေၾကာင့္ ဒီလုိေျပာသလဲ ဆုိတာ ရွင္းျပဖုိ႔ ဗမာျပည္သားတုိင္း ရင္းႏွီးေနတယ္လုိ႔ ယူဆတဲ့ ရႈျမင္ခ်က္တခုနဲ႔ စၾကည့္မယ္။ ဗမာျပည္မွာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ မရွိမျဖစ္ အေရးပါတဲ့ အခန္းမွာပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ။ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံေတြမွာဆုိရင္ လူေတြဟာ ဥပမာ ေနမေကာင္းလို႔ျဖစ္ျဖစ္၊ စားစရာ ေနစရာ မရွိလုိ႔ျဖစ္ျဖစ္ တခုခုလုိအပ္တယ္ဆုိရင္ အစိုးရကို အကူအညီေတာင္းလုိ႔ရတယ္။ အစိုးရေတြမွာ လူမႈဖူလုံေရးစနစ္ social welfare စနစ္ ေကာင္းေကာင္းရွိတယ္။ သူတို႔ဆီမွာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခု မၿပိဳလဲေအာင္ ထိန္းေပးထားတဲ့ formal institution ေတြ တနည္းအားျဖင့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ စနစ္ေတြရွိတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဗမာျပည္လုိ အစိုးရရဲ ့ျပည္သူလူထုေပၚတာ၀န္ယူမႈ အားနည္းတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ လုံး၀နီးနီးမရွိတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာေတာ့ လူေတြရဲ ့ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းဖုိ႔ informal institution ေတြေပၚလာရတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြဟာ ေျပာခဲ့တဲ့ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္တဲ့ informal social safety net ေတြျဖစ္တယ္။ ဥပမာ စားစရာမရွိရင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ အတုိင္းအတာ တခုထိ ဆြမ္းဟင္း အက်န္ေတာ့ စားဖုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ေသးတယ္။ ေနာက္တခါ ခ်မ္းသာတဲ့ လူေတြက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို ပုိက္ဆံလႈတဲ့အခါ ဘုန္းႀကီးေတြက ဒီပုိက္ဆံကုိ တကယ္လုိအပ္တဲ့ ေနရာေတြကို လမ္းေၾကာင္းလႊဲေပးၿပီး လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ လုိအပ္ေနတဲ့ အစိုးရကလည္း စီမံမေပးတဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြကို ကြက္လပ္ျဖည့္ေပးႏုိင္တယ္။
ဥပမာ သာမည ဆရာေတာ္ေၾကာင့္ သူသီတင္းသုံးသြားတဲ့ ေဒသမွာ လူေတြဟာ ေနေရး စားေရး မပူရသလုိ ေနာက္ဆုံးလမ္းေဖာက္တာထိကုိ လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ အေနအထား ရွိခဲ့တယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္တဲ့ social functions ေတြကို လုပ္ေပးေနတဲ့ institution ေတြ လူမႈအေဆာက္အအုံေတြပဲ။
ခုလုိ လူအဖြဲ႔အစည္းတခုမွာ မရွိမျဖစ္လုိအပ္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေတြကို ေပးေနတဲ့ လူမႈအေဆာက္အအုံေတြဟာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြတင္မကပါဘူး။ နာေရးကူညီမႈအသင္းဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္း မရွိမျဖစ္ လုိအပ္တဲ့ functions ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးေနတဲ့ လူမႈအေဆာက္အအုံေတြထဲမွာ အပါအ၀င္ ျဖစ္တယ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ ဒီလုိအေဆာက္အအုံေတြဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ ့ေတာင္းဆိုမႈနဲ႔ လုိအပ္ခ်က္အရ ျဖစ္ေပၚလာတာျဖစ္တယ္။ ဆက္စပ္စဥ္းစားၾကည့္ရင္ ဖြ႔ံၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံေတြမွာ လူေတြဟာ ဖာသိဖာသာ ေနတဲ့ဓေလ့ ထြန္းကားၿပီး ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ မဖြ႔ံၿဖိဳးတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာေတာ့ community spirit အားေကာင္းတယ္။ ရပ္က်ဳိး ရြာက်ဳိး စုေပါင္းလုပ္တာကို အားေပးတဲ့ ဓေလ့ေတြ ထြန္းကားတယ္။ ႏွစ္ဆန္းတရက္ေန႔ ပရိတ္ရြတ္တာတို႔၊ အသံမစဲ ပဌာန္းပူေဇာ္တာတို႔လုိ စုေပါင္းရွင္ျပဳတာတုိ႔လို လုပ္ရပ္ေတြဟာ ဒီဓေလ့ထဲမွာ အက်ဳံး၀င္တယ္။ ဖြ႔ံၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံႀကီးေတြမွာ ဒါမ်ဳိး လုိမွ မလုိတာ။ ေနာက္တခါ ေဗဒင္ ယၾတာယုံၾကည္မႈ အားေကာင္းတယ္ဆုိတာလည္း formal counselling service က်က်နန မရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ တူညီတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ဳိး equivalent function ကုိျဖည့္ဆည္းေပးဖုိ႔ အားေကာင္းတာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။
ခုတခါ ရာဇ၀တ္မႈအလွည့္ေရာက္ၿပီ။ Durkheim က ရာဇ၀တ္မႈဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခု ပုံမွန္အလုပ္လုပ္ႏိုင္ဖုိ႔ရာ အေရးပါတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ social function ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးေနတယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ သူေျပာတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈရဲ ့social function ကဘာလဲ ဆုိတာ ခုႀကိဳးစားၿပီး ရွင္းၾကည့္မယ္။
ခုိးမႈဟာ ရာဇ၀တ္မႈ၊ လူသတ္မႈဟာ ရာဇ၀တ္မႈ ျဖစ္တယ္။ ဒါဘာ့ေၾကာင့္လဲ။ ရာဇ၀တ္မႈဆိုတာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက သတ္မွတ္တဲ့ အရာတခုျဖစ္ၿပီး က်င့္၀တ္ဆုိင္ရာ ေဖာက္ဖ်က္မႈေတြကို (ဥပမာ သူမ်ားပုိင္ကုိခုိးယူမႈ)က်ဴးလြန္တဲ့ လုပ္ရပ္ကုိ ရာဇ၀တ္မႈလုိ႔ သတ္မွတ္ၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ခုိးမႈကို ရာဇ၀တ္မႈလုိ႔ မသတ္မွတ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းဟာ ဘယ္လို အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္မလဲ။ ခုိးတာ၀ွက္တာဟာ သမားရုိးက်ျဖစ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းဟာ ဘယ္လုိ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္မလဲ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အားလုံး လက္ခံထားတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြနဲ႔ ညီတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတာ့ ျဖစ္မယ္ မထင္ဘူး။ ဒီေတာ့ ရာဇ၀တ္မႈဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲကလူေတြရဲ ့ က်င့္၀တ္ပုိင္း ဆုိင္ရာ အဆင့္အတန္းကို သြယ္၀ုိက္ေဖာ္ျပေနတဲ့ အရာတခုပဲ။ အားလုံးက တညီတညြတ္ထဲ သတ္မွတ္ထားတဲ့ က်င့္၀တ္တခု၊ ယုံၾကည္ခ်က္တခု (ဥပမာ ခုိးမႈဟာ မေကာင္းဘူးဆုိတဲ့ အယူအဆ) ကို ေဖာက္ဖ်က္တဲ့ အခါမွာ (တနည္းအားျဖင့္ ရာဇ၀တ္မႈ ျဖစ္ပြားတဲ့အခါမွာ) လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ မွန္ကန္တဲ့ လုပ္ရပ္ဟာဘာ၊ မမွန္ကန္တဲ့ လုပ္ရပ္ဟာ ဘာဆုိၿပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္သြားတယ္။ အက်ဳိးဆက္အားျဖင့္ လူေတြဟာ မတရားမႈ (ဒါမွမဟုတ္ မသင့္ေတာ္တဲ့ ယူဆမႈတခု)ကုိ စုၿပဳံဆန္႔က်င္ျခင္းအားျဖင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ တစည္းတလုံးထဲ ရွိမႈကို ျဖစ္ေစတယ္။ ရာဇ၀တ္မႈဆုိတာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ ့collective conscience ဆုိလုိတာက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုလုံးက လက္ခံထားတဲ့ က်င့္၀တ္စံႏႈံးေတြကုိ ထိပါးျခင္းျဖင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ social cohesion တဦးနဲ႔တဦးစည္းေႏွာင္မႈကုိ ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါကုိ Durkheim ေျပာတာက
We do not condemn it because it is a crime, but it is a crime because we condemn it.
ရာဇ၀တ္မႈမို႔ လူေတြက ရႈံ ့ခ်တာမဟုတ္ဖူး။ လူေတြက ရႈံ ့ခ်တဲ့အတြက္ေၾကာင့္သာ ရာဇ၀တ္မႈ ျဖစ္ေနတာလုိ႔ ေျပာတယ္။ ေျပာခဲ့တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္း social cohesion ျဖစ္ေစတာဟာ ရာဇ၀တ္မႈရဲ ့အေရးပါတဲ့ social function လုိ႔ Durkheim ကေျပာတယ္။
လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္း စည္းလုံးမႈကို ျဖစ္ပြားေစတာမို႔ ရာဇ၀တ္မႈဟာ တကယ္ေတာ့ မေကာင္းတဲ့ အရာမဟုတ္ဖူး။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခု က်န္းက်န္းမာမာနဲ႔ ရွင္သန္ ရပ္တည္ဖုိ႔ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ ရုပ္၀ထၳဳပုိင္းဆုိင္ရာ မဖြ႔ံၿဖိဳးတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြက ပရဟိတ အသင္းအဖြဲ႔ေတြလုိ မရွိမျဖစ္အေရးပါတဲ့ အေရးပါတဲ့ အရာတခုပဲ။ Crime is a part and parcel of a healthy society.
ဒီအတြက္အေကာင္းဆုံးဥပမာတခုကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဒီရက္ပုိင္းအတြင္းမွာ ေက်းဇူးတရားကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ျငင္းတဲ့ အျငင္းအခုံေတြမွာ ေတြ႔ခဲ့ၾကရတယ္။ ဒီအေၾကာင္းက အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း သိေနၿပီးသားမို႔ ထပ္မေျပာေတာ့ဘူး။ ဒီအျငင္းအခုံမွာ wesheme, ritako နဲ႔ kopaw07 တုိ႔ဘေလာ့မွာ ေရးခဲ့တဲ့ မွတ္ခ်က္ေတြကုိ ၾကည့္ၿပီး ခုဥပမာကုိ ကြ်န္ေတာ္သတိျပဳမိတယ္။ ကြန္မင့္ထားခဲ့သူေတြက ကိုေပါနဲ႔ ရီတာကုိ တဂိုဏ္းထဲ သတ္မွတ္ၿပီး ကုိအင္ဒီကုိေတာ့ တဂိုဏ္းသတ္မွတ္တယ္။ ဒါမွားခ်င္မွားမယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဒီလုိ သတ္မွတ္တာကေတာ့ အမွန္ပဲ။ ေနာက္ ဒီႏွစ္ဂိုဏ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး (စိတ္မရွိပါနဲ႔ဗ်ဳိ ႔။ သုံးေယာက္စလုံးရဲ ့ရပ္တည္ပုံကုိ ကြ်န္ေတာ္ ေသခ်ာသေဘာေပါက္တယ္ထင္ၿပီး သုံးေယာက္လုံးအျမင္ဟာ mutually exclusive ျဖစ္တယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ မျမင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ for the sake of argument ေလာေလာဆယ္မွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျမင္ပုံရတဲ့ အျမင္ (တခ်ဳိ ့လည္း အားနာလုိ႔ ထုတ္ေျပာခ်င္ပုံ မရဘူး)ကုိ လုိက္ၿပီး ဂိုဏ္းႏွစ္ဂိုဏ္းလို႔ ေျပာလုိက္တာပါ။) သူတို႔ရဲ ့ အျမင္ကုိၾကည့္ရင္ ၀န္ေဆာင္မႈနဲ႔ ပိုက္ဆံ လဲလွယ္တာေတာင္ ေက်းဇူးစကား ဆုိလုိက္တာ ေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာတဲ့ ကုိအင္ဒီအျမင္ကုိ ေထာက္ခံသူ ပုိမ်ားတာ သတိျပဳမိတယ္။ တဘက္မွာ ကုိေပါနဲ႔ ရီတာ ႏွစ္ေယာက္ (ညီလင္းဆက္ကေတာ့ ဘာမွ၀င္မေျပာတဲ့အတြက္ သူ႔ကို ထည့္မေျပာေတာ့ဘူး)ကုိ ေထာက္ခံသူကေတာ့ ကုိအင္ဒီေလာက္ မမ်ားဘူး။ ကုိအင္ဒီ့ဘေလာ့မွာ သူ႔ကို ခ်ီးက်ဴးၿပီး ရင့္ရင့္သီးသီးေျပာတာ ကြ်န္ေတာ္မေတြ႔ရေပမင့္ ကုိေပါဘေလာ့မွာေတာ့ ကိုေပါနဲ႔ ရီတာကို ရင့္ရင့္သီးသီးေျပာတာ ပုိေတြ႔ရသလုိပဲ။
စာဖတ္သူေတြက (သူတုိ႔အျမင္လဲြေနရင္ေတာင္မွ) ကိုေပါနဲ႔ရီတာ ႏွစ္ေယာက္ဟာ သူတို႔ရဲ ့ collective conscience ကုိ လာတုိက္ခုိက္ေနတယ္လုိ႔ ခံစားရပုံရတယ္။ ေက်းဇူးတရားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုိယ္တသက္လုံး မွန္ကန္သင့္ျမတ္တယ္လုိ႔ ခံယူထားတဲ့ စံႏႈံးစံထားေတြ အတုိက္ခုိက္ခံေနရတယ္လုိ႔ ယူဆၾကတယ္။ ကိုေပါနဲ႔ရီတာႏွစ္ေယာက္ရဲ ့အျမင္ေတြကို ၀ုိင္းဆန္႔က်င္ရင္းနဲ႔ စည္းလုံးမႈရသြားၾကတယ္၊ တနည္းအားျဖင့္ အင္တာနက္ေပၚက ဗမာ netizen ေတြရဲ ႔ community spirit ကို ပုိအားေကာင္းသြားေစပုံရတယ္။ ကုိအင္ဒီက ဒီစည္းလုံးမႈကုိ စုစည္းေပးလုိက္ပုံရတယ္။ အဲ့ေတာ့ စိတ္မရွိပါနဲ႔ ကိုေပါနဲ႔ ရီတာေရ။ ကုိေပါနဲ႔ ရီတာဟာ အင္တာနက္ေပၚမွာ community spirit အားေကာင္းေစဖုိ႔ sacrificial lambs ယဇ္ပူေဇာ္ခံရသူေတြလုိ ကြ်န္ေတာ့္မ်က္စိထဲ ျမင္မိတယ္။ You both served a very important function in strengthening social cohesion among Burmese community on the internet. အဲ့ဒိအတြက္ ကုိေပါေရာ၊ ရီတာေရာ၊ ကိုအင္ဒီ့ကိုပါ စုၿပဳံၿပီး ေက်းဇူးတင္ထုိက္ပါတယ္။ ဘယ္သူတင္တင္မတင္တင္ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ေရးစရာ ရသြားတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးပါ။
၀တုတ္
Philosophers have only interpreted the world, in various ways; the point is to change it. –Karl Marx-
Zizawa's refuge 
ကိုဝတုတ္ေရ၊ က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ ဒီကိစၥဟာ အေတြးအေခၚပညာရွင္ေတြကေန ရွင္းေနတာကို ရွည္ရွည္ေတြးၿပီး ရႈပ္ေအာင္လုပ္ေနတာလို႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။ ဒါဟာလည္း သူတို႔အလုပ္ဆိုေတာ့လည္း အျပစ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။
ဥပမာ အျဖဴ၊ အမည္းနဲ႔ အခုက်ေနာ္တို႔ႀကီးလာေတာ့ ၾကားက မီးခိုးေရာင္ရပ္ဝန္းကိုပါ လက္ခံလာၾကရာမွာ အမည္းေၾကာင့္ (မီးခိုးေရာင္နဲ႔) အျဖဴေရာင္ဆိုတာ ရွိလာရတယ္၊ အျဖဴကိုနွစ္သက္ရင္ အမည္းေရာင္ကို ေက်းဇူးတင္ရမယ္ဆိုတာမ်ိဳး ရုပ္ရွင္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း အဆိုျပဳၾကတာ ေတြ႕ဖူးပါတယ္။
မေကာင္းမႈေၾကာင့္ ေကာင္းမႈဆိုၿပီး အေခၚအေဝၚျဖစ္လာတဲ့အတြက္ မေကာင္းမႈကိုေကာင္းတယ္လို႔ေျပာဖို႔ရာ မျဖစ္္နိုင္ပါ၊ နိႈင္းယွဥ္ခ်က္အတြက္အျဖည့္ခံတာ၊ တစ္ဖက္အရာ ထင္ရွားလာေအာင္ အေထာက္ကူျပဳတာဟာ နိႈင္းယွဥ္ခံရတဲ့ အရာ သို႔မဟုတ္ အေျခအေနနဲ႔ တူညီတဲ့သေဘာသဘာဝဆီကို ေရာက္မလာပါ၊ တူမလာပါ။
အဆိပ္နဲ႔ အႏၱရာယ္ကင္းတဲ့အစာေတြမွာ အဆိပ္ကိုေက်းဇူးတင္စရာ မလိုပါ၊ မရွိမျဖစ္အရာလည္း မဟုတ္ပါ၊ ဒါေပမယ့္ ရွိေနတဲ့အတြက္ အေထာက္အကူရမယ္၊ မရွိေအာင္က်ိဳးစားေစတဲ့အေနအထားဆီကို တြန္းပို႔မယ္၊ ဖယ္ထုတ္လို႔မရလို႔ မရွိမျဖစ္ဆိုတဲ့ ေကာက္ခ်က္ဆီဆြဲသြားတာဟာ ၊ အေကာင္းျမင္ဝါဒီလို႔ နာမည္တပ္ရမလား၊ ကဲ .. က်ေနာ္လည္း အဲဒါေတြ မသင္ဖူးေတာ့ ေနာက္ကဆရာ၊ ဆရာမေတြဆီ လက္ဆင့္ကမ္းလိုက္ပါတယ္ဗ်ာ။
Posted by မန္းကိုကို | 10/06/2010, 23:36ကိုမန္းကိုေရ
ရွင္းေနတာကို ရႈပ္ေအာင္လုပ္တယ္ရယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ရွင္းေနတယ္ဆုိတဲ့ စကားကိုက ကြ်န္ေတာ့္အတြက္ ေမးခြန္းထုတ္စရာပါ။ Durkheim အယူအဆကို စိတ္၀င္စားရင္ အင္တာနက္ေပၚမွာ ကိုမန္းကို ရွာၾကည့္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ မသိေသးတဲ့လူေတြကို မိတ္ဆက္ေပးရုံသက္သက္ပါ။ ေနာက္ ေက်းဇူးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျငင္းၾကခုံၾကတာေတြမွာ Durkheim ရဲ ့အယူအဆနဲ႔ နားလည္လုိ႔ရတာကို ေတြ႔မိလုိ႔ မ်ွလုိက္တာပါ။
Posted by zizawa | 11/06/2010, 17:17ရာဇ၀တ္မႈဆိုတာ တကယ္ပဲ မေကာင္းဘူးလို႔ပဲ ထားလိုက္ပါဗ်ာ။ ကိုမန္းကိုကို ေၿပာသလို အမဲရိွလို႔ အၿဖဴရိွတာ။ ဒါ႔အေႀကာင္႔ အမဲဟာ အၿဖဴၿဖစ္တည္မႈအတြက္ မရိွမၿဖစ္တရားၿဖစ္တဲ႔အတြက္ အၿဖဴလိုပဲ ညီတူအစြမ္းသတၱိရိွတယ္ (သို႔) ေကာင္းတယ္လို႔ေတာ႔ ယူဆစရာမလိုဘူးထင္ပါတယ္။ ထိုယူဆခ်က္ မွန္မမွန္က်ားကန္ေပးနုိင္မယ္႔ ideology ေတြ philosophy ေတြနဲ႔ ရႈပ္ေထြးစြာ သက္ေသၿပစရာလဲ မလိုဘူးထင္ပါတယ္။ ဒီလို ေလာဂ်စ္အရ ရုတ္တရက္ မွန္သလိုလိုထင္ရတဲ႔ အယူမ်ိဳးေတြ ဘာသာတရားေတြမွာလဲ ေပၚဖူးပါတယ္။ ဥပမာ အရွင္ ဥကၠဌရဲ႕ လူေသလူၿဖစ္လိုမ်ိဳး။ အေႀကာင္းအရာ သေဘာအရ မဆိုင္ေပမယ္႔ logical paradoxes အရတူတယ္ထင္လို႔ ဆြဲယူဥပမာေပးလိုက္တာပါ။
ေက်းဇူးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးၿငင္းခုန္ေနႀကတာကိုေတာ႔ ဘေလာ႔ေတြလည္ပတ္ရင္း ဖတ္မိပါတယ္။ ကို၀တုတ္ေရးသားထားတဲ႔ neutral philosophy view အရ social cohesion to protect collective consciences ဆိုတာကို လက္ခံသေဘာက်ပါတယ္။ ဒီထက္ေတာ႔ ဒီအရာဟာ တခုတ္တရ ေဆြးေႏြးၿငင္းခုန္စရာ လို႔မၿမင္ပါဘူး။ ဘာလို႔ဆို ေက်းဇူးတင္ၿခင္း၊ ေက်းဇူးၿပဳၿခင္း၊ ေက်းဇူးတရားဆိုသည္မွာ civilized society အတြက္ မရိွမၿဖစ္ တရားၿဖစ္ၿပီး၊ ေက်းဇူးတရားကို abuse လုပ္ၿခင္း၊ ေက်းဇူးတရားကို ေသးသိမ္ေစၿခင္းဆိုတာကေတာ႔ ရာဇ၀တ္မႈက်ူးလြန္သူေတြလိုပဲ individual အပ်က္တရားလို႔ပဲ ယူဆလို႔ၿဖစ္ပါတယ္။
Posted by Nanda | 11/06/2010, 18:02ရာဇ၀တ္မႈဆုိတာ မေကာင္းဘူးဆိုတာထက္ မေကာင္းလို႔ကို ရာဇ၀တ္မႈလုိ႔ Durkheim ကေျပာခ်င္တာပါ။ ရာဇ၀တ္မႈဆုိတာ မုိးေပၚက က်လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တခုက လုပ္ရပ္တခုဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲ လက္ခံထားတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြ ႏႈံးစံေတြကုိ ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ အတြက္သာ ဒီလုပ္ရပ္ဟာ ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ ေခၚဆိုခံရတာလို႔ Durkheim ကေျပာတာပါ။
ခုစကား၀ုိင္းကိုၾကည့္ၿပီး ကြ်န္ေတာ္စာေတာင္ျပန္သင္ခ်င္တယ္။ ကုိယ္စိတ္၀င္စားတာကို စိတ္၀င္စားတဲ့လူေတြနဲ႔ အာလူးဖုတ္ခ်င္တယ္။ အင္တာနက္ေပၚ ေရးေနရတာ တခ်က္တခ်က္ အားမရဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ ဘဲြ႔ရေတာ့ ဘဲြ႔လြန္ မတက္ခင္ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ စာသင္လုိက္ေသးတယ္။ A level သခ်ၤာကို ႏွစ္ႏွစ္ သင္ဖူးတဲ့ အေတြ႔အႀကဳံရွိတယ္။ ဗမာျပည္မွာ စာျပန္သင္ခ်င္တယ္ဗ်ာ။
Posted by zizawa | 11/06/2010, 22:28ရွင္းတာကို ရႈပ္ေအာင္လုပ္တာက Durkheim ပါ၊ ကိုဝတုတ္ ေဝမွ်တယ္ဆိုတာလည္း လက္ခံပါတယ္။ လူ႔ေဘာင္ကို ဒီလိုပဲတိုးတက္ေအာင္ တဆင့္ခ်င္း တည္ေဆာက္လာခဲ့ၾကတာပါ။
က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ေတာင္ လူမႈေရး၊ နိုင္ငံေရးစသည္ျဖင့္ ကိုယ္သတိမထားမိတာေတြကို ႀကိဳးစားရွာၿပီး ေတြးေတာဆံုးျဖတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ဒါမွ ေနာင္အသံုးျပဳတဲ့အခါ အဆင္သင့္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
သတိထားစရာကေတာ့ အေတြးလြန္ၿပီး အဝတ္ေလွ်ာ္တဲ့အမ်ိဳးသမီး ျမက္ကေလးေတြနဲ႔ အသာသြင္းသြားနိုင္တဲ့ ႏြားမကို အေတြးအေခၚပညာရွင္နဲ႔ သူ႔သားတို႔နွစ္ေယာက္ အေတာ္ၾကာၾကာ ျခံထဲတြန္းသြင္းေနမိတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးမေရာက္ေအာင္သာ သတိထားၾကရမွာပါ။ ဒါေတြေၾကာင့္လည္း ေထာက္ျပအၾကံေပးသူေတြဟာ တခါတရံ အလြန္အေရးပါေနတတ္ပါတယ္။
Posted by မန္းကိုကို | 12/06/2010, 09:30ဟားဟား….ဒါဆုိရင္ အင္တာနက္အသုံးျပဳတဲ့ ျမန္မာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းႀကီး စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးအတြက္ “ရီတာ နဲ႔ ကုိေပါက အနစ္နာခံ ေပးဆပ္စြန္႔လႊတ္လုိက္ပါတယ္ လုိ႔ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေႂကြးေၾကာ္လုိက္ဖုိ႔္ အခ်ိန္မီေသးတယ္ထင္ရဲ႕္။ ေက်းဇူးသိတတ္သူေတြအေနနဲ႔ က်ေနာ္နဲ႔ ရီတာကုိ အျမန္ဆုံးလာၿပီး တန္းစီေက်းဇူးတင္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းလုိပါတယ္။ း-)
အရင္ပုိ႔စ္မွာ ပါတဲ့ ေက်းဇူးတင္ထုိက္သူစာရင္းမွာ အနည္းငယ္ ျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ႏြားေတြမွာ ေက်းဇူးရွိလုိ႔ အမဲသားေရွာင္တဲ့လူေတြလည္း ရွိတယ္မုိ႔လား။ ဒီေတာ့ ၾကက္ဥေတြ ဥေပးတဲ့အတြက္ ၾကက္မေတြမွာ ေက်းဇူးရွိပါတယ္။ ၾကက္ဥစားသူမ်ား ေက်းဇူးရွင္ရဲ႕အသားကုိ မစားၾကပါနဲ႔လုိ႔ တုိက္တြန္းရရင္ေကာင္းမလား။ အလားတူ အခ်ဥ္ေဖာက္တဲ့အခါ မုိက္ခ႐ုိေအာ္ဂနစ္ဇင္ ေခၚတဲ့ ဘက္တီးရီးယားေတြပါခဲ့ရင္ အခ်ဥ္ျဖစ္လာဖုိ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ ေက်းဇူးလည္း ရွိမွာေပါ႔ဗ်ာ။ ေက်းဇူးရွင္ကုိ ဗုိက္ထဲမထည့္ၾကပါနဲ႔လုိ႔ ႏွမ္းပတ္ခ်ဥ္တုိ႔၊ မုန္လာခ်ဥ္တုိ႔က ေအာ္ေနမလား စဥ္းစားမိတယ္။
ကုိဝတုတ္ေရးျပမွပဲ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ ယဇ္ေကာင္ေနရာေလးမွာ ထားၿပီးျမင္ၾကည့္တယ္။ ကံဆုိးသူေမာင္ရွင္ ေနရာကေပါ႔။ သနားစရာေလးဗ်။ ျဖစ္ခ်င္းျဖစ္ ယစ္ေရႊရည္ထဲမွာ အႏွစ္ခံရတဲ့ ယစ္ေကာင္ေလးပဲ ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္ဗ်ာ။ ယဇ္ေကာင္ေတာ့ မျဖစ္ခ်င္ပါဘူး။
ဒါထက္ အခုလုိ ပုိ႔စ္ကေလးေတြ ေရးတင္တဲ့ ကုိဝတုတ္ကုိ ဦးတုိ႔ျမန္္မာ့အသံကလည္း…အဲေလ…. က်ေနာ္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာပါရေစကြယ္။
Posted by kopaw | 11/06/2010, 02:03harharr
ကၽြန္မကေတာ့ ကိုမန္းကိုကို လုိ မျမင္ဘူး ဒီတခါ။
ဘာလို႔ဆို မေန႔ကပဲ ဒီအျဖစ္အပ်က္ကို ကိုဝတုတ္ ေတြးသလိုမ်ိဳး ခပ္ဆင္ဆင္ အေတြးေပါက္မိလို႔။
Bro ဘာဆိုလိုခ်င္တာလဲ ဆုိတာကို သေဘာေပါက္တယ္လို႔ ကိုယ့္ဘာသာ ထင္မိတယ္။
Posted by RITA | 11/06/2010, 04:30(((ဟားဟား….ဒါဆုိရင္ အင္တာနက္အသုံးျပဳတဲ့ ျမန္မာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းႀကီး စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးအတြက္ “ရီတာ နဲ႔ ကုိေပါက အနစ္နာခံ ေပးဆပ္စြန္႔လႊတ္လုိက္ပါတယ္ လုိ႔ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေႂကြးေၾကာ္လုိက္ဖုိ႔္ အခ်ိန္မီေသးတယ္ထင္ရဲ႕္။ ေက်းဇူးသိတတ္သူေတြအေနနဲ႔ က်ေနာ္နဲ႔ ရီတာကုိ အျမန္ဆုံးလာၿပီး တန္းစီေက်းဇူးတင္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္းလုိပါတယ္။)))
Posted by Rita | 11/06/2010, 12:46I agree with Ko Wa Tote.
Religion is not necessary for me.
(That is only my way)
You can angry with me above my word.
That is your right.
BINO
Posted by Bino | 12/06/2010, 13:02(sorry for mixed up Myanmar and English language due to my time constraint)
I don’t know about others but I think that Ko Paw, NLS, Rita wrote about “ေက်းဇူးတရား “topic in Burmese and we ,Burmese, read those posts and most of us, understood the same way because we took meaning according to their words though they might intend to write different meaning.
Me, as well, I did not get what they meant on their posts; instead I got against feeling according to the meaning which I got from their posts. That is not because I am a typical Burmese that is because I think those ideas against many societies (not only Burmese societies) which I know so far. You said, you don’t think Ko Andy, Ko Paw, Rita (NLS)posts are mutually exclusive, but obviously, many of readers got what Ko Andy meant and did not get what Ko Paw, Rita (NLS)meant. Probably, many readers got ” အ ျမင္လဲြ” but I remember one of prof’s said when we wrote our thesis that you must write your theme to make understand for those people who have even zero level of knowledge in your professional area. Well, “ေက်းဇူးတရား” is not so difficult subject for all of us. That is simple reason that why many support Ko Andy and…
(BTW, in the comment section of Ko Paw’s “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ မွတ္သားဖြယ္ စကား”, I could not follow Ko Andy’s idea and I agreed with Ko Paw n Rita’s comments and their comments are very clear what they meant)
For your post, a few questions came across to my mind.
##”….အျမင္ေတြကို ၀ုိင္းဆန္႔က်င္ရင္းနဲ႔ စည္းလုံးမႈရသြားၾကတယ္၊”
ဒါဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအမ်ားစုက သူတို႕ေတြ (သူတို႕ေတြကအားလုံးသိတဲ့သူတို႕ပါ)လုပ္ရပ္ကိုဆန္႕က်င္ေပမဲ့
ဘာလို႕အားလုံးကစည္းလုံးမႈမရေသးတာလဲ?
##”လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တခုက လုပ္ရပ္တခုဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲ လက္ခံထားတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြ ႏႈံးစံေတြကုိ ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ အတြက္သာ ဒီလုပ္ရပ္ဟာ ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ ေခၚဆိုခံရတာလို႔ Durkheim ကေျပာတာပါ။”
ဒါဆိုရင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲ လက္ခံထားတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြ ႏႈံးစံေတြေျပာင္းျပီး မေကာင္းမႉေတြကက်င့္၀တ္ေတြ ႏႈံးစံေတြျဖစ္လာရင္ေကာင္းမႉေတြကရာဇ၀တ္မႈျဖစ္လာမွာလား?
##”ရာဇ၀တ္မႈမို႔ လူေတြက ရႈံ ့ခ်တာမဟုတ္ဖူး။ လူေတြက ရႈံ ့ခ်တဲ့အတြက္ေၾကာင့္သာ ရာဇ၀တ္မႈ ျဖစ္ေနတာလုိ႔ ေျပာတယ္။”
လူေတြက မရႈံ ့ခ်ရင္ ရာဇ၀တ္မႈ မျဖစ္ေတာ့ဘူးလား?
ကြၽန္မသေဘာေပါက္တာကေတာ့၊ ကိုဝတုတ္အရင္ပို႕စ္ တခုမွာေရးထားသလိုမတရားမႈကို ဘာ့ေၾကာင့္မလုပ္သင့္ဘူးလဲဆိုေတာ့မတရားမႈျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ကုိ မလုပ္သင့္တာ ဆိုသလိုဘဲ မေကာင္းမႉ ဟာမေကာင္းမႉ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ရာဇ၀တ္မႈျဖစ္ေနတာပါ
TD
Posted by TD | 12/06/2010, 19:21အေကာင္းဆုံးကေတာ့ အဂၤလိပ္လို တုိက္ရုိက္ဖတ္ႏုိင္တယ္ဆုိရင္ Durkheim ရဲ ့crime နဲ႔ဆုိင္တဲ့ အပုိင္းကို တုိက္ရုိက္ဖတ္တာ အေကာင္းဆုံးပဲ။ ဒါေပမယ့္ TD ေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြကို ကြ်န္ေတာ္ ႀကိဳးစားေျဖၾကည့္မယ္။
ပထမေမးခြန္းကုိ ကြ်န္ေတာ္သေဘာေပါက္သေလာက္ ေျဖၾကည့္ရရင္ စည္းလုံးမႈ မရေသးဘူးဆုိတာ ဘာကို ၾကည့္ေျပာလဲ မသိဘူး။ စစ္အစိုးရက ႏုိင့္ထက္စီးနင္း လုပ္ေနတာေတြကို လူေတြကရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္နဲ႔ ျမင္တယ္လုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ရာဇ၀တ္မႈကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ တရားစြဲႏုိင္တာ မႏုိင္တာက ေနာက္တပုိင္းပဲ။ ဥပမာဗ်ာ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရး စာရြက္ေ၀တာနဲ႔ ေထာင္ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ ခ်တာကို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုကတရားတယ္၊ ရာဇ၀တ္မႈ မေျမာက္ဘူးလို႔ ျမင္တယ္ဆုိရင္ ေနာက္တခါ ဒီလုိလုပ္ရပ္ကို သာမန္လုပ္ရပ္လုိ႔ သေဘာထားေနရင္ တရားတယ္ မတရားဘူးဆိုၿပီး နက္နက္နဲနဲ ခံစားမေနရင္ ဥပမာဗ်ာ ဦး၀င္တင္လုိ ပုဂၢိဳလ္တေယာက္ကို ေထာင္ထဲမွာ သြားေတြ ရုိက္ခ်ဳိးတာကို ဗမာျပည္သား ၁၀ ေယာက္မွာ ၈ ေယာက္ ၉ ေယာက္္ေလာက္က မတရားမႈ အျဖစ္မျမင္ဘဲ ဒါလုပ္မွာဘဲဆုိၿပီး ခပ္ေပါ့ေပါ့ေျပာေနရင္ အဲဒိလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ မေနရဲဘူး။ ဗမာျပည္မွာ ဒီလုိလုပ္ရပ္ကုိ ဘယ္သူကမွ တရားတယ္မေျပာဘူးလုိ႔ ယုံတယ္။ ကုိယ့္ဘက္က ဇာဂနာ့စကားငွားေျပာရရင္ ရင္ထဲ ေဒါသထြက္ရုံမွအပ ဘာမွ မလုပ္ႏုိင္ေသးတာသာ ရွိတာ။ အနည္းဆုံးဗ်ာ ဒါကုိ မတရားမႈ ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ေသးရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔တုိင္းျပည္ဟာ က်င့္၀တ္ပုိင္းအရ bankrupt မျဖစ္ေသးဘူး။ အဲဒိအခ်က္မွာ လူေတြဟာ စည္းလုံးၾကတယ္လို႔ ထင္တယ္။ ေပၚေပၚထင္ထင္ေတာ့ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္မယ္။
ဒုတိယေမးခြန္းက အရမ္းေကာင္းတယ္။ (တကယ္ပါ patronize လုပ္တာ လုံး၀မဟုတ္ပါ) ပထမေမးခြန္းကုိ ေျဖထားတဲ့ထဲမွာ ဒုတိယေမးခြန္းလဲ တစိတ္တပုိင္းေျဖၿပီးသား ျဖစ္မယ္ထင္တယ္။ Durkheim ရဲ ့အျမင္ကုိ ျပန္ေကာက္ရရင္ လူေတြက သူတို႔ရဲ ႔ collective conscience ကုိထိပါးတဲ့ လုပ္ရပ္ကုိ ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္တယ္လုိ႔ Durkheim ကေျပာတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ရာဇ၀တ္မႈဆုိတာ လူအဖြဲ႔အစည္းက သတ္မွတ္တာ။ ရာဇ၀တ္မႈျဖစ္ဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း က်င့္၀တ္ပုိင္းအရ လက္ခံႏုိင္ဖြယ္ရွိတဲ့ အယူအဆ၊ လုပ္ပုံကုိင္ပုံနဲ႔ morally acceptable views/behavior နဲ႔ လက္ခံႏုိင္ဖြယ္ မရွိတဲ့ အယူအဆ၊ လုပ္ပုံကုိင္ပုံေတြကို ကတၱားျခား လုိက္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္တခုလို႔ Durkheim ကေျပာခ်င္တာ၊ ရာဇ၀တ္မႈဟာ က်င့္၀တ္ပုိင္းအရ လက္ခံႏုိင္ဖြယ္ရွိတဲ့ လုပ္ရပ္နဲ႔ လက္ခံႏုိင္ဖြယ္မရွိတဲ့ လုပ္ရပ္ၾကားမွာ နယ္နမိတ္ သတ္မွတ္ေပးတဲ့ ျဖစ္ရပ္ပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္ Crime brings together honest people and concentrates them လုိ႔ေျပာၾကတာ။ တခ်ဳိ ့လုပ္ရပ္ေတြက morally reprehensible ျဖစ္တာ၊ ရြံ ႔စရာေကာင္းတာ ရွင္းတယ္။ ဥပမာ မၾကာေသးခင္က ၾသစႀတီးယားမွာ ဖေအက သမီးကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သားမယားအျဖစ္ျပဳက်င့္တဲ့အမႈ။ Joseph Fritzl လို႔ရွာရင္ ေတြ႔လိမ့္မယ္။ ဒီလုိရြံ ့စရာ ေကာင္းတဲ့လုပ္ရပ္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒါကုိ ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္သတ္မွတ္တာ။ အကယ္၍သာ ဒါကုိ ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ မသတ္မွတ္ဖူးဆုိရင္ ဒီလူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ ့က်င့္၀တ္အဆင့္အတန္း moral standard ဟာ ဘယ္ေလာက္ နိမ့္က်ေနမလဲ။ အဲ့သလို အဖြဲ႔အစည္းမ်ဳိးမွာ TD ေျပာသလိုပဲ ဖေအက သမီးကို မုဒိမ္းက်င့္တဲ့လုပ္ရပ္ဟာ ရာဇ၀တ္မႈ မေျမာက္တဲ့ လုပ္ရပ္ျဖစ္မွာဘဲ။ အဲဒိလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ ေနကိုမေနနဲ႔ေတာ့။
တတိယေမးခြန္းက ကြ်န္ေတာ္တန္းမေျဖႏုိင္ဘူးဗ်ာ။ အမႈတခုဟာ ေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူးဆုိတာ တန္းၿပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိႏုိင္လားဆိုတာနဲ႔ စရင္ေကာင္းမယ္ ထင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေကာင္းတယ္ဆိုးတယ္ဆုိၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့ အရာေတြ အမႈေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အသိနဲ႔ သီးျခားရပ္တည္ၿပီးရွိေနႏုိင္လား။ နည္းနည္းစားတယ္။ သည္းခံၿပီး ဖတ္ေပးပါ။ အုိေက။ သူမ်ားပစၥည္းခုိးတာ မေကာင္းတာကို လူမွန္းသိတတ္စ အရြယ္မွာ ကုိယ့္ကုိ သင္ေပးလုိ႔ သိတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ကုိယ္က ဒါကုိ သိသိ မသိသိ သူမ်ားပစၥည္းခုိးတာ ေကာင္းကို မေကာင္းဘူးလား။ ကြ်န္ေတာ္ အထင္ေတာ့ (မွားခ်င္မွားမယ္ဗ်ာ) က်င့္၀တ္ႏႈံးစံေတြကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ ့ေခါင္းထဲ တျဖည္းျဖည္း ထည့္ေပးတာ။ တနည္းအားျဖင့္ ေကာင္းမႈ ဆုိးမႈ သတ္မွတ္ရာမွာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက အမ်ားႀကီး ၾသဇာရွိတယ္။ ခေလးေတြ နားလည္ႏုိင္စြမ္း ရွိခ်ိန္မွာ ခုိးမႈဟာ မေကာင္းမႈဆိုၿပီး လူႀကီးေတြက သင္ေပးတယ္။ တဘက္မွာ အမႈတခုကို ေကာင္းတယ္လုိ႔ သတ္မွတ္တာကိုက ဒီအမႈဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ အက်ဳိးရွိလို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ လက္ခံဖြယ္ရွိလုိ႔ သတ္မွတ္ထားတာပဲ။ ဒါကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေခါင္းထဲကုိ ထည့္ေပးတာ။ ပညာေရးရဲ ႔ရည္ရြယ္ခ်က္တခုဟာ ဒါပဲ။ လူအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ အသားက်ေအာင္ က်င့္ေပးတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ မေကာင္းမႈဟာ မေကာင္းမႈမုို႔လုိ႔ ဆိုတာကို ကြ်န္ေတာ္ စိတ္တုိင္း မက်ဘူး။ အဲဒိအတြက္ ကြ်န္ေတာ္ အေစာပုိင္းက ေျပာခဲ့တဲ့ မတရားမႈဟာ မတရားမႈျဖစ္ေနလုိ႔ ဆုိတာကိုပါ ျပန္စဥ္းစားရမလုိ ျဖစ္ေနၿပီ။ အဲဒိတုန္းကတည္းက ကြ်န္ေတာ္ စိတ္တုိင္းက်တဲ့ အေျဖ မေပးႏုိင္ခဲ့ဘူး။ ခဏသည္းခံေပးဗ်ာ။ ဒီေမးခြန္းအတြက္ ၀ုိင္း contribute လုပ္ဖုိ႔ အားလုံးကို ဖိတ္မႏၱကျပဳပါတယ္။
ေနာက္ကုိေပါ ရီတာနဲ႔ ကိုအင္ဒီတုိ႔ကိစၥ၊ TD ေျပာတာ အမွန္ပဲဗ်။ သူတို႔အားလုံးက ကုိအင္ဒီက တဘက္၊ က်န္ႏွစ္ေယာက္က တဘက္လုိ႔ ျမင္ေနတယ္။ that’s the fact ျငင္းလုိ႔မရဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ဒီအေၾကာင္းကို ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ထပ္မေျပာခ်င္ဘူးဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္ နားလည္သေလာက္က ဟုိႏွစ္ေယာက္ကလည္းေက်းဇူးတရားကုိ in general မရွိဘူးလုိ႔ ျငင္းေနတာ မဟုတ္ဖူး။ ဒါေပမယ့္ အလကားေနရင္ ေက်းဇူးတရားနဲ႔ ကုိင္တုတ္ေနတာေတြကို လက္မခံတာ။ ဥပမာဗ်ာ ရီတာ့ဘေလာ့မွာ ခုေနာက္ဆုံး တင္ထားတဲ့ တင္ေအာင္နီ ကာတြန္းသာၾကည့္။ ဒါကုိ ကြ်န္ေတာ္လည္း သေဘာတူတယ္။ ကိုအင္ဒီတုိ႔ကေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ့္ကို တခုခုလုပ္ေပးရင္ ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေက်းဇူးတင္လုိက္လုိ႔ ေျပာတာ။ သူတို႔ သုံးေယာက္ အျမင္က မကြာဘူးလုိ႔ပဲထင္တယ္။ ဒါေတြကို အစအဆုံး ျပန္ဖတ္ေနရရင္ တျခား လုပ္စရာ အလုပ္ေတြ လုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။
Posted by zizawa | 12/06/2010, 23:51ကိုဝတုတ္ေရးတာ ခုမွနည္းနည္း လိုရင္းဖက္ ေရာက္လာၿပီထင္တယ္၊ ပို႔စ္မွာတုန္းက သိပ္လိုရင္းမေရာက္လို႔ သေဘာေတြကြဲေနတာလို႔ ထင္မိတယ္။
Posted by မန္းကိုကို | 13/06/2010, 07:01ဆရာရယ္ လုိရင္းေတြက သိပ္မ်ားတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ေသာၾကာသားဆိုတာ တခ်ဳိ ့လည္း မွန္းလို႔ရေနေလာက္ပါၿပီ။ ဒုတိယကမၻာစစ္ စာေၾကြးလည္းၿပီးေအာင္ ဆပ္ပါ့မယ္။
Posted by zizawa | 13/06/2010, 08:07TD
အေနနဲ႔ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္တို႔ ေရးလိုက္တဲ့ ဘယ္ေနရာက တလြဲေတြးမိေစတာလဲ ဆုိတာကို စာေၾကာင္း၊ စကားလံုးကို အတိအက် ဥပမာဆြဲထုတ္ ၫႊန္းဆုိၿပီး အေထာက္အထားနဲ႔ ေျပာေစခ်င္မိတယ္။
ဘယ္ေနရာကေတာ့ ဘယ္လို နားလည္မႈ လြဲေစပါတယ္ ဆုိတာကိုေပါ့။
ဒီတိုင္းခ်ည္း ပို႔စ္ တစ္ခုလံုးကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္ၿပီး ေျပာပါတယ္ဆိုတာမ်ိဳးကေတာ့ (ဖတ္ျဖစ္သလား မဖတ္ျဖစ္သလား မသိဘူး) ကိုေပါ ကုိယ့္ comment ေတြ ျပန္တင္တဲ့ post မွာ ခေရျဖဴေရးသြားတဲ့ အေႂကြးစာရင္း ဥပမာနဲ႔ တူေနတယ္။
ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္လို ဆိုတာ မပါဘဲ “နင့္ကို ငါ အမ်ားႀကီး ေခ်းထားဖူးတယ္” ဆုိတာလုိမ်ိဳးပဲ။
ဘာမွ လာ႐ွင္းျပမေနနဲ႔။ ငါ ဖတ္လိုက္ရတာေတာ့ နင္တို႔ အဲလိုပဲ ေရးထားတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္။
ေနာက္ ကိုအင္ဒီ ေရးတယ္ ဆိုတဲ့ ကိစၥက ကိုအင္ဒီအေနနဲ႔ စာဖတ္သူေတြကို ဘယ္သူက ဘာလုပ္ေပးေပး ဘယ္ေလာက္ ေသးမႊားမႊား ေက်းဇူး တင္သာတင္လုိက္ပါလုိ႔ စာဖတ္သူကို ေျပာထားတာပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒါကေတာ့ ဖတ္သူအေနနဲ႔ သည္းေျခႀကိဳက္ျဖစ္သြားတယ္ဆိုတာ comment ေတြ အရ သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ သူ႕ကိစၥမို႔ ဒီေနရာမွာ ထည့္ေျပာစရာ မလုိဘူး။ (ထည့္ေျပာစရာ မလုိဘူး ဆိုတာ ကိုယ့္ဘာသာ ေျပာထားတာ။ TD ကို ေျပာတာ မဟုတ္)
အေရးအသားမတတ္လို႔ စာဖတ္သူကို တလြဲ ေတြးမိသြားေစတယ္ဆိုတဲ့ TD ရဲ႕ အဆိုအရ ဘယ္ေနရာ ဘယ္စကားလံုးဆိုတာ ဥပမာျပၿပီး လာေျပာပါလို႔ အႏူးအၫြတ္ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။
တကယ္လို႔မ်ား အခ်ိန္ကုန္ခံၿပီး သိသာတဲ့ စာေၾကာင္းေတြ ဆြဲထုတ္လို႔ အဲလို လာ႐ွင္းဖို႔ စိတ္မဝင္စားဘူး ဆုိရင္ေတာ့ ၿခံဳငံုၿပီး ဖတ္ၿပီး ေျပာတယ္ ေရးထားတာက တလြဲ ဆိုတာမ်ိဳး ခုလို ေရာခ်လိုက္တာ မ်ိဳးလဲ မေရးေစခ်င္ဘူး။
အတိအက် လာေျပာမယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ဘေလာ့မွာ လာေျပာလည္း ရပါတယ္။
Posted by RITA | 14/06/2010, 01:30ဒါကိုဘဲကိုယ္လဲ ခုညေနေတြးေနမိတယ္
က်င့္၀တ္စံႏွဳန္းအရ ေတြးတာလဲတပိုင္းေပါ့
(ဒါကို ကိုယ္စေျပာမိထဲက ခုလူအဖြဲ ့အစည္း၊ခုခ်ိန္မွာလို ့ထည့္စဥ္းစားတာကိုေျပာခဲ့တာပါ )
ေနာက္တခုကိုယ္ေတြးေနမိတာက ကုိယ္တို ့ ေတြအကုန္လံုးက မသိမသာေလးဘက္လိုက္ေနမိတတ္ၾကတာကို သတိထားမိတယ္ ။
ဥပမာကြာ ၊ကိုယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားစာအုပ္ေတြဖတ္ေတာ့
ဦးေလး၊ေယာကၡမ ကေနာင္ကိုသတ္တဲ ့ ျမင္ကြန္း
ညီ ပင္းတလဲ နဲ ့ တူ ေဖါင္းကားစားေမာင္ေမာင္ကို သတ္တဲ ့ ဘိုးေတာ္ ဦး၀ိုင္း
တူစၾက္ာမင္းကို သတ္တဲ ့သာယာ၀တီ
အကိုေတြျဖစ္တဲ ့ သံုးဆယ္နဲ ့ မကၡရာသတ္တဲ ့ သီေပါ
သတ္တာေတာ့တူတူဘဲ ။ သတ္တဲ ့အျပစ္အတြက္ကိုလဲ ျပစ္ဒါဏ္ေပးမခံရတာလဲတူတူဘဲ
ဒါေပမဲ ့ ကိုယ္တို ့ေတြ သူတို ့ေပၚ အျမင္ေတြက်ေတာ့ မတူဘူးေနာ္
ျမင္ကြန္းကိုဆိုးလွခ်ည့္လို ့တြက္တဲ ့ သူမ်ားျပီး
သီေပါက်ေတာ့ ေဖါ့တြက္ၾကတယ္ ။
ဘိုးေတာ္နဲ ့ သာယာ၀တီကို အျပစ္တင္တဲ ့သူေတာင္ေတာ္ေတာ္ရွားေနျပန္ေရာ ။
ကိုယ့္အထင္ေတာ့ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းထဲက တေယာက္ခ်င္းမွာကို Bias ကမကင္းဘူးလို ့ျမင္ေနတယ္ ။
တခါ မေကာင္းမွဳဟာ မေကာင္းမွဳဘဲဆိုတာကေတာ့
၂ပိုင္းခြဲျမင္ေနျပန္တယ္
ဘာသာေရးမွာေတာ့ ရွင္းတယ္ဗ် ။ ကုသိုလ္မွဳက ဘာ ၊ အကုသိုလ္မွဳက ဘာဆိုတာ ။ ဘာစိတ္ေတြ ဦးေဆာင္ျပီး ဘယ္အမွဳကို ျပဳရင္ မေကာင္းမွဳဆိုတာ ရွင္းေနတာဘဲ
လူ ့အဖြဲ ့ အစည္းက်ေတာ ့အဲလို မရွင္းေတာ့ဘူး
လူသတ္တာဘဲၾကည့္ေလ ။
သာမန္အခ်ိန္လူသတ္ရင္မေကာင္းမွဳလို ့ျမင္ၾကတယ္ ။စစ္ျဖစ္ေနခ်ိန္က်ေတာ့ မ်ားမ်ားေသေအာင္သတ္နိုင္ရင္ ရာထူးေတြတက္ ဆုေတြေတာင္ရေသး ။
ခုန ဘိုးေတာ္တို ့သာယာ၀တီတို ့ဆို ခ်ီးက်ဴးခ်င္တဲ ့သူေတာင္ရွိေသးမဟုတ္လား
အဲေတာ့ လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမွာက black and white ေျပာရတာကနဲျပီး all shades of grey ေျပာရတာပိုမ်ားမယ္ထင္တာဘဲ ။
Posted by tint oo | 13/06/2010, 00:36ကိုတင့္ဦးေျပာတာက လူ႔သေဘာသဘာဝနဲ႔ ပိုဆိုင္မယ္ထင္ပါတယ္။ ဂရိေတြရဲ့ tragedy ျပဇာတ္ေတြ မွာလိုပဲ၊ အဓိက ဇာတ္ေဆာင္ဟာ ဆိုးတာေတြဘယ္ေလာက္လုပ္လုပ္ ပရိသတ္က ခြင့္လြတ္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနေအာင္ ေနာက္ခံေလးေတြကလည္း ရွိေနေသးတာကိုး။
သမိုင္းကို ပံုေဖၚၾကတဲ့အခါက်ေတာ့ သီေပါဟာ မယားေၾကာက္၊ အသံုးခံ၊ ပါေတာ္မူ ဆိုတာေတြနဲ႔ မဲတင္းလိုက္ေတာ့ “သူ႔ခမ်ာ” ဆိုသလို ျဖစ္သြားရေတာ့တာပဲ။
ျမင္းကြန္းတို႔က်ေတာ့ (အဲဒီေခတ္က သူတို႔သာ ဆက္ရွိေနခဲ့ရင္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္သုန္းၿပီး သူ႔ကၽြန္ဘဝမေရာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးနိုင္တဲ့) ကေနာင္မင္းသားႀကီးတို႔ကို သတ္သူေတြဆိုၿပီး ပံုေဖၚလိုက္ေတာ့ သူတို႔မွာ ပြဲသိမ္းဖ်ာလိပ္ခံလိုက္ၾကတဲ့ သေဘာရွိတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ျမန္မာေတြ (အထူးသျဖင့္ ဗမာေတြ) ၾကားခ်င္တဲ့စကားမ်ိဳးကို သမိုင္းဆရာေတြက သိရက္နဲ႔ မဟုတ္ရင္လည္း မသိရက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဇာပါးေလး မ်က္လံုးမွာဖံုးေနလို႔လား၊ တစ္ေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ရုပ္လံုးေဖၚခဲ့ၾကရာက ကိုတင့္ဦးေျပာတဲ့ အျမင္ေတြေပၚလာရတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ (ေဘးအျမင္မို႔လို႔ အျခားလာဖတ္သူေတြအတြက္ေတာ့ ၾကမ္းေကာင္းၾကမ္းပါလိမ့္မယ္။)
Posted by မန္းကိုကို | 13/06/2010, 06:59မၾကမ္းဘူးဗ်
ကိုမန္းကိုကိုျမင္တာနဲ ့ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာ တထပ္ထဲက်ေနတယ္
ကၽြန္ေတာ္ေထာက္ခ်င္ေနတာက မေကာင္းမွဳဆိုတာမွာ reality and society’s condemnation တထပ္ထဲမက်တာက္ို ေျပာခ်င္တာပါ ။
လူမွန္ရင္ ကိုယ္နဲ ့ မဆိုင္ေသးရင္ ျပႆနာ မရွိေအမဲ ့ကိုယ္နဲ ့ ဆိုင္လာရင္ ဘက္လိုက္လာျပီ
ဥပမာဗ်ာ လမ္းေဘး ေခြး ၂ေကာင္ကိုက္ရင္ လူေတြက ေဘးေရွာင္ေလွ်ာက္ရံုဘဲ
ေဟာ ကိုယ့္ ေခြး သူ ့ေခြးကိုက္တဲ ့အခါက် ကေလးခ်င္းရန္ျဖစ္ ၊ လူၾကီးခ်င္းခ် ၊ ဟိုဘက္ဒီဘက္ပါျပီး တရြာနဲ ့တရြာ ရိုက္ၾကတဲ ့ျဖစ္တာ ။
ဒီေနရာမွာ ကိုက္တဲ ့ ေခြးခ်င္းမွာ တေကာင္က ပိုမွန္တယ္လုိ ့ ေျပာမရေတာ့ဘူး
ကိုက္ခ်င္လို ့ကိုက္ၾကတာဘဲ
ကၽြန္ေတာ္တို ့လူေတြကသာ ကိုယ့္ေခြးသူ ့ေခြးအစြဲနဲ ့ေလ ။
ကၽြန္ေတာ္ေထာက္ျပခ်င္တာအဲဒါပါ ။ မဆိုင္တဲ ့သူက သံုးသပ္တာက အမွန္နဲ ့ပိုနီးစပ္နိုင္ပါတယ္ ။
(ဒါေတာင္ သံုးသပ္တဲ ့သူေပၚတည္တယ္ေနာ္ ။ ဟိုတေလာက ေကာင္မေလးတေယာက္ေသတဲ ့ ကိစၥမွာ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ကို ၀ိုင္းထုၾကေတာ့ လူတေယာက္ ၀င္ေရးတာ သတိရေသးတယ္ ။ ေတာက္ အဲဆရာ၀န္ကို သတ္ပစ္ရမယ္တဲ ့ ။ဒီေလာက္ေခ်ာတ႕ဲ ့ ေကာင္မေလး ေသေအာင္ကုတာတဲ ့ ။ ဟားဟား
သူျမင္တဲ ့ ရွဳေထာင့္က သူနဲ ့ဘာမွမဆိုင္တဲ ့ ေသျပီးသူေတာင္ ပံုေလာက္ၾကည့္ျပီးေၾကာင္တဲ ့ ရွဳေထာင့္ကိုး )
Posted by tint oo | 13/06/2010, 09:07ကေနာင္ကိစၥကို ကိုမန္းကိုကိုေျပာသလို ေျပာမယ္လို ့တြက္မိလုိ ့ တမင္ ပင္းတလဲ ၊ စၾက္ာ၊မကၡရာနဲ ့ သံုးဆယ္တို ့ကို ထည့္ျပတာပါ အဲဒီလူေတြလဲ ကေနာင္နဲ ့ တတန္းတည္းနွေျမာထိုက္သူေတြပါဘဲ။ဒါေပမဲ ့ ကေနာင္ကို promotion ကေကာင္းလြန္းေတာ့ က်န္တဲ ့သူေတြမွိန္ေနတာေပါ့ဗ်ာ။
သတိတခုရျပန္တယ္ ။ မေန ့က ေတာင္လွန္ေျမာက္လွန္နဲ ့ နက္ထဲက စာတပုဒ္
http://mgthanswetavoy.blogspot.com/2010/03/shwe-amyu-tay-magazine-01.html
Posted by tint oo | 13/06/2010, 09:14ခုတေလာလဲ စီကနဲ ညံကနဲေတြမွာ ကိုယ့္ဘက္ သူ ့ဘက္ဆိုတဲ ့ စိတ္ေတြအမ်ားပါတယ္လို ့ျမင္တာဘဲ
မေန ့ကအကိုတေယာက္ကို စေနတာ
သတင္းေထာက္နဲ ့မင္းသမီးကိစၥမွာ လူေတြက မင္းသမီးမွန္တယ္ဘဲေျပာမွာေပါ့လို ့ ။ ရုပ္ခ်င္းက ဘာမွမဆိုင္တာလို ့ ။ အကိုလဲမွန္မွန္ေျပာ အဲ ၂ေယာက္ထဲကဘယ္သူ ့ဘက္ပါမလဲဆိုေတာ့ သူ ့ခမ်ာ ေအာင့္သက္သက္နဲ ့ (ဟီး ဘုရားနဲ ့တရားနဲ ့လူကို သြားစတာကိုး )
Posted by tint oo | 13/06/2010, 09:17ကိုဝတုတ္ က်မ နားလည္သေလာက္ ဝင္ေျပာပါရေစ၊ ရာဇဝတ္မႉ တခုကို လူေတြ႐ံႈ႕ခ်တာ မခ်တာနဲ႕ တိုင္းတာလို႔မရႏိူင္ဘူးလို႔ ေျပာခ်င္တယ္။ ငယ္ငယ္ေလးထဲက က်မတု႔ိဟာ ေကာင္းဆိုးခဲြျခားတတ္ဖို႔ မိဘက အစ၊ ၿပီးေတာ့ ဆရာသမား၊ ၿပီးေတာ့ဘာသာတရားေတြရဲ႕ အဆံုးအမေအာက္မွာ ႀကီးျပင္းလာခဲ့ၾကရတာပါ။ ေသခ်ာတယ္ ကေလးတေယာက္ဟာ သူလိုခ်င္တဲ့ ပစၥည္း သူမ်ားဆီက အခြင့္အေရးရရင္ ခိုးယူမိမွာပဲ၊ သူ႔ေခါင္းထဲမွာ ခိုးမႈေျမာက္တယ္လို႔မွ မသိပဲ။ လိုခ်င္တာပဲသိတာကိုး၊ ဒါေပမဲ့ အဲဒါ ရာဇဝတ္မႈလားဆိုေတာ့ မဟုတ္ျပန္ဘူး။ မိဘ ဆရာက ဘယ္ေလာက္ပဲ သင္ပါေစ ခိုးတတ္တဲ့ ကေလးဟာ ခိုးမွာပဲ။ နဲနဲ ႀကီးလာလို႔ ဘာသာတရားရဲ႕ အဆံုးအမေအာက္မွာ ကံ ကံ၏ အက်ိဳးေပးကို လက္ခံလာလို႔ပဲ ျဖစ္ေစ၊ ငါ့ပစၥည္း သူမ်ားခိုးရင္ေရာ ငါဘယ္လိုေနမလဲ ဆိုတဲ့ ကိုယ္ခ်င္းစာ တရားေလး႐ိွလာလို႔ပဲ ျဖစ္ေစ၊ မေကာင္းမႈလို႔သိၿပီး မလုပ္ေတာ့တာ။ ဒါေတာင္ ခိုးခ်င္တဲ့သူက ခိုးအံုးမွာပဲ။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ဘယ္ေလာက္ပဲ အသားတက် ျဖစ္ေအာင္ ေျပာဆို ညႊန္ျပျပ တဦးခ်င္းစီရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈ ေပၚမွာပဲ တည္ေနတယ္။ ေကာင္းမႈ၊ မေကာင္းမႈ ဆိုတာက စကားလံုးသက္သက္ပါ။ လူသတ္တာကို ေကာင္းမႈလို႔ နာမည္တပ္ၾကည့္ပါလား…ေကာင္းမႈေတြ မ်ားမ်ားလုပ္ၾကေဟ့ဆိုတာနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ မျဖစ္ႏိူင္ေတာ့ဘူး။ တကယ္ၾကည့္ရမွာက အလုပ္အေပၚကို ၾကည့္ရမွာ၊ ကိုယ္လုပ္တဲ့ အလုပ္သည္ လူတဦးတေယာက္အေပၚ မေကာင္းေသာရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ႔ ရည္႐ြယ္လုပ္ေဆာင္ရင္ ဒါ ရာဇဝတ္မႈပါပဲ၊ အျပစ္ေပးႏိူင္တဲ့ သိသာထင္႐ွားၿပီး ပုဒ္မတပ္လို႔ရတဲ့ ရာဇဝတ္မႈ ႐ိွသလို၊ ပုဒ္မတပ္လို႔မရတဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြလည္း ႐ိွပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လုပ္ရပ္ေတြဆို ရာဇဝတ္မႈလို႔ လူေတြမသိႏိူင္လို႔ ႐ံႉ႕ခ်ခံရျခင္းမ႐ိွေပမဲ့ ကိုယ္တိုင္ က်ဴးလြန္ထားတာကို ကိုယ္ပဲ သိေနတယ္။ ဘာသာေရး႐ႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ အျပစ္မလြတ္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈရယ္လို႔ မ႐ိွႏိူင္ပါဘူး။
လင့္ခ္ယူသြားေၾကာင္း ခြင့္ေတာင္းပါတယ္႐ွင္ 🙂
Posted by ခ်စ္ၾကည္ေအး | 13/06/2010, 12:56လူေတြ ရႈံ႕ခ်တယ္ ဆုိတာထက္ လက္မခံတဲ့အတြက္ မႏွစ္ၿမိဳ ႔တဲ့အတြက္ crime ျဖစ္ရတယ္ ေျပာလည္း သေဘာက မကြာပါဘူး။ ရႈံ ့ခ်တယ္ဆုိတာကေတာ့ နည္းနည္း ပုိျပင္းထန္တာေပါ့။
Posted by zizawa | 13/06/2010, 13:28မခ်စ္ၾကည္ေအး ေျပာတာ ျပန္ဆက္ရရင္ ခေလးတေယာက္က ဘယ္ေလာက္သင္သင္ တခ်ဳိ႕ ငတတ္ျပားဇာတာ ပါလာရင္ ခုိးမွာဘဲ ဆိုတာ။ ဆုိေတာ့ ဒီခေလးဟာ ခုိးတယ္ဆုိပါေတာ့။ သူ႔လုပ္ရပ္ဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက လက္ခံထားတဲ့ norm ေတြကိုခ်ဳိးေဖာက္ေနၿပီ။ အဲ့ဒါကုိ ဘာလုိ႔ရာဇ၀တ္မႈ မဟုတ္ဖူးလို႔ မခ်စ္ၾကည္ေအး ဘာလုိ႔ ေျပာလဲမသိဘူး။ အဲဒါရာဇ၀တ္မႈ မဟုတ္ရင္ အဲဒိခေလးကို ေနာက္မခုိးနဲ႔လို႔ ဘယ္ဆုံးမေတာ့မလဲ။ ရာဇ၀တ္မႈျဖစ္လုိ႔သာ ခုိးတဲ့ခေလးကို ေနာက္မခုိးဖို႔ ဆုံးမတာ မဟုတ္ဖူးလား။ ဆုံးမတာကုိ လက္ခံတာမခံတာက ေနာက္တပုိင္းေပါ့ဗ်ာ။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ဘယ္ေလာက္ပဲ ညႊန္ျပျပ ခုိးတဲ့လူက ခုိးမွာဘဲ။ မွန္တာေပါ့။ အဲဒါကိုလည္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ရာဇ၀တ္မႈလုိ႔ဘဲ သတ္မွတ္ၿပီးရင္ သတ္မွတ္ေနမွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ခုိးမႈဟာ norm တခုျဖစ္လာရင္ ဒါရာဇ၀တ္မႈ ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္ေတာ့မယ္။ မတရားမႈအျဖစ္ေတာ့ ဆက္ရွိေနႏုိင္တယ္။ မတရားမႈကို ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္တာဟာ က်င့္၀တ္ပုိင္းအရ ပုံမွန္ အလုပ္လုပ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ ့သဘာ၀ပဲ။ မတရားမႈကို ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ မသတ္မွတ္ရင္ ဒီလူအဖြဲ႔အစည္းဟာ က်င့္၀တ္ပုိင္းအရ နိမ့္က်တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္မွာဘဲ။ ဥပမာဗ်ာ ႀကီးႏုိင္ငယ္ညွင္း လုယက္ၿပီး ခ်မ္းသာလုိ႔ ရတဲ့နည္းဟာ မတရားဘူးလုိ႔ ေျပာမယ္၊ မခ်စ္ၾကည္ေအးလည္း ဒါကို သေဘာတူမယ္ထင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါကို ရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ မသတ္မွတ္ရင္ ဒီလူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ ့က်င့္၀တ္အဆင့္အတန္းကို ျမင့္တယ္လုိ႔ ေျပာမလား။
ရွည္သြားၿပီထင္တယ္။
ေနာက္မ်ားမွ….
၀င္ contribute လုပ္သြားတာ ေက်းဇူးပါ။
Posted by zizawa | 13/06/2010, 13:40ငယ္ငယ္ထဲက အေကာင္းအဆုိးကုိ ပတ္၀န္းက်င္က လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၀င္ ျဖစ္လာမယ့္ လူေတြကို လက္ဆင့္ကမ္းေပးတယ္ဆိုတာကိုက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ စုေပါင္း လက္ခံထားတဲ့ collective conscience (မိဘ၊ ဆရာသမား၊ ဘာသာေရး အဆုံးအမ စတာေတြ) ရွိတာကို ျပေနတယ္လုိ႔ မခ်စ္ၾကည္ေအး စကားမွာ ၀န္ခံထားၿပီးသားလို႔ ထင္တယ္။ ဒါေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့အခါမွာ အေကာင္းနဲ႔အဆုိးက polarize ျဖစ္သြားတယ္မလား။ TD ကုိျပန္ထားတဲ့ စာမွာ ပါမယ္ထင္တယ္။
ေနာက္စိတ္၀င္စားဖို႔ ေကာင္းတာတခုက မခ်စ္ၾကည္ေအးက လုပ္ရပ္တခု ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္မေျမာက္မွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ purpose ကို အဓိကထားတယ္။ ဒါဟာ တဦးခ်င္း က်င့္၀တ္ကုိ အဓိကထားတဲ့ အေတြးအျမင္ေတြ (ဥပမာ ဗုဒၶဘာသာ)မွာ ထင္ရွားတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ဆုိင္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို အေကာင္းအဆုိး သတ္မွတ္တဲ့အခါမွာေတာ့ တဦးခ်င္း က်င့္၀တ္အျပင္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ပါ ေကာင္းသလား စတာေတြပါ ထည့္စဥ္းစားရမယ္ထင္တယ္။
Posted by zizawa | 13/06/2010, 13:52ပထမဦးဆုံး ကုိဝတုတ္ရဲ႕ ပုိ႔စ္မွာ ပါတဲ့….
“လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္း စည္းလုံးမႈကို ျဖစ္ပြားေစတာမို႔ ရာဇ၀တ္မႈဟာ တကယ္ေတာ့ မေကာင္းတဲ့ အရာမဟုတ္ဖူး။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခု က်န္းက်န္းမာမာနဲ႔ ရွင္သန္ ရပ္တည္ဖုိ႔ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ ရုပ္၀ထၳဳပုိင္းဆုိင္ရာ မဖြ႔ံၿဖိဳးတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြက ပရဟိတ အသင္းအဖြဲ႔ေတြလုိ မရွိမျဖစ္အေရးပါတဲ့ အေရးပါတဲ့ အရာတခုပဲ။ Crime is a part and parcel of a healthy society.” ဆုိတဲ့ အခ်က္ကုိ မျပည့္စုံဘူး၊ မမွန္ဘူး၊ မခုိင္မာဘူး လုိ႔ ေထာက္ျပခ်င္တာပါပဲ။
ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လူျဖဴလူမဲျပႆနာေတြ မၿပီးဆုံးခင္ ကာလေတြက လူမဲေတြကုိ လူျဖဴေတြက အလကားေနရင္း ဖိႏွိပ္တာေတြ၊ သတ္ျဖတ္တာေတြရွိတယ္။ အလကားေနရင္း လမ္းမွာေတြ႕တဲ့ လူမဲကုိ လူအုပ္အားကုိးနဲ႔ ဖမ္းၿပီး ႀကဳိးေပးသတ္ျဖတ္တာ(lynch)ေတြ ရွိေနတယ္။ ဒါေတြဟာ တကယ္ေတာ့ လူအုပ္ကုိယ္တုိင္က က်ဴးလြန္တဲ့ crime ပဲဗ်။ အဲဒီတုန္းက ဒီလူျဖဴေတြဟာ crime ေၾကာင့္ စည္းလုံးၾကတာပဲဗ်။ သူမ်ားက်ဴးလြန္တဲ့ Crime ေၾကာင့္မဟုတ္။ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ က်ဴးလြန္တဲ့ Crime ေၾကာင့္။ ကုိဝတုတ္ေျပာသလုိ honest men ေတြရဲ႕ စည္းလုံးမႈမ်ဳိးေတာ့မဟုတ္ဘူး။ လူမသမာေတြရဲ႕ စည္းလုံးမႈမ်ဳိးျဖစ္သြားတယ္။ သူေတာ္ခ်င္းခ်င္း သတင္းေလြ႕ေလြ႕ေပါင္ဖက္ေတြ႕။ Birds of the same feather flock together။
ဒါေၾကာင့္ Crime ဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း က်န္းက်န္းမာမာ ရပ္တည္ရွင္သန္ႏုိင္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ အရာေကာင္းတခုဆုိတဲ့ ေလာ့ဂ်စ္ႀကီးဟာ ဖ႐ုိဖရဲနဲ႔ က်ဆုံးသြားတယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္။
ဒီလူျဖဴ (lynch-mob) ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ထက္ ဆုိးတဲ့လုပ္ရပ္ေတြလည္း ကမၻာ့သမုိင္းမွာ၊ ျမန္မာ့သမုိင္းမွာ လက္ၫႇဳိးထုိးမလြဲေအာင္ ရွိေနပါတယ္ဗ်ာ။ မလုိအပ္ဘဲ စကားရွည္ေနမွာစုိးလုိ႔ ထုတ္ႏႈတ္မျပေတာ့ဘူး။ တကၠဆက္ျပည္နယ္က လူျဖဴေတြ လုပ္ရပ္နဲ႔သာ ေက်နပ္ပါ။
မခ်စ္ၾကည္ေအးေျပာတဲ့ အယူအဆကုိေတာ့ ပိုႏွစ္ၿခဳိက္မိတယ္။ လူတဦးခ်င္းရဲ႕ လုပ္ရပ္နဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္အေပၚမွာ မူတည္တယ္၊ မေကာင္းေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ရင္ ရာဇဝတ္မႈပဲ ဆုိတဲ့အခ်က္။
တကယ့္တကယ္မွာေတာ့ ခုိးခ်င္လုိ႔ ခုိးရတာ မဟုတ္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္။ ဥပမာ…. ဆင္းရဲတဲ့ လူတေယာက္ဟာ သူ႕အေမအေဖနာမက်န္းတဲ့အတြက္ ေဆးဝါးတမ်ဳိးကုိ လုိအပ္ေနတယ္။ ဒါကုိ ေဆးဝါးေရာင္းတဲ့ တခုတည္းေသာကုမၸဏီႀကီးက တမင္ညစ္ၿပီး ေစ်းျမႇင့္ေရာင္းေနၾကတယ္ဆုိပါစုိ႔။ သူ႕မွာ ဆင္းရဲသူျဖစ္တဲ့အေလ်ာက္ အဲသည္ေငြကုိ ဘယ္ကမွ ရွာမရဘူးလည္း ဆုိပါေတာ့။ အဲဒီေဆးကုိ ဝယ္ႏုိင္ဖုိ႔အလားအလာ ဆိတ္သုဥ္းသြားတဲ့အခါ သူဟာ သူ႕မိဘအသက္ကုိ ကယ္ႏုိင္ဖုိ႔ ခုိးရတာမ်ဳိး ျဖစ္လာႏုိင္တယ္။ အဲသည္အခါမ်ဳိးဟာ သူ႕က်ဴးလြန္တာဟာ က်ေနာ္တုိ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စံခ်ိန္စံၫႊန္းအရ ရာဇဝတ္မႈေျမာက္ေပမယ့္ တကယ့္ မေကာင္းစိတ္နဲ႔ က်ဴးလြန္တာ မဟုတ္လုိ႔ Crime လုိ႔ ဆုိရခက္တယ္။။ ကုိယ္ခ်င္းမစာလုိ႔ ခုိးတယ္လုိ႔လည္း မေျပာႏုိင္ျပန္ဘူး။ တကယ္ေတာ့ တရားမမွ်တမႈက သူ႕ဖက္မွာခ်ည္းမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ သူ႕ပတ္ဝန္းက်င္ရဲ႕ မတရားတဲ့အေျခအနေတြကုိလည္း ထည့္တြက္ရဦးမယ္။
အလားတူပဲ…. လယ္သမားေတြ သူပုန္ထတယ္၊ သူေဌးေတြ ေလာဘႀကီးၿပီး ကုန္ေတြကုိ အရမ္းသုိေလွာင္ၿပီး ေစ်းတင္ေရာင္းလုိ႔ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ ျမင့္တက္လာၿပီး အစားအေသာက္ေတြ ရွားပါးလာတဲ့အခါ လုတယ္၊ ယက္တယ္ စတဲ့ အျဖစ္ေတြ မၾကာခဏျဖစ္တယ္။ လုတယ္၊ ယက္တယ္ဆုိတာ သာမန္အားျဖင့္ မေကာင္းေပမယ့္ လူေတြဟာ (သာမန္ ပုထုဇဥ္ေတြအေနနဲ႔) အသက္ေဘးနဲ႔ ယွဥ္လာတဲ့အခါ ေသရမွာေၾကာက္စိတ္နဲ႔ က်ဴးလြန္တာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးက်ေတာ့ ကုိယ္ခ်င္းစာတရားေခါင္းပါးတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ မရျပန္ဘူး။ ဒါမ်ဳိးေတြက အားလုံးကုိ ၿခဳံငုံၿပီး ဝါးလုံးရွည္နဲ႔ သိမ္းရမ္းသလုိ ေယဘုယ်သေဘာ ေျပာလုိ႔ မရဘူးလုိ႔ ထင္ပါတယ္။
Posted by ကုိေပါ | 13/06/2010, 15:14kopaw, a wide range of literature is available on Durkheim’s concept of crime on the net. But I found this one in particular quite illuminating.
‘Most contemporary politicians regard crime as a problem. Durkheim argued that crime should be seen as something functional and necessary for society rather than something pathological, and a symptom of a diseased society. In seeking to argue his case, Durkheim points to the fact that crime seems to be omnipresent across time and space. All societies, bar none, have experienced crime. Thus, crime seems to represent something of a condition of normality. Furthermore, Durkheim argued that crime is functional. By punishing criminals, society reaffirms it own values. If crimes were not committed, then the values of society would become blurred. If there is no punishment, then there would be no way of reestablishing the values that the crime offends. An important point to remember is that, for Durkheim, what constitutes a crime is something culturally relative rather than universal. A crime is a crime because it offends values, not because it is something fundamentally wrong. His view of crime nevertheless has come in for a great amount of criticism. Criticisms of his perspective on crime generally constitute footnotes of criticisms of his wider theories, notably functionalism and his use of biological metaphors. ‘
That should be helpful hopefully…
watote
Posted by zizawa | 13/06/2010, 16:42စည္းလုံးမႈဆိုတာ အဂၤလိပ္စကား social cohesion ကိုဗမာလုိ ျပန္လုိက္တာ။ ကိုေပါေျပာတဲ့ စည္းလုံးမႈက unity ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ထြက္မယ္ထင္တယ္။
‘အဲဒီတုန္းက ဒီလူျဖဴေတြဟာ crime ေၾကာင့္ စည္းလုံးၾကတာပဲဗ်’
White men are united on crime??? ကြ်န္ေတာ္ေျပာတဲ့ စည္းလုံးမႈက unity မဟုတ္ဖူးဗ်။ အဲဒါေၾကာင့္ အဂၤလိပ္လုိ ဖတ္ႏုိင္ရင္ ေကာင္းမယ္ေျပာတာ။
‘ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လူျဖဴလူမဲျပႆနာေတြ မၿပီးဆုံးခင္ ကာလေတြက လူမဲေတြကုိ လူျဖဴေတြက အလကားေနရင္း ဖိႏွိပ္တာေတြ၊ သတ္ျဖတ္တာေတြရွိတယ္။ အလကားေနရင္း လမ္းမွာေတြ႕တဲ့ လူမဲကုိ လူအုပ္အားကုိးနဲ႔ ဖမ္းၿပီး ႀကဳိးေပးသတ္ျဖတ္တာ(lynch)ေတြ ရွိေနတယ္။ ဒါေတြဟာ တကယ္ေတာ့ လူအုပ္ကုိယ္တုိင္က က်ဴးလြန္တဲ့ crime ပဲဗ်။ အဲဒီတုန္းက ဒီလူျဖဴေတြဟာ crime ေၾကာင့္ စည္းလုံးၾကတာပဲဗ်။ သူမ်ားက်ဴးလြန္တဲ့ Crime ေၾကာင့္မဟုတ္။ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ က်ဴးလြန္တဲ့ Crime ေၾကာင့္။ ကုိဝတုတ္ေျပာသလုိ honest men ေတြရဲ႕ စည္းလုံးမႈမ်ဳိးေတာ့မဟုတ္ဘူး။ လူမသမာေတြရဲ႕ စည္းလုံးမႈမ်ဳိးျဖစ္သြားတယ္။ သူေတာ္ခ်င္းခ်င္း သတင္းေလြ႕ေလြ႕ေပါင္ဖက္ေတြ႕။ Birds of the same feather flock together။’
ကိုေပါေျပာတဲ့ အေပၚက စာပုိဒ္က Durkheim ေျပာတာကို ကြ်န္ေတာ္ ရွင္းျပတဲ့ အဓိပၸါယ္နဲ႔ တျခားစီပဲ။ Crime brings together and concentrates them ဆုိတာ လူေကာင္းနဲ႔ လူဆုိးကို ကတၱားျခားလုိက္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို ေျပာတာ။ လူျဖဴေတြ unite ျဖစ္ၾကတာ စည္းလုံးညီညြတ္ၾကတာ သူ႔ဟာသူ တျခားအေၾကာင္းရွိမွာေပါ့။ crime နဲ႔ မပတ္သက္ဖူး။
ေနာက္တခါ
‘Crime ဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း က်န္းက်န္းမာမာ ရပ္တည္ရွင္သန္ႏုိင္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ အရာေကာင္းတခုဆုိတဲ့’
ဒါကလည္း ကြ်န္ေတာ္အဂၤလိပ္လုိေရးထားတဲ့ Crime is part and parcel of a healthy society ကို ဘာသာျပန္တယ္ မွတ္ပါတယ္။ ကုိေပါျပန္တာလည္း လြဲေနတယ္ ထင္တယ္။ ျဖစ္သင့္တာက ‘ရာဇ၀တ္မႈဟာ က်န္းမာတဲ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ မရွိမျဖစ္ပါေနတဲ့ အစိတ္အပုိင္း’ လုိ႔ေျပာရင္ ပိုတိက်မယ္ ထင္တယ္။
တခါ ေလာဂ်စ္နဲ႔ thesis ဒါမွမဟုတ္ proposition (အဆိုလုိ႔ျပန္ရင္သင့္မယ္ထင္တယ္) မတူဘူးဆရာေရ။ အဆိုတခုဟာ logical ျဖစ္တယ္ မျဖစ္ဖူးလုိ႔ေျပာလုိ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ illogical မျဖစ္တုိင္းလည္း မွန္တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔မရျပန္ဘူး။ ေလာဂ်စ္ဆုိတာ အဆိုရဲ ့ သဘာ၀ကို ညႊန္ျပတဲ့အရာ။ ေလာဂ်စ္ is not အဆုိ။ ေျပာခ်င္ရင္ ကြ်န္ေတာ့္ အဆုိမွားတယ္ေျပာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေလာဂ်စ္စည္းမ်ဥ္းနဲ႔ မညီဘူးေျပာရင္ေျပာ။ မညီရင္ ဘာ့ေၾကာင့္ မညီသလဲဆုိတာလဲ စိတ္၀င္စားစရာပဲ။ ေျပာျပႏုိင္ရင္ နားေထာင္ခ်င္ပါတယ္။
ေနာက္ေအာက္မွာေပးတဲ့ ဥပမာ ႏွစ္ခုကလည္းခုေျပာေနတာေတြနဲ႔ ဆီေလ်ာ္မႈရွိတယ္ relevant ျဖစ္တယ္ မထင္ဘူး။ ကုိယ္ဟာကုိယ္မွားနားလည္ထားတာတခုကို အကိုးအကားျပခ်င္တာနဲ႔ သင့္ေတာ္မယ္ထင္တဲ့ ဥပမာကို ေကာက္ဆဲြလာသလုိပဲ။
ကြ်န္ေတာ့္အထင္မွာ slave trade ဥပမာကေန ခုေဆာင္းပါးနဲ႔ဆုိင္တာေလး နည္းနည္း ဆဲြထုတ္လုိ႔ ရမယ္ထင္တယ္။ slave trade ဟာ က်င့္၀တ္နဲ႔ မညီဘူး၊ ေနာက္ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္တယ္ဆိုတာ ခုခ်ိန္က်မွ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔က ေျပာတာကိုးဗ်။ အဲဒိအခ်ိန္က slave trade ကုိ ကေန႔ေခတ္လုိ႔ က်င့္၀တ္ပုိင္းအရ ရြ႔ံစရာလုပ္ရပ္ morally reprehensible လုပ္ရပ္ အျဖစ္ မျမင္ၾကဘူး။ ပုံမွန္လုပ္ရုိးလုပ္စဥ္အလုပ္လုိ႔ပဲ သေဘာထားၾကတာ။
Durkheim ကေျပာတာ ရာဇ၀တ္မႈဆုိတာ culturally relative ဆုိတာ ဒီသေဘာပဲ။
ေျပာခဲ့သလုိ TD ကိုျပန္ထားတာကို ျပန္ဖတ္ၾကည့္ရင္ ေနာက္အေကာင္းဆုံးကေတာ့ စိတ္၀င္စားရင္ အင္တာနက္ေပၚမွာလည္း နည္းနည္းရွာဖတ္ၾကည့္လုိက္ရင္ ပိုသေဘာေပါက္မယ္ထင္တယ္။ Durkheim ေျပာတာက သမားရုိးက် အေတြးေတာ့ မဟုတ္ဖူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒါကိုနားလည္ရခက္ေနပုံရတယ္။
ဒါေပမယ့္ ကိုေပါ အထင္မွာ Durkheim ေျပာတာမွားတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ကြ်န္ေတာ္ရဲ ့ Durkheim အယူအဆကို တင္ျပပုံ interpret လုပ္ပုံ မွားေနတယ္ဆုိရင္လည္း ရွိေစေတာ့။
ဒီအေတြးအေခၚကို ေသခ်ာသေဘာမေပါက္လည္း မေပါက္တဲ့ အတုိင္းထားလုိက္။ မွားေနတယ္ထင္ရင္လည္း အဲဒိအထင္အတုိင္းထားလုိက္ေပါ့ဗ်ာ။
Posted by zizawa | 13/06/2010, 22:00အေပၚမွာ လူအမ်ားစုက သေဘာတညီတၫႊတ္တည္း က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ crime ဥပမာေတြကုိ ေပးရရင္ slave trade က အထင္ရွားဆုံးပဲဗ်။ အေစာပုိင္းကာလေတြမွာ အဲဒီလုပ္ရပ္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း (လူျဖဴလူ႕အဖြဲ႕အစည္း)က လက္ခံေနတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ကၽြန္အေရာင္းအဝယ္စနစ္ ပယ္ဖ်က္ဖုိ႔ ႀကဳိးစားတဲ့ Abolitionist က အနည္းစုမုိ႔လား။
Posted by ကုိေပါ | 13/06/2010, 15:17I have an impression that you misunderstood what I meant. Anyway, away from my desk and can’t use Burmese fonts. So later…
Posted by zizawa | 13/06/2010, 15:23Actually it’s not only you, I think many readers don’t get it when they first heard about it. That’s why I urged anyone interested in this to consult Durkheim’s work in English..
Posted by zizawa | 13/06/2010, 15:24kopaw, you might want to have a look at my reply to TD if you haven’t done so.
and logic is not the same as thesis. i think what you meant is this: you think taht the thesis which says crime is part and parcel of a healthy soceity is wrong. is that what you meant? this is not logic.
Posted by watote | 13/06/2010, 15:53ကုိဝတုတ္….
ေဆာရီး။ က်ေနာ္ အသုံးမွားသြားပါတယ္။ ေလာ့ဂ်စ္ဆုိတဲ့ေနရာမွာ thesis ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အယူအဆ၊ အေတြးအေခၚ လုိ႔ပဲ ေျပာင္းဖတ္ပါ။ ေလာ့ဂ်စ္အရကေတာ့ မမွားပါဘူး။
Posted by ကုိေပါ | 13/06/2010, 23:50အဲ ကိုဝတုတ္ က်မ ေျပာခ်င္တဲ့ ကေလးအ႐ြယ္က အျပစ္႐ိွရင္ အ႐ိုက္ခံရတဲ့ အ႐ြယ္ေလာက္ကို ေျပာတာေလ၊ ကေလးေထာင္ပို႔ႏိူင္ေလာက္တဲ့ အ႐ြယ္ကို ေျပာတာ မႈတ္ဘူး။ ဘယ္ကေလးက ကစားစရာ တခုခု သူမ်ားဆီက ခိုးလာတာကို ရာဇဝတ္မႈ တခုအေနနဲ႔ က်မတို႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းက သတ္မွတ္ၾကလို႔လဲ။ မသကာ ဆံုးမၿပီး ဒဏ္ေပး႐ံုေလာက္ပဲ ႐ိွမွာေလ။
မတရားမႈေတြန႔ဲ ခ်မ္းသာေနသူေတြကို တရားတယ္လို႔ လံုးဝမေျပာႏိူင္ဘူး သို႔ေသာ္ ဝိနည္းလြတ္ လုပ္ေနၾကတဲ့ အခါ မတရားမႈဆိုေပမဲ့ ရာဇဝတ္မႈအျဖစ္ ပုဒ္မ မတပ္ႏိူင္ဘူး ဒါကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဥပေဒကို လက္တလံုးျခားလုပ္ႏိူင္တဲ့ ဘယ္ေနရာမွာ မဆို မတရားမႈတိုင္းကို သိပင္ သိေသာ္ျငားလည္း ရာဇဝတ္မႈအေနနဲ႔ စဲြခ်က္မတင္ႏိူင္တာကို ေျပာတာ။ ရာဇဝတ္မႈ မေျမာက္ဘူးလို႔ မဆိုလိုပါဘူး။
ခိုးမႈဆိုတာကို တကယ္တမ္းခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမယ္ဆို သူတပါးရဲ႕ ပစၥည္းခိုးတာ-သိသာလြန္းၿပီး မတရားမႈေရာ ရာဇဝတ္မႈလို႔ပါ အမည္တပ္ႏိူင္တာ႐ိွသလို၊ အလုပ္ထဲကေန လစ္တာ-အလုပ္ခ်ိန္ခိုးတာ (ဒါလည္း ခိုးတာပဲေနာ္) ခိုးမႈလိုပဲ အလုပ္႐ွင္အေပၚ မတရားမႈျပဳတာ ဒါေပမဲ့ ဒါကို ရာဇဝတ္မႈလို႔ မယူဆၾကဘူးေလ။ က်မေျပာခ်င္တာ အဲဒါပါ။ ရာဇဝတ္မႈတိုင္းဟာ မတရားမႈဆိုေပမဲ့ မတရားမႈတိုင္းကို ရာဇဝတ္မႈပါလို႔ စဲြခ်က္မတင္ႏိူင္ျပန္ဘူး မဟုတ္လား။
က်မ စိတ္ဝင္စားတာမို႔ ဝင္ေျပာျဖစ္တာပါ ကိုဝတုတ၊္ ဒါေပမဲ့ က်မက စာဖတ္နာတဲ့သူ မဟုတ္ဘူး႐ွင့္ ဒါေၾကာင့္ က်မ အျမင္အသိနဲ႔ အယူအဆကိုပဲ ေျပာႏိူင္တာပါ။ စာအုပ္ေတြထဲက မဟုတ္ပါဘူး။ က်မ မွားေနရင္ ေျပာပါေလ ေနာ္ 😀
Posted by ခ်စ္ၾကည္ေအး | 14/06/2010, 00:40ကုိဝတုတ္ေျပာတဲ့ “ ‘Crime ဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း က်န္းက်န္းမာမာ ရပ္တည္ရွင္သန္ႏုိင္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ အရာေကာင္းတခုဆုိတဲ့’
ဒါကလည္း ကြ်န္ေတာ္အဂၤလိပ္လုိေရးထားတဲ့ Crime is part and parcel of a healthy society ကို ဘာသာျပန္တယ္ မွတ္ပါတယ္။ ကုိေပါျပန္တာလည္း လြဲေနတယ္ ထင္တယ္။ ျဖစ္သင့္တာက ‘ရာဇ၀တ္မႈဟာ က်န္းမာတဲ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ မရွိမျဖစ္ပါေနတဲ့ အစိတ္အပုိင္း’ လုိ႔ေျပာရင္ ပိုတိက်မယ္ ထင္တယ္။” ဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔….
က်ေနာ္ ဘာသာျပန္တာ မဟုတ္ပါဘူးဗ်။ ကုိဝတုတ္ေျပာတဲ့စကားလုံးအတိအက်ကုိ လြဲမွာစုိးလုိ႔ ေအာက္ပါ စာပုိဒ္ထဲက ကူးယူထည့္လုိက္တာပါ။
“လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္း စည္းလုံးမႈကို ျဖစ္ပြားေစတာမို႔ ရာဇ၀တ္မႈဟာ တကယ္ေတာ့ မေကာင္းတဲ့ အရာမဟုတ္ဖူး။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခု က်န္းက်န္းမာမာနဲ႔ ရွင္သန္ ရပ္တည္ဖုိ႔ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ ရုပ္၀ထၳဳပုိင္းဆုိင္ရာ မဖြ႔ံၿဖိဳးတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြက ပရဟိတ အသင္းအဖြဲ႔ေတြလုိ မရွိမျဖစ္အေရးပါတဲ့ အေရးပါတဲ့ အရာတခုပဲ။ ”
ပထမအေၾကာင္းမွာ ရာဇဝတ္မႈဟာ လူအဖြဲ႕အစည္းတြင္း စည္းလုံးမႈကုိ ျဖစ္ပြားေစလုိ႔ ရာဇဝတ္မႈဟာ တကယ္ေတာ့ မေကာင္းတဲ့အရာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ဆုိတယ္။ ဒီေတာ့ ေကာင္းတဲ့အရာေပါ႔။ အရာေကာင္းတခုေပါ႔။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတခု က်န္းက်န္းမာမာ ရွင္သန္ရပ္တည္ဖုိ႔ ပရဟိတ အသင္းအဖြဲ႕ေတြလုိ လုိအပ္တယ္လုိ႔ ေနာက္အေၾကာင္းကဆုိတယ္။ ဒီေတာ့ ႏွစ္ခုေပါင္းေျပာရရင္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတခု က်န္းက်န္းမာမာနဲ႔ ရွင္သန္ရပ္တည္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့အရာေကာင္း တခုလုိ႔ ဆုိလုိတာနဲ႔အတူတူပဲ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္က ခပ္ေလာေလာနဲ႔ copy, delete လုပ္တာ ေပါ႔ဆသြားတဲ့အတြက္ “တခု”နဲ႔ “အတြင္း” ေရွ႕စာစုနဲ႔ ေနာက္စာစု မွားဖ်က္မိတာပဲရွိပါတယ္။ ဒါကလည္း ပုိ႔စ္ကုိ ဖတ္လာသူတဦးအေနနဲ႔ ့ဆုိလုိရင္းကုိ ေခ်ာ္သြားေလာက္ေအာင္ မွားတယ္မဆုိႏုိင္ပါဘူး။
အခုေတာ့ က်ေနာ့္ကုိ ျပန္တဲ့ကြန္မင့္ေတြေရာ… မူရင္း အဂၤလိပ္လုိ စာသားကုိပါ အေသအခ်ာ ဖတ္မၾကည့္ရေသးဘူး။ ဖတ္ၿပီးတဲ့အခါ အယူအဆနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကြန္မင့္စရာေပၚလာရင္ ကြန္မင့္ပါဦးမယ္။
Posted by kopaw | 14/06/2010, 02:30Yes , what Ko Paw mentioned was the author words but not exactly, the main point that alarm me is “…မရွိမျဖစ္အေရးပါတဲ့ အေရးပါတဲ့ အရာတခုပဲ။” by author and “လုိအပ္တဲ့ အရာ[ေကာင္း]တခုဆုိ…” by Ko Paw. What I want to mention is Crime can be a part of society by not as a [good] part.
Posted by zody | 14/06/2010, 03:25ဟုတ္ၿပီ။ သေဘာေပါက္ၿပီ ကိုေပါ။
Posted by zizawa | 14/06/2010, 05:28copy, delete ဆုိလုိ႕ ကြန္ျပဴတာက copy, delete function ေတြ ယူသုံးတယ္ထင္ေနဦးမယ္။ ပုိ႔စ္ဆီကုိ scroll လုပ္လုပ္ၿပီး မ်က္စိက ၾကည့္လုိက္ လက္က ကူးယူ႐ုိက္ႏွိပ္လုိက္၊ စာပုိဒ္ႏွစ္ခုရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကုိ ဆက္စပ္လုိက္၊ မလုိတာေတြကုိ ခ်ဳံ႕လုပ္တာကုိေျပာတာခ်င္ပါ။ က်ေနာ္ ဆက္စပ္လုိက္တဲ့ အဓိပၸါယ္ဟာ တလြဲထြက္သြားတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေဆာရီးပါ။ က်ေနာ္ေတာ့ ထြက္တယ္လုိ႔ မယူဆပါဘူး။ သဒၵါနည္းအရ ေထာက္ျပရင္ေတာ့ က်ေနာ့္ စာေၾကာင္းမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ေထာက္ျပစရာ ျမင္ပါတယ္။ း-)
Posted by kopaw | 14/06/2010, 02:49Zody ေပးတဲ့ ဥပမာ သိပ္အံ၀င္တယ္။ ရာဇ၀တ္မႈဟာ က်န္းမာတဲ့ လူ႔အဖြ႔ဲအစည္းမွာ မရွိမျဖစ္ ပါေနတာမို႔ မေကာင္းတဲ့ အရာတခု မဟုတ္ဆိုတဲ့၀ါက်နဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈဟာ က်န္းမာတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့အစိတ္အပုိင္းတခု ဆိုတဲ့ ၀ါက် အဓိပၸါယ္ မတူူဘူး။
မခ်စ္ၾကည္ေအးေရ ကြ်န္ေတာ္ဘယ္ေနရာမွာ လစ္ဟင္းသလဲဆိုတာ သေဘာေပါက္သလုိလုိ ရွိတယ္။ ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ လူမႈက်င့္၀တ္ (social ethic)မတူဘူး။ social ethic လုိ႔ေျပာလုိက္တာကိုက ဒီက်င့္၀တ္ဟာ လူအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ မကင္းဘူး၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ (တရား၀င္ မေျပာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္) သတ္မွတ္ထားတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြရွိတယ္။ ဥပမာ အာစရိယ ပူေဇာ္ပဲြမွာ ေရကူး၀တ္စုံနဲ႔ ဆုတက္ယူလို႔ မရတာမ်ဳိးပါ။ ရာဇ၀တ္မႈက ဒီ social ethic ကိုထိပါးတဲ့လုပ္ရပ္ကို ေခၚတာပါ။ အဲ ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ေပမယ့္ အျပစ္ေပးတာ မေပးတာက ေနာက္တပုိင္းပါ။ အျပစ္ေပးတဲ့ ေနရာမွာလည္း အက်ဥ္းခ်တာ တခုတင္ မကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဆုံးမအျပစ္ေပးျခင္းအားျဖင့္ (not necessarily imprisonment) လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက က်င့္၀တ္ေတြကို အားေကာင္းေစတယ္မလား။ ခေလး ပစၥည္းခုိးတယ္ဆို ေနာက္မလုပ္နဲ႔ဆုံးမတဲ့အခါ ဘယ္ဟာက လုပ္သင့္တယ္ မလုပ္သင့္ဘူး ဆုိတာ ခေလးရဲ ့အသိထဲ ပုိၿပီးစြဲသြားေစတယ္ မဟုတ္လား။
ေနာက္ ခုိးမႈက ရာဇ၀တ္မႈဆိုတာ သိသာလြန္းတယ္ဆုိတာကိုက မခ်စ္ၾကည္ေအးရဲ ့ က်င့္၀တ္ အဆင့္အတန္းက ျမင့္လို႔ေပါ့။ တခ်ဳိ ့အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ခုိးတာကို မတရားမႈလုိ႔ေတာင္ ျမင္ခ်င္မွ ျမင္တာ။ အဲဒိလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ မေနနဲ႔ေတာ့။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္မွာ မတရားလုပ္မႈေတြကို၊ က်င့္၀တ္ေဖာက္ဖ်က္မႈေတြ၊ ဥပေဒ ေဖာက္ဖ်က္မႈေတြကို ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္တာဆိုၿပီး တရားရုံးကေန မသတ္မွတ္ႏုိင္ေသးဘူး။ ဒါေပမယ့္ လူေတြက ဒီလုပ္ရပ္ေတြကို မတရားမႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေသးတယ္။ သိေနေသးတယ္။ အဲ့သေလာက္ သတ္မွတ္ထားေသးတယ္၊ သိေနေသးတယ္ဆိုရင္ ဒီတုိင္းျပည္ဟာ morally bankrupt မျဖစ္ေသးဘူး။ မသတ္မွတ္ေတာ့ဘူး၊ လူေတြကို အိမ္ေပၚကဆင္းၿပီး ရပ္ကြက္ေတြ ဖ်က္လုိဖ်က္၊ ေနာက္ တႏုိင္ငံလုံး မဲြျပာက်ေနခ်ိန္မွာ ကို္ယ္ကအႀကီးအကဲေနရာယူထားၿပီး ကုိယ့္စည္းစိမ္ဥစၥာထဲက ဖဲ့ၿပီး ဒုကၡေရာက္သူကို မကူညီတာကို ဘာမွျပ(သႀကီး)နာ မရွိဘူးလုိ႔ လူမ်ားစုက ခံယူလာရင္ ဒီအဖြဲ႔အစည္းရဲ ့က်င့္၀တ္အဆင့္အတန္းဟာ ေၾကာက္ဖုိ႔ ေကာင္းလာၿပီ။ ၀မ္းသာစရာက ကြ်န္ေတာ္တို႔တုိင္းျပည္က အဲ့သလုိမဟုတ္တာပဲ။ တခုခု အေရးအေၾကာင္းဆို ပရဟိတ အလုပ္ေတြမွာ လက္မေႏွးၾကတာကိုက ဒါကိုျပေနတယ္ထင္တယ္။
Posted by watote | 14/06/2010, 05:56ဆက္စပ္ၿပီး စဥ္းစားမိတာ တခုေျပာခ်င္လုိ႔။ တေလာကပဲ (ဦး)ေက်ာ္သူကုိ လူမႈထူးခြ်န္ဆု ေပးတယ္။ ဒါဘာကုိျပလဲဆုိေတာ့ ဗမာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ ့က်င့္၀တ္အဆင့္အတန္းကို ဒီဆုကေန ေဖာ္ျပလုိက္တာပဲ။ ဘယ္လုိလုပ္ရပ္ဟာ ဂုဏ္ျပဳထုိက္တဲ့ လုပ္ရပ္ဆုိတာကို လူ႔အသုိင္းအ၀ုိင္းက confirm လုပ္လုိက္တာပဲ။
Posted by watote | 14/06/2010, 06:13မခ်စ္ႀကည္ေအး နဲ႔ Zody တို႔ေထာက္ၿပတဲ႔အေပၚ ကို၀တုတ္ ထပ္ဆင္႔ ရွင္းလင္းလိုက္တဲ႔ အခါ ပို႔စ္ရဲ႕ လစ္ဟာေနတဲ႔ အပိုင္းေတြ၊ ေပးခ်င္တဲ႔ မက္ေဆ႔ေတြ ပိုတိတိက်က်ၿဖစ္သြားၿပီး ေက်နပ္ဖြယ္ solution တခုကို ေရာက္သြားတယ္လို႔ က်ေနာ္႔အေနနဲ႕ေတာ႔ ၿမင္မိတယ္။
society မွာ ရိွသင္႔ရိွအပ္တဲ႕ social ethic ေတြ၊ crimes လုိ႔ လူေတြ တိတိက်က် သတ္မွတ္နိုင္တဲ႔အရာေတြနဲ႕၊ မသတ္မွတ္နိုင္ေသာ္လည္း ၿမင္႔မားတဲ႔ social values ေတြကို တန္ဖိုးထားရာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမွာ လိုက္နာက်င္႔သံုးအပ္တဲ႔အရာေတြ ကြဲကြဲၿပားၿပားတည္ရိွေနတယ္ဆိုတာကို အခု ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားက ထပ္ဆင္႔ေထာက္ၿပသလိုပဲလို႔ ထင္မိပါတယ္။
Posted by Nanda | 14/06/2010, 07:55အဂၤလိပ္စာ စကားလံုးအသံုးအႏွဳန္းေတြကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္ျပီး ထည့္ေရးေစလိုပါတယ္ ဥပမာ social function တို ့ဆိုတာဘာ လဲဆိုတဲ့ အဓိပါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာလို အေခၚအေ၀ၚေလး စသျဖင့္ ထည့္ျပီးေရးရင္ပိုေကာင္းပါမယ္
Posted by မခိုင္ | 05/07/2012, 15:50